Đất công cho thuê, lấy lại quá khó

Mới đây, TAND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu tuyên xử chấm dứt hợp đồng kinh tế liên quan đến việc thuê mặt bằng trong khu di tích Bạch Dinh (đường Trần Phú, phường 1, TP Vũng Tàu) giữa nguyên đơn là Bảo tàng tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu (thuộc Sở Văn hóa và Thể thao) và bị đơn là năm cá nhân. Hợp đồng giữa hai bên được ký vào tháng 11-2011.

Hơn 6 năm chưa đòi được mặt bằng trên thực địa

Theo đó, tòa buộc năm cá nhân đã ký hợp đồng thuê mặt bằng trong khu di tích Bạch Dinh (mở quán cà phê, giải khát) phải trả mặt bằng với tổng diện tích hơn 2.500m2 cho nguyên đơn. Ngoài ra, tòa còn buộc những người thuê mặt bằng phải bồi thường thiệt hại cho bảo tàng gần 3 tỉ đồng vì chậm giao trả mặt bằng.

Trước đó, tháng 10-2011, được sự cho phép của UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch (nay là Sở Văn hóa và Thể thao, cơ quan chủ quản của Bảo tàng tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu) tổ chức đấu thầu cho thuê mặt bằng trong khu di tích Bạch Dinh.

Sau đó, có năm người gồm các ông Đ.H.C., L.C.T., H.P.L., N.K. và N.C.T. ký hợp tác kinh doanh dịch vụ cà phê, giải khát tại khu di tích này với giá 28.200 đồng/m2/tháng với thời hạn thuê là 5 năm tính từ ngày 1-11-2011.

Trước khi hết hạn hợp đồng, phía bảo tàng thông báo cho những người thuê về việc sẽ chấm dứt hợp đồng vào ngày 31-10-2016, đúng như điều khoản ghi trong hợp đồng.

Thế nhưng bên thuê không đồng ý chấm dứt hợp đồng thuê, không trả lại mặt bằng. Nhùng nhằng giải quyết hành chính không được, Bảo tàng tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu phải kiện những người thuê mặt bằng ra tòa.

Tháng 4-2022, TAND TP Vũng Tàu xử sơ thẩm vụ án "tranh chấp hợp đồng thuê tài sản và bồi thường thiệt hại" giữa bảo tàng và năm cá nhân nói trên. Sau đó, cả nguyên đơn và bị đơn đều kháng cáo. Tháng 9-2022, TAND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu xử phúc thẩm và tuyên án, trong đó có một phần nội dung quan trọng như đã nêu ở trên.

Giữa tháng 12-2022, khi đến khu di tích Bạch Dinh, chúng tôi ghi nhận một số quán cà phê giải khát, ăn uống vẫn hoạt động bình thường, chỉ có duy nhất một cơ sở đã đóng cửa.

Trao đổi với Tuổi Trẻ, một lãnh đạo Chi cục Thi hành án dân sự TP Vũng Tàu cho biết phía bảo tàng đã có đơn yêu cầu thi hành án và bị đơn H.P.L. đã giao trả mặt bằng. Hiện cơ quan này đang vận động những người còn lại trả mặt bằng. Vị này cho biết có một số người thuê cam kết sẽ bàn giao mặt bằng vào ngày 31-12-2022.

Như vậy, nếu thuận lợi thì đến hết năm 2022, Bảo tàng tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu mới nhận được đầy đủ diện tích đất đã từng cho thuê.

Đòi ki ốt không được, còn bị kiện

Theo hồ sơ địa chính, mặt bằng ki ốt ở số 707 đường Trương Công Định (phường 7) là đất do UBND phường 7 (TP Vũng Tàu) quản lý và sử dụng từ năm 1986. Tháng 10-1999, Công đoàn phường 7 có ký hợp đồng cho ông Ng.N. thuê nhà đất này. Vào các năm 2002, 2004 và 2008, Công đoàn phường 7 tái ký hợp đồng với ông này. Đến tháng 12-2010 thì hợp đồng ký với ông Ng.B.T. (con trai ông Ng.N.).

Ngày 31-12-2012, Công đoàn phường 7 lập biên bản thanh lý hợp đồng thuê mặt bằng với ông T. và ông T. thống nhất ký biên bản.

Tuy nhiên, sau đó ông T. không trả ki ốt. Và dù không được ký tiếp hợp đồng nhưng ông này vẫn tiếp tục trả tiền thuê cho đến tháng 12-2015. Từ 2016 đến nay, ông này không trả mặt bằng và cũng không đóng tiền thuê.

Từ năm 2017, chính quyền phường 7 và UBND TP Vũng Tàu đã có các biên bản và quyết định liên quan đến việc thu hồi mặt bằng này. Không đồng tình, tháng 7-2020 ông T. đã có đơn khởi kiện đề nghị tòa án hủy các quyết định của chủ tịch UBND TP Vũng Tàu liên quan đến việc cưỡng chế ki ốt 707 Trương Công Định và quyết định bác đơn khiếu nại của mình.

Tháng 3-2021, TAND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu mở phiên tòa. Bản án của tòa cũng xác định ki ốt trên là đất của Nhà nước quản lý.

Tuy nhiên, việc UBND phường 7 lập biên bản vi phạm hành chính với ông T. và chủ tịch UBND TP Vũng Tàu ban hành quyết định đối với ông này là dùng pháp luật hành chính để giải quyết quan hệ pháp luật dân sự là không đúng quy định. Do đó tòa chấp nhận đơn khởi kiện của ông T. và hủy các quyết định của chủ tịch UBND TP Vũng Tàu.

Chuyện đòi ki ốt quay trở lại từ đầu bằng việc UBND phường 7 đứng đơn kiện ông Nguyễn B.T. ra tòa, yêu cầu trả lại ki ốt rộng 42m2 và trả tiền thuê mặt bằng từ ngày 1-1-2016 cho đến ngày bản án của tòa có hiệu lực pháp luật với số tiền 6 triệu đồng/năm.

Giữa tháng 12-2022, lãnh đạo UBND phường 7 cho biết tòa đã thụ lý đơn và đã tiến hành hòa giải giữa hai bên. Tuy nhiên, đến nay chưa có kết quả cụ thể.

Ngày 20-12, trao đổi với Tuổi Trẻ, một lãnh đạo UBND TP Vũng Tàu cho biết vừa có văn bản yêu cầu chủ tịch UBND các phường, xã rà soát lại và báo cáo đầy đủ việc xử lý hay thu hồi các thửa đất do Nhà nước quản lý bị lấn chiếm hoặc cho thuê trái quy định.

Trước đó, từ tháng 11-2017, UBND TP Vũng Tàu có quyết định về việc xác lập, quản lý và sử dụng quỹ đất do Nhà nước quản lý trên địa bàn. Theo đó, có sáu danh mục đất cần phải xác lập với cả ngàn khu đất, thửa đất. Vào thời điểm đó, theo danh mục ban hành kèm theo quyết định trên, có rất nhiều khu đất, thửa đất của Nhà nước bị cá nhân lấn chiếm, sử dụng.