Gói thầu Cầu Suối Lớn: Kịch bản "một trượt, một trúng" và tỷ lệ tiết kiệm 1,52%

Theo tìm hiểu của Báo Tri thức và Cuộc sống, Phòng Kinh tế xã Định Quán (tỉnh Đồng Nai) vừa hoàn tất quy trình lựa chọn nhà thầu cho Gói thầu số 05 (Xây lắp): Thi công xây dựng , thuộc dự án Cầu Suối Lớn ấp Hòa Thuận, xã Ngọc Định.

Quá trình lựa chọn nhà thầu cho gói thầu này ghi nhận nhiều diễn biến đáng chú ý, khi chỉ có hai nhà thầu tham dự, và một nhà thầu đã nhanh chóng bị loại vì lý do năng lực, để lại nhà thầu trúng thầu "một mình một ngựa" về đích với tỷ lệ tiết kiệm ngân sách rất thấp.

Gói thầu 2 tỷ: "Vượt" đối thủ duy nhất vì... không đạt năng lực

Ngày 30/09/2025, ông Phan Thanh Nhân, Phó Chủ tịch UBND xã Định Quán, đã ký Quyết định số 1245/QĐ-UBND phê duyệt Kế hoạch lựa chọn nhà thầu (KHLCNT) cho công trình Cầu Suối Lớn ấp Hòa Thuận, xã Ngọc Định. Trong đó, Gói thầu số 05 (Xây lắp) có giá trị 2.078.975.000 đồng , sử dụng nguồn vốn ngân sách tỉnh.

Phòng Kinh tế xã Định Quán (Bên mời thầu) đã phát hành E-HSMT (Hồ sơ mời thầu qua mạng) với mã thông báo mời thầu (TBMT) là IB2500451832. Việc lập E-HSMT được giao cho Công ty TNHH Tư vấn Đầu tư Xây dựng Khang Long Phát.

Biên bản mở thầu ngày 31/10/2025 ghi nhận sự tham gia của 2 nhà thầu:

1. Công ty TNHH Xây dựng Anh Uy HT (MST: 3603806370), có giá dự thầu 2.047.342.171,48 đồng.
2. Công ty TNHH Kiến trúc Xây dựng Nhật Minh (MST: 3603588612), có giá dự thầu 2.068.022.396,16 đồng.

Tuy nhiên, cuộc cạnh tranh đã không diễn ra như kỳ vọng. Theo Báo cáo đánh giá E-HSDT số 265/BCĐG-KLP2025 ngày 03/11/2025, do chính Tổ chuyên gia thuộc Công ty TNHH Tư vấn Đầu tư Xây dựng Khang Long Phát (đơn vị lập E-HSMT) lập, kết quả đánh giá đã nhanh chóng ngã ngũ.

Cả hai nhà thầu đều được đánh giá "Đạt" về tính hợp lệ. Nhưng ngay tại vòng đánh giá Năng lực và Kinh nghiệm, Tổ chuyên gia kết luận:

• Công ty TNHH Xây dựng Anh Uy HT: Đạt.
• Công ty TNHH Kiến trúc Xây dựng Nhật Minh: Không Đạt.

Báo cáo đánh giá cũng thuyết minh rõ lý do Công ty TNHH Kiến trúc Xây dựng Nhật Minh bị loại: "Nhà thầu Công ty TNHH Kiến Trúc Xây dựng Nhật Minh đề xuất nhân sự Chỉ huy trưởng là ông Đặng Văn Dũng không phù hợp theo yêu cầu của E-HSMT" và "đề xuất thiết bị Máy khoan cọc nhồi... không phù hợp theo yêu cầu của E-HSMT".

Với việc đối thủ duy nhất bị loại vì những lý do cơ bản về năng lực, Công ty TNHH Xây dựng Anh Uy HT trở thành nhà thầu duy nhất "về đích", được Tổ chuyên gia đề nghị xếp hạng thứ nhất.

Trên cơ sở này, ngày 10/11/2025, ông Hồ Cảnh Hoài, Trưởng phòng Kinh tế xã Định Quán, đã ký Quyết định số 10/QĐ-PKT phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu.

• Đơn vị trúng thầu: Công ty TNHH Xây dựng Anh Uy HT.
• Giá trúng thầu: 2.047.342.000 đồng (làm tròn số).
• Đơn vị không trúng thầu: Công ty TNHH Kiến trúc Xây dựng Nhật Minh. Lý do: "Nhà thầu không đạt năng lực, kinh nghiệm".

Như vậy, so với giá gói thầu (2.078.975.000 đồng), giá trúng thầu thấp hơn 31.633.000 đồng, tương đương tỷ lệ tiết kiệm ngân sách 1,52%.

"Hệ sinh thái" sáp nhập và mối quan hệ với đơn vị tư vấn

Một trong những điểm đáng chú ý nhất của gói thầu này là sự liên kết chặt chẽ về mặt địa lý giữa các bên liên quan, đặc biệt trong bối cảnh tỉnh Đồng Nai vừa thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã.

Theo Nghị quyết số 1662/NQ-UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (ban hành ngày 16/06/2025), một sự thay đổi lớn đã diễn ra tại huyện Định Quán. Cụ thể, tại Khoản 29, Điều 1 của Nghị quyết nêu rõ: "Sắp xếp toàn bộ diện tích tự nhiên, quy mô dân số của thị trấn Định Quán và các xã Phú Ngọc, Gia Canh, Ngọc Định thành xã mới có tên gọi là xã Định Quán".

Đối chiếu với hồ sơ gói thầu:

• Chủ đầu tư: UBND xã Định Quán.
• Địa điểm dự án: Xã Ngọc Định.
• Nhà thầu trúng thầu: Công ty TNHH Xây dựng Anh Uy HT, có địa chỉ tại "Thị Trấn Định Quán, Huyện Định Quán, Tỉnh Đồng Nai".

Như vậy, cả chủ đầu tư, địa điểm thực hiện dự án, và nhà thầu trúng thầu đều nằm trong cùng một khu vực vừa được sáp nhập để trở thành xã Định Quán mới. Sự "trùng hợp" này đặt ra nghi vấn về lợi thế "sân nhà" trong hoạt động đấu thầu tại địa phương.

Bên cạnh đó, mối quan hệ giữa nhà thầu trúng thầu và đơn vị tư vấn (đơn vị lập E-HSMT và đánh giá E-HSDT) cũng là một điểm cần lưu tâm.

Đơn vị được Phòng Kinh tế xã Định Quán thuê để lập E-HSMT và thành lập Tổ chuyên gia đánh giá E-HSDT chính là Công ty TNHH Tư vấn Đầu tư Xây dựng Khang Long Phát.

Công ty TNHH Xây dựng Anh Uy HT đã có lịch sử đấu thầu rất thành công với Công ty TNHH Tư vấn Đầu tư Xây dựng Khang Long Phát, khi đơn vị này ở vai trò "Bên mời thầu".

Cụ thể, Công ty Anh Uy HT đã tham gia 2 gói thầu do Khang Long Phát mời thầu và trúng cả 2 gói (tỷ lệ 100%):

1. Gói thầu số 06 (xây lắp): Thi công xây dựng (Trúng ngày 25/10/2024, giá 6.649.594.000 đồng, liên danh chính).
2. Gói thầu số 06 (Xây lắp): Thi công xây dựng (Trúng ngày 17/06/2024, giá 1.268.648.000 đồng, độc lập).

Điều này cho thấy, đơn vị được giao nhiệm vụ đánh giá hồ sơ dự thầu một cách khách quan (Khang Long Phát) và đơn vị được đánh giá (Anh Uy HT) đã có mối quan hệ "quen mặt" và hợp tác thành công từ trước trong các hoạt động đấu thầu khác.

Chân dung nhà thầu trúng thầu: Tỷ lệ trúng thầu 86,67%

Công ty TNHH Xây dựng Anh Uy HT được thành lập ngày 22/04/2021, tức là có gần 4 năm kinh nghiệm. Doanh nghiệp do bà Ngô Thị Lan Hương làm người đại diện pháp luật.

Theo dữ liệu tổng hợp, từ khi thành lập đến nay, công ty đã tham gia 17 gói thầu, trong đó trúng 13 gói, trượt 2 gói, và 2 gói chưa có kết quả. Nếu chỉ tính trên số gói đã có kết quả (15 gói), tỷ lệ trúng thầu của Anh Uy HT là 86,67%.

Một điểm đáng chú ý là tỷ lệ tiết kiệm trung bình trong lịch sử của nhà thầu này (tính trên giá dự toán) là 98,47% , tức tỷ lệ tiết kiệm trung bình chỉ đạt 1,53%, rất sát với tỷ lệ tiết kiệm 1,52% vừa đạt được tại Gói thầu số 05 của UBND xã Định Quán.

Riêng trong năm 2025, Công ty TNHH Xây dựng Anh Uy HT đã trúng 2 gói thầu, bao gồm gói 05 vừa phân tích và Gói thầu số 04 (xây lắp) do Công ty TNHH Tư vấn Đầu tư Xây dựng Rạng Đông mời thầu (trúng ngày 13/03/2025).

Đảm bảo cạnh tranh và hiệu quả kinh tế: Góc nhìn từ chuyên gia

Mục tiêu của Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15 và Nghị định 214/2025/NĐ-CP là đảm bảo hoạt động đấu thầu diễn ra cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế.

Tuy nhiên, tại Gói thầu số 05 (Xây lắp) này, các yếu tố trên dường như chưa được thể hiện rõ rệt.

1. Về tính cạnh tranh: Gói thầu chỉ thu hút 2 nhà thầu. Ngay sau đó, đối thủ duy nhất bị loại ngay từ vòng đánh giá năng lực.
2. Về hiệu quả kinh tế: Với việc không còn đối thủ cạnh tranh về giá, nhà thầu trúng thầu với tỷ lệ tiết kiệm 1,52%. Con số tiết kiệm 31,6 triệu đồng cho một gói thầu hơn 2 tỷ đồng là rất thấp, đặt ra câu hỏi về việc tối ưu hóa nguồn vốn ngân sách nhà nước.

Trao đổi với Báo Tri thức và Cuộc sống, Luật sư Nguyễn Văn Lập (Đoàn Luật sư TP HCM) cho biết: "Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15 và các văn bản hướng dẫn như Thông tư 79/2025/TT-BTC được ban hành nhằm tăng cường tính cạnh tranh. Việc một nhà thầu bị loại vì năng lực là bình thường, miễn là E-HSMT và việc đánh giá của tổ chuyên gia là khách quan, không cài cắm các tiêu chí bất lợi."

Tuy nhiên, luật sư Lập cũng nhấn mạnh: "Chủ đầu tư (UBND xã Định Quán) và Bên mời thầu (Phòng Kinh tế) phải chịu trách nhiệm giải trình về tính khách quan khi lựa chọn đơn vị tư vấn. Đặc biệt khi đơn vị tư vấn (Khang Long Phát) và nhà thầu trúng thầu (Anh Uy HT) có mối quan hệ đấu thầu mật thiết từ trước (trúng 2/2 gói Khang Long Phát mời thầu), sự giám sát càng phải chặt chẽ hơn để tránh xung đột lợi ích."

Về hiệu quả kinh tế, chuyên gia Đỗ Phạm Giang nhận định: "Hiệu quả kinh tế là mục tiêu hàng đầu. Tỷ lệ tiết kiệm 1,52% là con số cần được xem xét. Mặc dù luật không quy định mức tiết kiệm tối thiểu, nhưng nếu các gói thầu liên tục có tỷ lệ tiết kiệm thấp, chủ đầu tư cần rà soát lại quy trình lập dự toán và tính hấp dẫn của E-HSMT để thu hút nhiều nhà thầu chất lượng hơn."

Chuyên gia Nguyễn Quốc Vũ bổ sung: "Việc chỉ có 2 nhà thầu tham dự , và 1 bị loại sớm vì những lý do cơ bản về năng lực (nhân sự, thiết bị), có thể phản ánh nhiều vấn đề: E-HSMT quá khắt khe, thông tin mời thầu chưa đủ rộng rãi, hoặc bản thân thị trường xây lắp tại địa phương ít cạnh tranh. Để nâng cao hiệu quả kinh tế, cần phải có sự giám sát chặt chẽ hơn từ cộng đồng và cơ quan quản lý cấp trên đối với quy trình tổ chức lựa chọn nhà thầu của cấp cơ sở."