Góc nhìn chuyên gia: Chỉ định thầu gói 8,2 tỷ đồng cho liên danh Nhà nước - Tư nhân có đúng luật?

Liên quan đến Gói thầu 01.8/TV-QLDA: Tư vấn quản lý dự án, BIM trị giá 8.241.778.000 đồng tại Quỹ Đầu tư phát triển Hà Tĩnh, việc Chủ đầu tư phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu là Liên danh Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình giao thông và phát triển đô thị tỉnh Hà Tĩnh (Ban QLDA Giao thông) và Công ty Cổ phần Tư vấn Đầu tư Xây dựng và Công nghệ số Thế Gia (Công ty Thế Gia) với tỷ lệ tiết kiệm 0% đang thu hút sự chú ý của giới chuyên môn.

Dưới góc độ pháp lý, các chuyên gia đã có những phân tích cụ thể dựa trên các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành tại thời điểm phê duyệt (tháng 7/2025).

Chỉ định thầu rút gọn cho gói thầu hơn 8 tỷ đồng: Có phù hợp?

Theo Quyết định số 289/QĐ-QĐTPT ngày 23/07/2025, Quỹ Đầu tư phát triển Hà Tĩnh đã phê duyệt hình thức lựa chọn nhà thầu là Chỉ định thầu rút gọn. Căn cứ pháp lý được viện dẫn là Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15 và Nghị định số 24/2024/NĐ-CP.

Trao đổi về vấn đề này, Luật sư Nguyễn Văn Lập (Đoàn Luật sư TP.HCM) nhận định: "Theo quy định tại Điều 23 Luật Đấu thầu 2023, chỉ định thầu được áp dụng trong các trường hợp: Gói thầu cấp bách cần triển khai ngay để phục vụ mục tiêu bảo vệ chủ quyền, an ninh quốc gia; gói thầu cần khắc phục ngay hậu quả thiên tai; hoặc gói thầu cung cấp dịch vụ tư vấn có tính đặc thù... Đối với quy trình chỉ định thầu rút gọn quy định tại Điều 78 Nghị định 24/2024/NĐ-CP, quy trình này thường áp dụng cho các gói thầu trong hạn mức nhất định (ví dụ gói thầu tư vấn dưới 500 triệu đồng theo điểm m Khoản 1 Điều 23 Luật Đấu thầu) hoặc các trường hợp đặc biệt cấp bách. Với một gói thầu tư vấn quản lý dự án và BIM có giá trị lớn lên tới 8,2 tỷ đồng, việc áp dụng quy trình rút gọn cần phải được giải trình rõ ràng về cơ sở pháp lý, đảm bảo gói thầu thực sự thuộc các trường hợp đặc biệt được quy định, tránh việc lạm dụng để bỏ qua các bước đánh giá năng lực cạnh tranh công khai."

Cũng theo các chuyên gia, quy trình chỉ định thầu thường đi kèm với việc thương thảo hợp đồng trực tiếp. Nếu không có cơ chế kiểm soát tốt, giá trúng thầu thường được ấn định bằng giá gói thầu (như trường hợp này là tiết kiệm 0 đồng), dẫn đến ngân sách nhà nước mất đi cơ hội được cung cấp dịch vụ với giá tốt hơn thông qua đấu thầu rộng rãi.

Băn khoăn về tính "độc lập" trong liên danh Nhà nước - Tư nhân

Một vấn đề pháp lý khác được quan tâm là sự tham gia của Ban QLDA Giao thông Hà Tĩnh (đơn vị sự nghiệp công lập) trong liên danh trúng thầu.

Chuyên gia đấu thầu Nguyễn Quốc Vũ phân tích dựa trên Điều 6 Luật Đấu thầu 2023 về bảo đảm cạnh tranh: "Luật Đấu thầu quy định nhà thầu tham dự thầu phải độc lập về pháp lý và độc lập về tài chính với chủ đầu tư, bên mời thầu. Trong trường hợp này, Ban QLDA Giao thông Hà Tĩnh (bên trúng thầu) và Quỹ Đầu tư phát triển Hà Tĩnh (chủ đầu tư) là hai pháp nhân độc lập, nên về mặt hình thức có thể không vi phạm điều cấm. Tuy nhiên, việc một Ban QLDA chuyên ngành của tỉnh lại liên danh với doanh nghiệp tư nhân để nhận gói thầu chỉ định từ một đơn vị khác trong cùng địa phương là vấn đề nhạy cảm về xung đột lợi ích."

Luật sư Võ Quang Vinh (Đoàn Luật sư tỉnh Vĩnh Long) bổ sung thêm góc nhìn về Luật Phòng chống tham nhũng: "Trong liên danh này, cần làm rõ vai trò thực sự của từng thành viên. Ban QLDA Giao thông thực hiện phần việc nào? Công ty Thế Gia thực hiện phần việc nào? Tỷ lệ phân chia giá trị 8,2 tỷ đồng ra sao? Nếu phần lớn công việc và lợi nhuận thuộc về doanh nghiệp tư nhân, thì sự hiện diện của Ban QLDA Giao thông trong liên danh có thể bị coi là hình thức 'mượn danh' uy tín nhà nước để dễ dàng được chỉ định thầu. Điều này tạo ra sự cạnh tranh không bình đẳng đối với các doanh nghiệp tư vấn khác trên thị trường, đi ngược lại tinh thần cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế mà Luật Đấu thầu hướng tới."

Để đảm bảo tính minh bạch, thiết nghĩ Quỹ Đầu tư phát triển Hà Tĩnh cần công khai, minh bạch các thông tin liên quan đến cơ sở áp dụng chỉ định thầu rút gọn và nội dung thỏa thuận liên danh, giúp dư luận hiểu rõ hơn về tính hiệu quả của gói thầu này.