Chuyên gia lo ngại về kế hoạch xét nghiệm 100% dân số Hà Nội

Xét nghiệm diện rộng cho 100% dân số trên địa bàn (từ ngày 6 đến 12/9) và hoàn thành bao phủ vaccine ngừa Covid-19 cho toàn bộ người trên 18 tuổi (trên cơ sở số vaccine được Bộ Y tế phân giao) trước 15/9 là 2 yêu cầu lớn được Chủ tịch UBND Hà Nội Chu Ngọc Anh đề cập trong công điện về phòng chống dịch của TP ban hành tối 6/9.

Nhiệm vụ được Hà Nội đặt ra ngay trong ngày đầu tiên của đợt giãn cách xã hội lần thứ 4 (6/9-21/9) với mục tiêu nhanh chóng kiểm soát dịch bệnh, dần chuyển sang giai đoạn bình thường mới, phục hồi các hoạt động kinh tế - xã hội.

Người dân vùng xanh cũng phải đi xét nghiệm

Theo công điện mới của UBND Hà Nội, đến 12/9, TP xét nghiệm 100% người dân. Người dân ở khu vực phong tỏa, khu cách ly, khu vực nguy cơ rất cao sẽ được lấy mẫu 2-3 ngày/lần; khu vực nguy cơ cao lấy mẫu 5-7 ngày/lần; khu vực khác lấy mẫu toàn bộ người dân ít nhất 1 lần.

Ngành y tế hướng dẫn người dân tự lấy mẫu có sự giám sát của nhân viên y tế và áp dụng các phương pháp xét nghiệm rRT-PCR hoặc kháng nguyên nhanh kết hợp với việc gộp mẫu phù hợp, tăng cường các điểm lấy mẫu di động tại các xã, phường, thị trấn.

Đóng góp ý kiến về cách làm này của Hà Nội, TS.BS Nguyễn Thu Anh, Giám đốc Viện Nghiên cứu Y khoa Woolcock tại Việt Nam, bày tỏ nhiều lo ngại.

Thứ nhất, theo bác sĩ này là câu hỏi về năng lực xét nghiệm của TP có đáp ứng khối lượng công việc khổng lồ trong thời gian ngắn như vậy hay không. Và thứ hai, việc xét nghiệm diện rộng có thực sự phát huy hiệu quả trong giai đoạn này.

Bác sĩ Thu Anh cho rằng việc xét nghiệm cho gần 9 triệu người trên địa bàn trong một tuần là rất khó, thậm chí mức độ khả thi không cao.

Bên cạnh đó, việc dồn xét nghiệm vào một thời gian ngắn dẫn tới việc đè nặng áp lực lên hệ thống y tế của TP và cơ sở xét nghiệm, nhất là khi hệ thống đã quá tải sẵn do dịch bệnh kéo dài với số F0 tăng cao.

"Khối lượng công việc lớn thì rất dễ xảy ra chuệch choạc trong việc lấy mẫu, tổ chức, dẫn đến hiệu quả công tác xét nghiệm không cao", bà Thu Anh nêu quan điểm.

Tăng nguy cơ lây nhiễm

Theo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) Hà Nội, kết quả đợt sàng lọc diện rộng theo kế hoạch 203 ngày 1/9 của UBND Hà Nội cho thấy đến ngày 6/9 toàn thành phố đã lấy được 760.000/1 triệu mẫu, tức chỉ đạt 76% kế hoạch đề ra. Đến tối 6/9, mới có 300.000 mẫu có kết quả (3 mẫu dương tính).

Từ những con số trên có thể thấy năng lực lấy mẫu và xét nghiệm của TP chưa tương xứng và đặc biệt thấp hơn kế hoạch TP đề ra. Số mẫu dương tính trên số xét nghiệm rất thấp, trong khi ca bệnh toàn TP vẫn ở mức cao. Ở đợt xét nghiệm diện rộng trước đó, với mục tiêu là 3,3 triệu mẫu nhưng TP và các quận, huyện cũng không đạt mục tiêu đề ra.

PGS.TS Nguyễn Việt Hùng, Phó chủ tịch Hội Kiểm soát Nhiễm khuẩn Hà Nội, đặc biệt lo ngại TP sẽ lặp lại tình huống của TP.HCM khi xét nghiệm diện rộng, đồng thời gây ra tụ tập đông người, tăng nguy cơ lây nhiễm.

"Xét nghiệm diện rộng trong giai đoạn ngắn như vậy có thể dồn người dân tại một điểm, nhất là ở những khu vực vùng cam, đỏ một cách không cần thiết. Đáng lo nhất là sau đợt xét nghiệm vùng xanh lại biến thành vùng đỏ thì rất nguy hiểm", ông nói.

Bác sĩ Thu Anh thì cho rằng nhiệm vụ quan trọng hiện nay là tìm sớm, xét nghiệm nhanh các trường hợp ho, sốt.

Bà kiến nghị TP cấp phát miễn phí bộ xét nghiệm nhanh cho các khu dân cư, khu chung cư, ngõ xóm và cả hiệu thuốc để phát miễn phí cho người dân.

Nhiều người vì sợ phải xét nghiệm nên không liên hệ cơ quan y tế, nhưng nếu để họ tự xét nghiệm sẽ hạn chế được việc này, giúp tìm sớm F0 cộng đồng.

Cùng quan điểm, PGS.TS Nguyễn Việt Hùng cho rằng TP cần tập trung sàng lọc kỹ khu vực nguy cơ cao. Đối với vùng xanh, vùng vàng, thì chưa cần xét nghiệm rộng, tuân thủ giãn cách, phục hồi sản xuất từng khu vực đã an toàn.