Chủ dự án phớt lờ quy định bảo lãnh giao dịch, người mua nhà chịu thiệt

Trước khi bán nhà ở hình thành trong tương lai, chủ đầu tư phải được ngân hàng thương mại bảo lãnh nghĩa vụ với khách hàng. Thực tế, nhiều dự án không có ngân hàng bảo lãnh, đang xây thì ngưng, người mua mòn mỏi chờ nhà.

Chủ đầu tư “quên” nghĩa vụ phải có ngân hàng bảo lãnh

Bảo lãnh giao dịch nhà ở trong bán, cho thuê mua nhà ở hình thành trong tương lai là việc bên thứ ba cam kết với người mua nhà sẽ thực hiện thay nghĩa vụ của chủ đầu tư đối với người mua nhà nếu đến thời hạn mà chủ đầu tư không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ quy định trong hợp đồng mua bán đã ký giữa các bên.

Quy định là vậy nhưng thực tế nhiều dự án khi chủ đầu tư ký hợp đồng mua bán nhà ở hình thành trong tương lai với khách hàng đã bỏ qua bước thủ tục quan trọng này. Điều này dẫn đến các dự án xây dựng dang dở rồi ngưng hoặc chậm bàn giao nhà khiến khách hàng lao đao.

Khách mua dự án The Park Vista mòn mỏi chờ chủ đầu tư khởi công lại.

Đơn cử như dự án The Park Vista (xã Phước Kiển, huyện Nhà Bè, TP.HCM) do Công ty TNHH Dịch vụ thương mại – sản xuất – xây dựng Đông Mê Kông (Công ty Đông Mê Kông) làm chủ đầu tư.

Mở bán cuối năm 2016 và dự kiến bàn giao nhà đầu năm 2019, thế nhưng dự án The Park Vista xây dựng dang dở rồi “đứng hình” suốt thời gian dài. Dự án trì trệ không biết đến khi nào bàn giao khiến khách hàng bức xúc.

Ông Mai Sỹ Hải, người mua căn hộ tại block E dự án The Park Vista cho biết, ông ký hợp đồng mua căn hộ với Công ty Đông Mê Kông từ tháng 6/2017. Dự án khởi công từ năm 2016 nhưng tiến độ rất chậm, giai đoạn đầu năm 2018 hầu như không thấy thi công gì trong khi ông vẫn phải đóng tiền theo tiến độ.

Theo ông Hải, từ tháng 5/2019 dự án ngừng thi công hẳn. Lâu lâu có vài công nhân xuất hiện ở công trình làm những việc lặt vặt.

“Trước khi mua căn hộ tôi được môi giới nói rằng dự án có ngân hàng bảo lãnh nhưng mãi không thấy. Lúc đó, nhiều người khác cũng nghĩ dự án không có vấn đề gì nên không quan tâm đến việc có bảo lãnh hay không? Đến khi chủ đầu tư ngừng xây dựng mới ngộ ra việc có ngân hàng bảo lãnh quan trọng như thế nào”, ông Hải nói.

Ngân hàng Nhà nước không có số liệu?

Tương tự, nhiều khách hàng mua căn hộ tại dự án The Western Capital (116 Lý Chiêu Hoàng, P.10, Q.6) do Công ty TNHH Quản lý Bất động sản Hoàng Phúc (Công ty Hoàng Phúc) làm chủ đầu tư cũng trong tình cảnh mỏi mòn chờ nhà.

Bà Trương Thị Minh Hương cho biết, bà mua căn hộ block B2 dự án The Western Capital vào tháng 9/2019. Để mua được căn hộ này, bà phải trả 240 triệu đồng tiền chênh lệch cho chủ trước.

Khách mua căn hộ tại dự án The Western Capital không biết bao giờ mới được nhận nhà.

Theo bà Hương, bà ký hợp đồng mua bán với Công ty Hoàng Phúc từ tháng 9/2019, thời điểm này theo quy định khi bán dự án phải có ngân hàng bảo lãnh. Tuy nhiên, bà không nhận được chứng thư bảo lãnh nào từ ngân hàng. Đến nay, dự án đã trễ hạn bàn giao nhà hơn nửa năm.

“Khi ký hợp đồng với chủ đầu tư, một số người được ngân hàng bảo lãnh, một số người lại không được. Khách hàng hỏi thì chủ đầu tư nói đã kết thúc thoả thuận với ngân hàng VPBank, sẽ làm việc với Ngân hàng NCB và trả lời sau cho khách hàng nhưng đến nay vẫn bật vô âm tín”, bà Hương nói.

Quy định bảo lãnh giao dịch nhà ở trong bán, cho thuê mua nhà ở hình thành trong tương lai nhằm bảo vệ quyền lợi người mua nhà, tạo tâm lý an tâm, kích cầu và góp phần phát triển thị trường bất động sản. Tuy vậy, nhiều chủ đầu tư vẫn cố tình phớt lờ quy định này.

Báo cáo gửi Bộ Xây dựng vào tháng 8/2020, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Việt Nam chưa có số liệu về bảo lãnh giao dịch nhà ở và bảo lãnh trong bán, cho thuê mua nhà ở hình thành trong tương lai. Cũng không có số liệu về đóng tiền bảo lãnh giao dịch nhà ở và bảo lãnh trong bán, cho thuê mua nhà ở hình thành trong tương lai.

Theo UBND TP.HCM, việc bảo lãnh trong bán, cho thuê mua nhà ở hình thành trong tương lai thuộc chức năng, nhiệm vụ của các ngân hàng thương mại. Tuy nhiên, NHNN Việt Nam chi nhánh TP.HCM cũng không có thông tin để báo cáo số liệu.

Để có cơ sở dữ liệu quản lý, báo cáo về tình hình bảo lãnh giao dịch nhà ở cũng như hạn chế rủi ro cho người mua nhà, UBND TP.HCM vừa kiến nghị Thống đốc NHNN Việt Nam yêu cầu các ngân hàng thương mại báo cáo định kỳ hoặc theo yêu cầu việc bảo lãnh giao dịch nhà ở.

Với những ngân hàng thương mại không nghiêm túc thực hiện báo cáo hoặc đủ điều kiện nhưng không bảo lãnh sẽ bị xử lý theo quy định pháp luật về ngân hàng.

Trong khi chờ sửa đổi quy định, UBND TP.HCM kiến nghị NHNN Việt Nam chỉ đạo các ngân hàng thương mại báo cáo việc bảo lãnh giao dịch nhà ở cho NHNN Việt Nam chi nhánh các tỉnh, thành phố để theo dõi.

Bảo lãnh giao dịch nhà ở hình thành trong tương lai được thực hiện theo các quy định của Luật Nhà ở và Luật Kinh doanh bất động sản năm 2014.

Cụ thể, tại Khoản 2 Điều 26 Luật Nhà ở quy định, chủ đầu tư có nghĩa vụ ký quỹ để thực hiện dự án; đóng tiền bảo lãnh giao dịch nhà ở theo quy định; đảm bảo năng lực tài chính để thực hiện dự án.

Trong khi đó, Điều 55 Luật Kinh doanh bất động sản quy định, chủ đầu tư trước khi bán, cho thuê mua nhà ở hình thành trong tương lai phải được ngân hàng thương mại có năng lực bảo lãnh nghĩa vụ tài chính của chủ đầu tư với khách hàng khi chủ đầu tư không bàn giao nhà ở theo đúng tiến độ đã cam kết.

Trường hợp chủ đầu tư không thực hiện bàn giao nhà ở theo tiến độ cam kết và bên mua, bên cho thuê có yêu cầu thì bên bảo lãnh có trách nhiệm hoàn lại tiền ứng trước và các khoản tiền khác cho khách hàng theo hợp đồng mua bán và hợp đồng bảo lãnh đã ký.