Xuất khẩu sang Trung Quốc: Hơn 3 tháng tắc vẫn hoàn tắc: Dưa hấu, thanh long còn 1.000-2.000 đồng/kg

Những ngày đầu tháng 3 ở Tây Nguyên, nhiều vựa dưa hấu đang vào vụ thu hoạch. Thế nhưng, thay vì niềm vui tới ngày hái quả ngọt, người nông dân thêm buồn bởi giá dưa rớt thảm còn 1.000-2.000 đồng/kg vẫn khó bán. Trồng một sào dưa hấu đến ngày thu hoạch, họ lỗ 3-4 triệu đồng.

Ông Nguyễn Văn Tài - nông dân trồng dưa ở Gia Lai - chia sẻ, sản lượng dưa vụ này của gia đình ông khoảng 45 tấn, mới hái bán được 1/3. Những ngày gần đây, thương lái không quá mặn mà việc thu mua, giá dưa loại đẹp rớt còn 1.500 đồng/kg.

Dưa này vốn trước nay được thu mua để xuất sang Trung Quốc, song nhiều tháng nay ùn ứ nông sản ở cửa khẩu, có thời điểm còn không thể xuất trái cây tươi sang Trung Quốc nên giá dưa mới rẻ như vậy, ông Tài buồn rầu nói.

Năm nay, gia đình Hồ Thanh Tuấn ở Phú Túc (Krông Pa, Gia Lai) thuê hơn 17ha đất để trồng dưa hấu. Ruộng dưa phát triển tốt vì thời tiết thuận lợi, năng suất đạt trên 40 tấn/ha. Nhưng chưa kịp vui vì dưa hấu cho năng suất cao, gia đình anh Tuấn lại khóc ròng bởi giá rớt thảm.Với mức giá 1.500 đồng/kg, trong khi chi phí đầu tư 1ha dưa hấu lên tới 160 triệu đồng, gia đình anh Tuấn cùng nhiều nông dân trồng dưa ở địa phương lỗ từ vài chục đến cả trăm triệu đồng.

Tại Bình Thuận, dù là nghịch vụ song một số thương lái thu mua thanh long cho biết, giá loại trái cây này hiện còn trung bình chỉ 500-1.000 đồng/kg. Hàng đẹp để xuất khẩu cũng rớt giá, còn 1.500 đồng/kg.

Đáng nói, chi phí sản xuất thanh long nghịch vụ lên tới 10.000 đồng/kg. Nay bán 1kg thanh long, nông dân chịu thua lỗ khoảng 9.000 đồng.

Theo Hiệp hội Thanh long tỉnh Bình Thuận, giá bán thanh long giảm sâu là do việc xuất khẩu thanh long bằng đường bộ ở cửa khẩu phía Bắc đang ách tắc. Còn xuất khẩu bằng đường biển không nhiều do tình trạng khan hiếm vỏ container cũng như chi phí vận chuyển quá cao.

Số lượng thanh long của các doanh nghiệp trong tỉnh đang tồn ở cửa khẩu và các kho lạnh lên đến 30.000 tấn, cần phải tiêu thụ trong vòng 15 ngày, Hiệp hội này thông tin.

Ông Lê Thanh Tùng - Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt (Bộ NN-PTNT), thừa nhận những tháng đầu năm 2022, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, giá thanh long giảm sâu, còn 2.000-3.000 đồng/kg.Trong quý I/2022, sản lượng thanh long tại các tỉnh trồng nhiều ở phía Nam đạt khoảng 247.000 tấn, trong đó riêng tháng 3 khoảng 63.000 tấn. Hiện một số nông dân đã tạm dừng sản xuất rải vụ để tránh rủi ro.

Ông Quân - nhà vườn trồng thanh long ở Long An - cho biết, giá loại quả này hiện chỉ 3.000-5.000 đồng/kg mà vẫn khó tiêu thụ vì đang tắc đường sang Trung Quốc.

Ở nước ta, dưa hấu và thanh long là hai cây trồng chủ lực tại nhiều địa phương. Phần lớn sản lượng của hai loại trái cây này được xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc. Tuy nhiên, đợt ùn ứ xe nông sản tại các cửa khẩu kéo dài suốt 3 tháng ròng, đến nay vẫn chưa chấm dứt khiến nhiều giá nhiều loại trái cây “chạm đáy”.

Theo Hiệp hội Rau quả Việt Nam cho thấy, thị phần xuất khẩu rau quả của Việt Nam sang thị tường Trung Quốc giảm mạnh. Tính riêng tháng 1, xuất khẩu rau quả sang Trung Quốc giảm 19% về giá trị và tiếp tục giảm mạnh trong tháng 2.

Báo cáo của Bộ NN-PTNT cũng nêu rõ, đợt ùn ứ nông sản tại của khẩu ảnh hưởng nghiêm trọng tới hoạt động xuất khẩu của nhóm ngành rau quả. Rau quả không còn là mặt hàng chiếm tỷ trọng xuất khẩu lớn nhất tại thị trường Trung Quốc.

Lũy kế hai tháng đầu năm nay, xuất khẩu rau quả Việt Nam đi các thị trường chỉ đạt 445 triệu USD, giảm 21,1% so với cùng kỳ năm 2021. Hiện, các mặt hàng có tỷ trọng xuất khẩu giảm mạnh nhất là thanh long, mít và dưa hấu... Hầu hết đều giảm ở mức hai con số.

Tính đến 22/2, tại cửa khẩu Tân Thanh và Hữu Nghị (Lạng Sơn) đang tồn 1.931 xe hàng hóa, trong đó có 1.442 xe hoa quả.

Ngày 23/2, Sở Công Thương Lạng Sơn thông báo kéo dài thời hạn tạm thời dừng tiếp nhận xe chở mặt hàng hoa quả tươi lên cửa khẩu đường bộ của tỉnh này để xuất khẩu sang Trung Quốc đến hết 5/3, thay vì đến 25/2 như trước.