Biến cây dại thành bonsai bạc triệu

"Hoa trinh nữ không mặn mà bằng nàng hồng kiêu sa, hoa đâu dám khoe màu cùng nàng cúc vàng tươi, hoa không bán hương thơm như nàng dạ lý trong vườn, nhưng hoa trinh nữ đẹp tựa chuyện tình hai chúng ta" - anh Nguyễn Hữu Trung (37 tuổi; ở huyện Hóc Môn, TP HCM) vừa ngân nga câu hát vừa mân mê những cành lá đang khép e thẹn trên tay. Anh tươi cười khoe những đứa con tinh thần của mình đang nở những bông hoa tím nhẹ trên những thân bonsai được uốn thế theo sở thích của gia chủ.

"Huấn luyện cây" thành kiệt tác

"Đây là cây hoa trinh nữ vừa được lên chậu, tạo dáng bonsai sau hơn 1 tuần mang về từ môi trường tự nhiên" - anh Trung vừa lòng với tác phẩm mới của mình. Anh thú nhận mình bị loài hoa dại này mê hoặc nên dành hầu hết thời gian rảnh đi săn tìm trinh nữ mọc hoang ngoài đồng hoặc mua lại của người khác đem về chăm sóc và tạo dáng bonsai cho chúng.

Hoa ké cũng là loài mọc dại bên đường nhưng qua bàn tay nghệ nhân của anh Trần Minh Hiếu (34 tuổi, ở TP Đà Nẵng) lại thành bonsai vô cùng đẹp và cho giá trị cao. Anh Hiếu đang trồng hơn 300 chậu ké bonsai các loại cùng nhiều hình dáng đa dạng, bắt mắt với giá trung bình từ 500.000 đồng đến vài triệu đồng/cây. Anh cho biết từ đầu năm 2022 đến nay, mỗi tuần anh bán được khoảng 20 cây, thu nhập từ vài triệu đồng đến vài chục triệu đồng.

Hằng ngày, anh Hiếu dành nhiều thời gian cho việc đi khảo sát quanh vùng xem có cây dại nào có thể làm phôi bonsai là bứng ngay đem về. Anh cho biết việc nhặt cây dại làm bonsai thú vị hơn hẳn so với cây mua sẵn. Từ một cây xấu xí ban đầu, qua bàn tay và óc sáng tạo của mình, nghệ nhân có thể biến nó thành tác phẩm. "Đó còn gọi là hành trình huấn luyện cây để tạo ra kiệt tác, cũng là cái thú của người chơi bonsai" - anh Hiếu bày tỏ.

Hay như hoa ngũ sắc, vốn là loài cây dại mọc ven đường, không ai trồng. Nhưng nhận thấy cây có sức sống mãnh liệt, hoa đủ màu, bắt mắt, có nhiều công dụng và ý nghĩa phong thủy tốt nên người dân tỉnh Gia Lai đã đi săn lùng những gốc cây có dáng đẹp, lớn đưa về trồng, tạo kiểu dáng thành cây bonsai ngũ sắc có giá trị cao.

Thị trường đang "nóng" lên

Hiện nay, việc biến những loài hoa hoang dại thành bonsai tiền triệu đang trở thành thú chơi của giới cây cảnh vì độc đáo và lạ lẫm. Do đó, thị trường phôi cây bonsai hay cây thành phẩm đang "nóng" lên. Đây cũng là cơ hội phát triển cho những người làm nghề trồng cây cảnh, bonsai trong cả nước. Khi nhu cầu mang thiên nhiên vào nhà ở, công sở, văn phòng làm việc đang tăng càng khiến cho những dòng bonsai mini trở nên hút hàng hơn. Với nhiều người chơi bonsai, có 4 yếu tố lôi cuốn: cổ (độ già cỗi), kỳ (lạ, công phu), mỹ (đẹp), văn (ý nghĩa của cây). Bonsai bảo đảm được 4 yếu tố này luôn có giá trị cao.

Trên các diễn đàn, trang mạng xã hội, nhiều hội, nhóm bonsai hoa, cây cảnh "độc" và lạ xuất hiện. Các hội, nhóm này trở thành nơi giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm; buôn bán, trao đổi những loài cây hoa hoang dại khắp các vùng miền. Hiện các loài cây dại này được rao bán dưới dạng cây phôi và cây bonsai thành phẩm. Tùy kích thước, hình dáng, tán cây, độ tuổi và mức độ lôi cuốn của nó mà người chơi rao bán giá từ vài chục ngàn đồng đến vài triệu đồng, thậm chí vài chục triệu đồng/cây.

Việc không phải bỏ ra nhiều vốn để đầu tư cũng như công đoạn chăm sóc không quá cầu kỳ, phức tạp do những dòng cây này thuộc loài hoang dại, có sức sống mãnh liệt, dễ thích nghi với hoàn cảnh mới khiến cho nghề sưu tầm, trồng và phát triển những loại bonsai mini, bonsai cây dại trở thành hướng đi mới trong phát triển kinh tế của nhiều người.

Vừa thỏa niềm đam mê vừa có thể kiếm tiền và làm giàu từ chính đam mê đó chắc chắn là mơ ước của nhiều người, nhất là khi công việc ấy phù hợp xu hướng thời đại - góp phần gìn giữ và tạo giá trị tăng thêm cho những dòng cây quý; góp phần phát triển mảng xanh, thân thiện môi trường… Cơ hội sẽ đến với những ai biết nắm bắt.

Dòng cây ăn trái cũng theo xu hướng này 

Không chỉ những dòng cây hoa, lá kiểng hay cây dại được lên chậu để thành bonsai, mà những dòng cây ăn trái cũng bắt đầu theo xu hướng này. Mỗi dịp lễ, Tết hay lễ hội cây trồng, chúng ta không khó bắt gặp những chậu bonsai bưởi, xoài, cóc, ổi... với kiểu dáng mang ý nghĩa phong thủy cùng những chùm quả lủng lẳng trên cành làm người xem và người chơi vô cùng thích thú, muốn sở hữu ngay cho riêng mình. Tuy nhiên, việc phát triển dòng bonsai cây ăn trái gặp khó khăn hơn dòng bonsai kiểng lá, hoa, cây dại vì chúng là những cây thân gỗ lớn, còn phải làm sao chăm sóc cho cây đạt được nhiều hoa, giữ được nhiều trái trên cành mà trái phải nằm ở những vị trí mong muốn là cả một nghệ thuật không phải ai cũng làm được. Bởi vậy, giá trị của những chậu bonsai thuộc dòng cây ăn trái rất cao, có những chậu lên tới vài tỉ đồng.