Về bài “Dự án bảo tồn phong lan rừng trở thành nhà hàng cơm niêu Măng Đen”: Cưỡng chế hay tự tháo dỡ?

Ngoài sai phạm về quản lý, sử dụng đất đai ở huyện Kon Plông, tỉnh Kon Tum; Báo Thanh tra đã nhiều lần phản ánh việc Hợp tác xã (HTX) Lan rừng Măng Đen được Nhà nước cho thuê đất để thực hiện Dự án (DA) Bảo tồn và Phát triển các loài hoa phong lan phục vụ du lịch (giai đoạn 1), song, sau đó lại xây dựng cơ ngơi đồ sộ để kinh doanh cơm niêu.

Theo hồ sơ vụ việc, ngày 10/12/2018, UBND tỉnh Kon Tum có Quyết định số 1381/QĐ-UBND về việc thu hồi 4.425m2 đất tại tiểu khu 488, thôn Măng Đen, xã Đăk Long (nay là thị trấn Măng Đen, Kon Plông) cho HTX Lan rừng Măng Đen thuê để thực hiện DA Bảo tồn và Phát triển các loài hoa phong lan phục vụ du lịch; thời hạn thuê đất đến năm 2068.

Ngày 24/1/2019, UBND tỉnh Kon Tum đã cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số CT-0420 cho diện tích đất trên của HTX Lan rừng Măng Đen.

Sau khi được thuê đất đến nay đã gần 5 năm, nhưng chủ đầu tư DA chỉ triển khai ít hạng mục nuôi trồng phong lan rừng, còn lại xây dựng nhà hàng bằng gỗ đồ sộ, hoàng tráng để kinh doanh cơm niêu.

Tại Kết luận thanh tra số 3337 ngày 7/10/2022 về việc chấp hành các quy định pháp luật của các nhà đầu tư trong thực hiện DA đầu tư trên địa bàn huyện Kon Plông của Chủ tịch UBND tỉnh Kon Tum đã nêu: “Kết quả đầu tư DA trên thực địa nhà đầu tư đã đầu tư xây dựng nhà lưới diện tích 1.500m2 nhưng không hiệu quả, đã tháo dỡ. Nhà đầu tư có thay đổi một số hạng mục đầu tư kinh doanh, không đầu tư nuôi phong lan rừng trong nhà lưới, đầu tư mới dịch vụ ăn uống, giải khát… nhưng chưa thực hiện đăng ký điều chỉnh DA đầu tư với cơ quan Nhà nước có thẩm quyền”.

Ngoài ra, nhà đầu tư đã xây dựng tường rào bao quanh trên diện tích 0,19 ha rừng thuộc lâm phần của UBND thị trấn Măng Đen quản lý.

DA sử dụng đất chậm tiến độ quá 24 tháng so với tiến độ của DA đầu tư đã được phê duyệt kể từ ngày bàn giao đất trên thực địa. Nhà đầu tư chưa lập báo cáo giám sát định kỳ về bảo vệ môi trường.

Chủ tịch UBND tỉnh đã giao Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT), Sở Xây dựng, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Chủ tịch UBND huyện Kon Plông chỉ đạo chấn chỉnh và có giải pháp khắc phục đối với sai phạm của DA Bảo tồn và Phát triển các loài hoa phong lan; đồng thời đề xuất hướng xử lý vi phạm.

Ngày 30/6/2023, Sở TN&MT Kon Tum có Công văn số 1809 thông báo kết quả kiểm tra việc quản lý, sử dụng đất của HTX Lan rừng Măng Đen đã nêu rõ: “HTX Lan rừng Măng Đen được Nhà nước cho thuê đất để thực hiện DA đầu tư nhưng đã chậm tiến độ sử dụng đất là 50 tháng 16 ngày, kể từ ngày bàn giao đất thực địa. Ngày 27/6/2023, UBND tỉnh Kon Tum đã có công văn xử lý kiến nghị tại Kết luận kiểm tra số 10 ngày 23/6/2023 của Giám đốc Sở TN&MT theo đúng quy định của pháp luật”.

Về phía huyện Kon Plông, thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh, Chủ tịch UBND huyện đã thành lập Tổ kiểm tra do Phòng Kinh tế - Hạ tầng (KT-HT) chủ trì, phối hợp với Phòng TN&MT, Hạt Kiểm lâm huyện và UBND thị trấn Măng Đen tiến hành kiểm tra hiện trạng xây dựng công trình và lập biên bản đình chỉ hoạt động để xác định hiện trạng.

Qua kiểm tra, phát hiện HTX có hành vi lấn chiếm đất phi nông nghiệp vào mục đích khác khi chưa được cơ quan có thẩm quyền cho phép, với diện tích 324,28m2, bao gồm: 3 nhà khung gỗ 2 tầng, mái ngói, vách kính, tường xây bằng gạch thẻ; 1 nhà khung sắt, vách tôn; sân bê tông 317,7m2. Tự chuyển đất trồng cây hằng năm sang đất phi nông nghiệp với diện tích 134,5m2 để xây dựng nhà khung sắt. Có hành vi lấn chiếm đất rừng sản xuất với diện tích 6.115,9m2 và xây tường rào bằng gạch, bê tông với chiều dài 222,9m, chiều cao 2m.

Ông Nguyễn Nhật Trường, Trưởng phòng KT-HT Kon Plông cho biết, DA của HTX Lan rừng Măng Đen chưa có giấy phép xây dựng nhưng đã tiến hành xây dựng nhiều công trình trái phép trên diện tích đất được thuê.

Trao đổi với chúng tôi, ông Đặng Quang Hà, Chủ tịch UBND huyện Kon Plông khẳng định, các vụ việc đã có kết luận thanh tra của cấp thẩm quyền thì xử lý nghiêm túc theo kiến nghị của Thanh tra. Nếu phát hiện các sai phạm khác sẽ xử lý theo đúng quy định của pháp luật.

Sau khi UBND huyện có quyết định xử phạt vi phạm hành chính với tổng số tiền 206 triệu đồng đã có hiệu lực thực thi, nhưng đến nay HTX Lan rừng Măng Đen không thực hiện nộp phạt, cơ quan chức năng của huyện đã áp dụng biện pháp cưỡng chế số tiền xử phạt hành chính qua tài khoản của HTX, nhưng xác minh tài khoản tại ngân hàng không có số dư nào.

Ngày 29/9, một lãnh đạo cơ quan chức năng huyện Kon Plông cho biết, đang hoàn thiện văn bản tham mưu cho Chủ tịch UBND huyện ký ban hành quyết định cưỡng chế buộc tháo dỡ công trình sai phạm của HTX Lan rừng Măng Đen trong thời gian tới.

Trong một động thái khác, theo quan sát của chúng tôi, chủ nhà hàng cơm niêu Măng Đen đã cho đóng cửa dừng hoạt động từ nhiều ngày nay và phát đi thông tin sẽ di dời nhà hàng về kinh doanh tại một địa điểm khác.

“Cho dù có tự tháo dỡ sang địa điểm mới kinh doanh hay bị cưỡng chế tháo dỡ thì HTX Lan rừng Măng Đen cũng phải chấp hành nộp phạt vi phạm hành chính, nếu không sẽ tiếp tục bị cưỡng chế hành chính để thực hiện quyết định xử phạt đã có hiệu lực thi hành”, một lãnh đạo huyện Kon Plông khẳng định.