Chân dung Nhà thầu HPT: Từ cú "giảm giá" kỷ lục tại Nhơn Trạch 2 năm 2023 đến loạt gói thầu gian nan tại Hà Tĩnh

Theo tìm hiểu của Báo Tri thức và Cuộc sống, công tác đấu thầu mua sắm vật tư, thiết bị tại các nhà máy điện luôn đòi hỏi yêu cầu kỹ thuật khắt khe và tính cạnh tranh cao nhằm đảm bảo hiệu quả kinh tế. Trong bối cảnh đó, việc một nhà thầu trúng thầu với tỷ lệ tiết kiệm lớn luôn là tín hiệu tích cực cho ngân sách chủ đầu tư, song cũng đặt ra những yêu cầu giám sát chặt chẽ về chất lượng thực hiện.

Cú "chốt đơn" tiết kiệm hơn 4 tỷ đồng tại Nhơn Trạch 2 năm 2023

Dữ liệu từ Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia ghi nhận, vào tháng 5/2023, Công ty Cổ phần Điện lực Dầu khí Nhơn Trạch 2 (PVPower NT2) đã tổ chức lựa chọn nhà thầu cho gói thầu "Mua sắm vật tư van của các hệ thống thiết bị khu vực lot 1 phục vụ đại tu năm 2023".

Gói thầu này có giá dự toán được phê duyệt là 16.669.583.352 đồng (theo Quyết định phê duyệt KHLCNT số 36/QĐ-CPNT2 ngày 24/02/2023), sử dụng nguồn vốn từ chi phí đại tu nhà máy. Hình thức lựa chọn là đấu thầu rộng rãi trong nước qua mạng.

Quá trình mở thầu đã ghi nhận sự tham gia của 3 nhà thầu, tạo nên một cuộc cạnh tranh tam mã khá gay cấn. Cụ thể:

1. Công ty Cổ phần Dịch vụ Thiết bị Công nghiệp Hoàng Linh dự thầu với giá: 12.527.097.000 đồng.
2. Công ty TNHH Kỹ thuật Tự động hóa Vi Na dự thầu với giá: 16.300.680.000 đồng.
3. Công ty cổ phần kỹ thuật xây dựng và thương mại HPT dự thầu với giá: 12.288.586.200 đồng.

Kết quả, ngày 11/05/2023, ông Uông Ngọc Hải - Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Điện lực Dầu khí Nhơn Trạch 2 đã ký Quyết định số 78/QĐ-CPNT2 phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu. Theo đó, Công ty cổ phần kỹ thuật xây dựng và thương mại HPT (Nhà thầu HPT) đã được xướng tên trúng thầu.

Đáng chú ý, giá trúng thầu của HPT là 12.288.586.200 đồng. So với giá dự toán hơn 16,6 tỷ đồng, con số này thấp hơn tới 4.380.997.152 đồng. Điều này đồng nghĩa với việc thông qua đấu thầu, chủ đầu tư đã tiết kiệm được khoảng 26,28% ngân sách dự kiến. Đây là một tỷ lệ tiết kiệm rất cao, hiếm gặp trong các gói thầu mua sắm thiết bị vật tư chuyên ngành, nơi mà biên độ giá thường được các nhà thầu tính toán rất sát sao. Hợp đồng trọn gói được thực hiện trong 168 ngày.

Hệ sinh thái đấu thầu: "Sân nhà" Cà Mau và "Sân khách" Hà Tĩnh?

Nhà thầu HPT (MST: 0102913520), có địa chỉ tại Khu Đô Thị Sinh Thái Xuân Phương, Hà Nội, là một cái tên không xa lạ trong lĩnh vực cung cấp vật tư thiết bị cho ngành điện, đặc biệt là các đơn vị thành viên của Tổng công ty Điện lực Dầu khí Việt Nam (PV Power).

Theo thống kê sơ bộ, HPT đã tham gia tổng cộng 211 gói thầu, trong đó trúng 63 gói, trượt 134 gói. Dữ liệu phân tích cho thấy một sự phân hóa rõ rệt về hiệu quả trúng thầu của đơn vị này tại các bên mời thầu khác nhau.

Cụ thể, tại Chi nhánh TCT Điện lực Dầu khí Việt Nam - Công ty Điện lực Dầu khí Cà Mau, HPT thể hiện vị thế vững chắc khi tham gia 26 gói thầu và trúng tới 16 gói. Nhiều gói thầu trúng liên tiếp trong các năm qua cho thấy mối quan hệ đối tác khá bền chặt và sự am hiểu địa bàn của nhà thầu này tại khu vực Cà Mau.

Ngược lại, tại Chi nhánh TCT Điện lực Dầu khí Việt Nam - Công ty Điện lực Dầu khí Hà Tĩnh, "vận may" dường như không mỉm cười với HPT. Nhà thầu này đã tham gia tới 32 gói thầu nhưng trượt tới 26 gói, chỉ trúng 3 gói (còn lại chưa có kết quả hoặc hủy). Tương tự, tại Công ty Cổ phần Nhiệt điện Phả Lại, HPT cũng tham gia 26 gói thầu nhưng trượt tới 21 gói.

Tỷ lệ trượt thầu cao tại một số chủ đầu tư lớn đặt ra câu hỏi về chiến lược dự thầu của HPT: Liệu đây là sự thiếu may mắn, sự chênh lệch về năng lực cạnh tranh so với các đối thủ bản địa, hay là một chiến lược "thử sức" diện rộng?

Năm 2025: Cuộc đua đầy thách thức

Bước sang năm 2025 (tính đến thời điểm tháng 11/2025), HPT vẫn duy trì cường độ tham gia đấu thầu rất cao, nhưng kết quả lại chưa thực sự khả quan.

Ghi nhận trong tháng 11/2025, HPT đã tham gia gói thầu "Gói thầu số 2: Cung cấp vật tư phục vụ trùng tu hệ thống phụ trợ tuabin-máy phát tổ máy số 1 NMNĐ Vũng Áng 1 năm 2026" do PV Power mời thầu và hiện đang chờ kết quả. Trước đó, vào ngày 10/11/2025, HPT đã nhận thông báo trượt thầu tại gói "Mua vật tư phục vụ khắc phục bất thường..." của Nhà máy điện Nhơn Trạch 1.

Trong suốt năm 2024 và 2025, danh sách trượt thầu của HPT kéo dài với nhiều gói thầu tại Hà Tĩnh, Hải Phòng và Hậu Giang. Điển hình như việc trượt gói thầu cung cấp vật tư tại Nhiệt điện Sông Hậu 1 hay Nhiệt điện Hải Phòng. Dẫu vậy, điểm sáng vẫn le lói khi HPT trúng một số gói thầu như "Cải tiến bộ sấy hạt hút ẩm" tại Nhiệt điện Thái Bình 2 (tháng 9/2025) hay gói thầu tại Nhiệt điện Cà Mau 1 (tháng 8/2025).

Cần giám sát chặt chẽ các gói thầu giảm giá sâu

Trao đổi về vấn đề này, Luật sư Nguyễn Văn Lập (Đoàn Luật sư TP.HCM) nhận định: "Việc nhà thầu chào giá thấp để trúng thầu là quyền lợi hợp pháp và phù hợp với nguyên tắc cạnh tranh trong Luật Đấu thầu. Tỷ lệ tiết kiệm cao là điều đáng mừng cho ngân sách nhà nước. Tuy nhiên, từ góc độ quản lý, các gói thầu giảm giá quá sâu (như trường hợp trên 26%) cần được chủ đầu tư đặc biệt lưu tâm trong giai đoạn thực hiện hợp đồng."

Theo Luật sư Lập, Điều 4 Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15 quy định rõ về việc bảo đảm cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế. Tuy nhiên, thực tiễn cho thấy, có trường hợp nhà thầu bỏ giá thấp để trúng thầu sau đó cung cấp vật tư không đúng chủng loại, xuất xứ hoặc tìm cách phát sinh chi phí. Do đó, vai trò giám sát của chủ đầu tư và các đơn vị tư vấn giám sát là cực kỳ quan trọng để đảm bảo "tiền nào của nấy", tránh tình trạng tiết kiệm trên giấy tờ nhưng thiệt hại về chất lượng thực tế.

Báo Tri thức và Cuộc sống sẽ tiếp tục thông tin về nguồn gốc hang hóa trong gói thầu của Công ty HPT.