Tiếp vụ "Nhà đất công nghìn tỷ “thần tốc” về tay tư nhân": Đất “vàng” sử dụng sai mục đích xử lý thế nào?

Quá trình góp vốn, thế chấp, vay vốn… xoay quanh khu đất 168 Nguyễn Đình Chiểu (quận 3, TP Hồ Chí Minh) mà Liên hiệp Hợp tác xã thương mại TP Hồ Chí Minh (Saigon Co.op) được mua chỉ định đã đặt ra câu hỏi lớn: Sai Gon Co.op có đang sử dụng khu đất theo đúng chính sách và mục đích hỗ trợ ban đầu của UBND TP Hồ Chí Minh và Văn phòng Chính phủ hay không?

Như Tieudung.vn đã thông tin trước đó, dựa trên Công văn số 4281/UBND-TM ngày 30/08/2010 của UBND TP Hồ Chí Minh và Công văn số 6643/VPCP-KNTN ngày 20/09/2010 của Văn phòng Chính phủ cho phép, Saigon Co.op được tạo cơ chế để mua chỉ định tài sản là khu đất 168 Nguyễn Đình Chiểu (phường 6, quận 3, TP Hồ Chí Minh), với mục đích phục vụ nhu cầu ổn định và phát triển mạng lưới Siêu thị Co.opMart.

Đến ngày 08/01/2011, Sở Tài nguyên và Môi trường TP Hồ Chí Minh chính thức cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất số CT05047 cho Saigon Co.op.

Tuy nhiên, 3 ngày trước khi UBND TP Hồ Chí Minh ban hành Công văn số 4281/UBND-TM, và 23 ngày trước khi Văn phòng Chính phủ ban hành Công văn số 6643/VPCP-KNTN, thì ngày 27/08/2010 Công ty Cổ phần Đầu tư Phúc Thịnh (Công ty Phúc Thịnh) đã được thành lập với vốn điều lệ 600 tỷ đồng. Trong đó, Saigon Co.op góp vốn bằng giá trị tài sản trên (quy đổi ra 240 tỷ đồng, tương ứng 40% cổ phần), Công ty Cổ phần Đầu tư Tài chính Đất Việt chiếm 30% cổ phần, với giá trị cổ phần tương ứng là 180 tỷ đồng; Công ty Cổ phần Du lịch biển Mỹ Khê cũng chiếm 30% cổ phần, với giá trị cổ phần tương ứng là 180 tỷ đồng.

“Mua một đằng, sử dụng một nẻo”?

Từ năm 2001, Saigon Co.op đã tiến hành thuê mặt bằng 168 Nguyễn Đình Chiểu (trước đây là kho hàng của Công ty Minh Phụng) để mở siêu thị Co.opMart Nguyễn Đình Chiểu. Đến ngày 08/01/2011, Saigon Co.op hoàn thành việc mua chỉ định khu đất trên theo sự chấp thuận của Văn phòng Chính phủ và UBND TP Hồ Chí Minh với mục đích ổn định và phát triển mạng lưới siêu thị Co.opMart.

Có thể thấy, khu đất 168 Nguyễn Đình Chiểu vốn dĩ đã được Saigon Co.op sử dụng ổn định trong việc kinh doanh siêu thị Co.opMart Nguyễn Đình Chiểu từ năm 2001. Tuy nhiên, ngay sau khi mua thành công khu đất, Saigon Co.op lại không khai thác với tư cách là chủ sở hữu. Thay vào đó, Liên hiệp này gần như “lập tức” mang quyền sử dụng, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất tại địa chỉ 168 Nguyễn Đình Chiểu để góp vốn thành lập pháp nhân mới là Công ty Phúc Thịnh. Và rồi, Saigon Co.op vẫn tiếp tục sử dụng và kinh doanh trên khu nhà-đất này, nhưng cũng chỉ là đơn vị đi thuê thay vì với tư cách là chủ sử dụng mà UBND TP và Chính phủ đã chấp thuận, phê duyệt và tạo điều kiện.

Trong khi đó, lẽ ra khi doanh nghiệp hoặc đơn vị được Nhà nước tạo điều kiện bằng việc mua chỉ định tài sản là khu nhà đất, nhưng không đủ tiềm lực tài chính thì cần đến và kêu gọi đơn vị khác cùng hợp tác khác để đảm bảo việc sử dụng và khai thác tài sản này theo đúng chủ trương, chính sách đã được hỗ trợ. Tất nhiên, việc kêu gọi hay có đơn vị hợp tác khác cũng cần có sự chấp thuận chủ trương của cơ quan chức năng đã phê duyệt.

Như vậy, bằng việc “thần tốc dịch chuyển” tên người sử dụng khu đất sang cho Công ty Phúc Thịnh, Saigon Co.op đã tuân thủ và thực hiện đúng chủ trương và mục đích phê duyệt khi được tạo điều kiện mua chỉ định tài sản này? Và việc thay đổi như trên có trình báo, cũng như nhận được sự chấp thuận từ UBND TP Hồ Chí Minh và Văn phòng Chính phủ hay chưa?

Đảm bảo khoản vay 265 tỷ đồng cho bên thứ 3

Đáng chú ý, sau khi đứng tên trên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất số 168 Nguyễn Đình Chiểu, Công ty Phúc Thịnh đã đem tài sản này đi thế chấp nhiều lần ở nhiều ngân hàng. Thậm chí, đảm bảo khoản vay lên đến 265 tỷ đồng cho bên thứ 3 là Công ty Cổ phần Đầu tư Oak Hill (Công ty Oak Hill).

Theo tìm hiểu, Công ty Oak Hill (địa chỉ: Tòa nhà GIC, 90-92 Đinh Tiên Hoàng, phường Đa Kao, quận 1, TP Hồ Chí Minh) được thành lập vào ngày 22/09/2018, với vốn điều lệ 320 tỷ đồng. Trong đó, bà Trần Thị Nụ chiếm 12,8 tỷ đồng giá trị cổ phần; bà Hồ Thị Ngọc Hoa chiếm 6,4 tỷ đồng giá trị cổ phần; và bà Võ Thị Phượng chiếm 300,8 tỷ đồng giá trị cổ phần (là Tổng Giám đốc – Người đại diện pháp luật của Công ty Oak Hill).

Căn cứ theo thông tin mà Sở Kế hoạch và Đầu tư TP Hồ Chí Minh cung cấp, thì Công ty Cổ phần Du lịch biển Mỹ Khê (một trong 3 cổ đông của Công ty Phúc Thịnh có địa chỉ trụ sở chính ở xã Tịnh Khê, Huyện Sơn Tịnh, Quảng Ngãi). Trùng hợp, bà Võ Thị Phượng - Người đại diện pháp luật của Công ty Oak Hill cũng thường trú tại TP Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi.

Liệu rằng, ở đây có “lợi ích nhóm” hoặc mối liên kết nào giữa Công ty Cổ phần Du lịch biển Mỹ Khê và bà Võ Thị Phượng, là nguyên nhân khiến Công ty Phúc Thịnh đem khu nhà-đất 168 Nguyễn Đình Chiểu để đứng ra đảm bảo khoản vay 265 tỷ đồng cho Công ty Oak Hill?

Đất công sử dụng sai mục đích…thu hồi hay bỏ ngỏ?

Chỉ trong “tích tắc” thông qua quá trình góp vốn, Công ty Phúc Thịnh đã nghiễm nhiên có toàn quyền chiếm hữu, sử dụng, định đoạt đối với quyền sử dụng đất đã được Saigon Co.op góp vốn. Ngược lại, Saigon Co.op “ròng rã” từ năm 2011 đến nay vẫn phải trả tiền thuê nhà-đất tại địa chỉ 168 Nguyễn Đình Chiểu.

Để làm rõ những bất thường xoay quanh quá trình “dịch chuyển” chủ sở hữu khu đất 168 Nguyễn Đình Chiểu từ Saigon Co.op sang Công ty Phúc Thịnh, ngày 19/04/2022, báo Kinh tế & Đô thị đã gửi nhiều nội dung câu hỏi đến Saigon Co.op, và Sở Tài nguyên và Môi trường TP Hồ Chí Minh.

Đến ngày 4/5, trao đổi với phóng viên báo Kinh tế & Đô thị qua điện thoại, ông Vũ Anh Khoa – Bí thư Đảng ủy Saigon Co.op (nhiệm kỳ 2020-2025) cho biết, đang giao cho Ban tổng giám đốc Saigon Co.op rà soát lại toàn bộ hồ sơ về khu đất 168 Nguyễn Đình Chiểu, để có báo cáo lại cho lãnh đạo của Liên hiệp.

“Tôi cũng chỉ mới về Saigon Co.op nên chưa nắm vụ việc, riêng với khu đất 168 một số đồng chí trong Ban tổng giám đốc hiện nay cũng chưa nắm đầy đủ thông tin. Tôi đang yêu cầu tập trung rà lại hồ sơ, trao đổi với Ban tổng giám đốc để có phản hồi sớm nhất” – ông Vũ Anh Khoa nói.

Tuy nhiên, đến nay, chúng tôi vẫn chưa nhận được bất cứ phản hồi nào từ Sai Gon Co.op hay Sở Tài nguyên và Môi trường TP Hồ Chí Minh.

Với khoảng thời gian “dịch chuyển thần tốc” về chủ sử dụng đất và sở hữu công trình mà báo Kinh tế & Đô thị đã đề cập, thiết nghĩ, Saigon Co.op và các đơn vị có liên quan có trách nhiệm phải làm rõ quá trình chuyển đổi Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất tại địa chỉ 168 Nguyễn Đình Chiều từ Saigon Co.op sang Công ty Phúc Thịnh, đã có sự chấp thuận của UBND TP Hồ Chí Minh hay chưa? Đồng thời, có thực hiện nghĩa vụ tính lại nghĩa vụ tài chính cho việc thay đổi mục đích sử dụng này hay không?

Tính từ ngày 25/03/2011 – ngày mà Sở Tài nguyên và Môi trường TP Hồ Chí Minh cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất số CT06150 cho Công ty Phúc Thịnh đến nay đã hơn 11 năm, một khoảng thời gian rất dài. Điều này đặt ra câu hỏi lớn, trong khoảng từng ấy năm, các cơ quan quản lý Nhà nước có nhận thấy dấu hiệu sử dụng đất sai lệch với mục đích được mua chỉ định của Saigon Co.op hay không? (Nếu có) thì đã yêu cầu doanh nghiệp thực hiện đúng hoặc có phương án xử lý thích đáng hay chưa?...

Thựa tế cho thấy, công tác thu hồi đất có nguồn gốc sở hữu nhà nước nhưng sử dụng sai mục đích không hề dễ dàng. Và hầu hết trong các vụ việc này đều dẫn đến hậu quả là thất thoát nguồn thu cho ngân sách Nhà nước…

Được biết, sau khi đứng tên trên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất (số 168 Nguyễn Đình Chiểu, phường 6, quận 3, TP Hồ Chí Minh), Công ty Cổ phần Đầu tư Phúc Thịnh đã đem tài sản này đi thế chấp nhiều lần ở nhiều ngân hàng. Tại lần thế chấp ở Ngân hàng TMCP Sài Gòn - Chi nhánh Sài Gòn vào ngày 21/3/2019, ngân hàng này đã định giá tài sản này là 8.500 tỷ đồng.Tieudung.vn sẽ tiếp tục thông tin về vụ việc.