Chuyên gia thuế gọi tên Hoàng Hường, Hằng Du Mục, Ngân 98, Mailisa

Tại Hội thảo “Giải mã chuyển đổi mô hình và kê khai thuế: Từ thực tiễn hộ kinh doanh”, tổ chức chiều 16/12, bà Nguyễn Thị Cúc - Chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam - cảnh báo nhiều rủi ro pháp lý với hộ kinh doanh khi không tuân thủ nghĩa vụ thuế.

Theo bà Cúc, thực tế hiện nay, không ít cá nhân sử dụng nhiều tài khoản ngân hàng, thậm chí lên tới hàng trăm tài khoản, để chia nhỏ dòng tiền, che giấu doanh thu. Nhiều trường hợp còn xây dựng hình ảnh cá nhân, làm thiện nguyện chia sẻ rầm rộ trên mạng xã hội, nhưng sau đó bị phát hiện trốn thuế. Trong khi đó, mức thuế phải nộp nếu kê khai đúng, chẳng hạn khoảng 1,5% doanh thu, không phải là gánh nặng quá lớn.

“Thời gian gần đây, liên tiếp xảy ra các vụ án về hàng giả, hàng kém chất lượng, trốn thuế với số tiền lớn, trong đó có sự tham gia của những người nổi tiếng trên không gian mạng như Hoàng Hường, Quang Linh, Hằng Du Mục, Ngân 98, Mailisa… Ngoài việc lập doanh nghiệp, nhiều đối tượng còn thành lập hàng loạt hộ kinh doanh để nhập lậu, kinh doanh hàng giả và trốn thuế. Không ít cá nhân kinh doanh nhưng không nộp thuế đã bị tạm giữ hình sự để điều tra, khởi tố về tội trốn thuế”, Chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam cho hay.

Bà Cúc nhấn mạnh, việc tuân thủ thuế không chỉ là trách nhiệm pháp lý mà còn là trách nhiệm xã hội. Vấn đề đặt ra là chính sách thuế cần hợp lý, minh bạch và dễ thực hiện để người kinh doanh có thể chấp hành đúng. Khi chuyển sang kê khai, hộ kinh doanh chỉ cần áp dụng chế độ kế toán tối giản. Bộ Tài chính đã rút gọn đáng kể số lượng sổ sách, trong đó tối thiểu phải có sổ theo dõi doanh thu và chi phí để nắm được hiệu quả hoạt động kinh doanh.

Bộ Tài chính đang lấy ý kiến lần thứ 2 đối với dự thảo Nghị định quy định về việc khai, tính thuế, khấu trừ thuế, nộp thuế và sử dụng hóa đơn điện tử của hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh.

Điểm mới đáng chú ý được quan tâm là quy định hộ, cá nhân kinh doanh phải thông báo cho cơ quan thuế toàn bộ các tài khoản dùng cho hoạt động kinh doanh, không chỉ giới hạn ở tài khoản phục vụ nghĩa vụ nộp thuế.

Nhiều hộ kinh doanh hiện vẫn dùng tài khoản cá nhân cho giao dịch kinh doanh, lẫn với chi tiêu, tiềm ẩn rủi ro như một số vụ việc lớn gần đây. Về vấn đề này, Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế Việt Nam cho biết, theo nguyên tắc, các tài khoản phục vụ hoạt động kinh doanh phải được đăng ký và thông báo với cơ quan thuế. Thực tế thời gian qua, do quá trình cải cách, quy định có thay đổi, dẫn tới việc nhiều hộ sử dụng tài khoản cá nhân cho giao dịch kinh doanh, thậm chí mở rất nhiều tài khoản để né thuế.

“Đề xuất hộ kinh doanh phải đăng ký các tài khoản thanh toán phục vụ kinh doanh với cơ quan thuế không phải để gây khó, mà nhằm bảo đảm tính minh bạch và công bằng giữa những người chấp hành tốt và những người cố tình trốn tránh nghĩa vụ thuế”, bà Cúc nhận định.

Ông Phạm Ngọc Thạch - Phó Trưởng Ban Pháp chế Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) - cho biết, theo nghiên cứu của VCCI, 49% hộ kinh doanh cho rằng chi phí và thời gian quản lý hoá đơn, chứng từ sẽ tăng lên đáng kể. Bên cạnh đó, các khó khăn khi tuân thủ quy định về hóa đơn điện tử và thiết bị tính tiền, bao gồm: Năng lực công nghệ số hạn chế, thói quen ghi chép thủ công, gánh nặng chi phí đầu tư và thủ tục phức tạp.

Chiến dịch “60 ngày cao điểm chuyển đổi mô hình từ thuế khoán sang kê khai đối với hộ kinh doanh” của ngành thuế đang đi đến chặng cuối. Theo Phó Cục trưởng Cục Thuế Mai Sơn, 40 ngày qua đã có trên 2,5 triệu hộ kinh doanh được trực tiếp khảo sát, đánh giá phân loại theo khả năng sử dụng các ứng dụng của cơ quan thuế, mức độ sẵn sàng chuyển đổi.

“Thông qua thực tiễn, cơ quan thuế hiểu rất rõ rằng, các hộ kinh doanh đều mong muốn chấp hành tốt pháp luật, nghĩa vụ thuế, nhưng còn thiếu công cụ, kỹ năng và chưa quen với phương thức kê khai điện tử”, ông Sơn nói và nhấn mạnh quan điểm xuyên suốt của ngành thuế giai đoạn này là hỗ trợ, đồng hành, hướng dẫn, “cầm tay chỉ việc”.