Trẻ ngừng thở phải cấp cứu do cha mẹ 'bơm' nước muối sinh lý rửa mũi

Vệ sinh mũi (hay còn gọi là rửa mũi) cho trẻ bằng nước muối sinh lý là thói quen của nhiều bậc phụ huynh khi thấy trẻ bị chảy mũi, nghẹt mũi do mắc các bệnh về đường hô hấp. Tuy nhiên, không ít cha mẹ vì thiếu hiểu biết thực hiện vệ sinh mũi cho trẻ sai cách dẫn tới nhiều biến chứng nguy hiểm, thậm chí đe doạ tính mạng của trẻ.

Tối ngày 05/01/2021, Khoa Cấp cứu, Hồi sức tích cực và Chống độc – Bệnh viện Sản Nhi Bắc Giang đã tiếp nhận cấp cứu cho cháu Hà Khang A. (75 ngày tuổi, trú tại Thành phố Bắc Giang) nhập viện trong tình trạng kích thích, tím tái toàn thân, thở gắng sức rõ và nhịp tim nhanh do bị sặc nước muối sinh lý sau khi cha mẹ dùng xilanh bơm nước muối sinh lý rửa mũi cho trẻ.

Theo thông tin người nhà cho biết vì cháu Khang A. quấy khóc, khó chịu do bị nghẹt mũi nên gia đình đã dùng xilanh bơm nước muối sinh lý để rửa mũi cho trẻ. Tuy nhiên, khi đang được vệ sinh mũi thì bé xuất hiện cơn ngừng thở và tím tái toàn thân, ngay lập tức cháu được người nhà hô hấp nhân tạo và đưa vào nhập viện Sản Nhi Bắc Giang.

Qua thăm khám, các bác sỹ chẩn đoán xác định cháu Khang A. bị Hội chứng xâm nhập do dịch rửa mũi họng chảy qua thanh quản vào khí quản gây co thắt thanh, khí quản, khiến trẻ bị khó thở cấp tính và thiếu oxy trầm trọng. Tuy nhiên rất may là gia đình đã kịp thời hô hấp nhân tạo cho trẻ trước khi đưa trẻ nhập viện.

Tại Khoa Cấp cứu, Hồi sức tích cực và Chống độc, sau khi được y bác sỹ thực hiện các biện pháp cấp cứu kịp thời, cháu A. đã thoát khỏi cơn nguy kịch. Sau 02 tiếng kể từ khi nhập viện, tình trạng trẻ ổn định, trẻ thở đều, da hồng hào, ăn sữa tốt. Và 02 ngày sau trẻ được xuất viện về với gia đình.

Thực tế, rửa mũi là một phương pháp hiệu quả trong phòng và hỗ trợ điều trị các bệnh về đường hô hấp. Tuy nhiên, nhiều bậc phụ huynh chưa trang bị đầy đủ kiến thức về phương pháp này, áp dụng sai cách, sử dụng sai dung dịch hoặc tuỳ tiện lạm dụng việc rửa mũi gây nên nhiều biến chứng nghiêm trọng ở trẻ như: Viêm họng, viêm tai giữa, tổn thương niêm mạc mũi, có thể khiến tình trạng nhiễm trùng của trẻ nặng hơn và thậm chí là đe doạ tới tính mạng của trẻ.

Trước đây, Khoa Cấp cứu, Hồi sức tích cực và Chống độc đã từng cấp cứu một trường hợp bệnh nhi bị ngừng thở sau khi cha mẹ dùng nước muối sinh lý rửa mũi tương tự như cháu Khang A. và cách đây không lâu, Khoa đã tiếp nhận điều trị cho bệnh nhi 11 tháng tuổi bị ngộ độc thuốc nhỏ mũi Naphazolin (thuốc nhỏ mũi cấm dùng cho trẻ dưới 06 tuổi). Rất may 02 bé được đưa vào Bệnh viện Sản Nhi Bắc Giang cấp cứu kịp thời nên không nguy hại tới tính mạng.

Qua đây, Bác sỹ CKII Lê Nguyệt Minh – Phó Trưởng Khoa Cấp cứu, Hồi sức tích cực và Chống độc cũng khuyến cáo: Trong trường hợp không cần thiết, các bậc phụ huynh tuyệt đối không được lạm dụng nước muối sinh lý để rửa mũi cho trẻ bởi vì trong mũi, họng đều có một lượng dịch tự nhiên đủ để bôi trơn niêm mạc, có tác dụng ngăn cản sự xâm nhập của vi khuẩn và bụi bẩn.

Việc thường xuyên rửa mũi bằng nước muối sinh lý để phòng bệnh như nhiều bậc phụ huynh vẫn làm một mặt có thể khiến trẻ bị nhiễm trùng nặng hơn do dụng cụ rửa mũi không được vô trùng, mặt khác rửa mũi thường xuyên sẽ làm khô lớp chất nhầy có tác dụng giữ ẩm, sát khuẩn tự nhiên của niêm mạc mũi. Nếu mất đi lớp chất nhầy này, trẻ càng dễ bị khô mũi, khi ấy niêm mạc mũi sẽ tiết ra nhiều dịch nhầy hơn tụ lại ở mũi họng khiến trẻ nghẹt mũi, hay thở khò khè và ho, thậm chí dễ gây viêm nhiễm mãn tính.

Đặc biệt, cha mẹ tuyệt đối không nên tự ý sử dụng xilanh để rửa mũi cho trẻ, nhất là trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ vì bơm xilanh có áp lực cao, dễ gây sặc và sang chấn tâm lý cho trẻ nhỏ. Hơn nữa, các loại xilanh đầu nhọn, sắc sẽ làm chảy máu mũi, tổn thương niêm mạc mũi vốn đã mỏng, rất yếu và cực kỳ nhạy cảm với các tác động bên ngoài của trẻ.

Theo Bác sỹ CKII Lê Nguyệt Minh, đối với trẻ nhỏ dưới 02 tuổi, nếu muốn thực hành rửa mũi cho trẻ thì các bậc phụ huynh cần tham khảo ý kiến của bác sỹ chuyên khoa và nếu có chỉ định thì nên được tư vấn, hướng dẫn thực hành bởi nhân viên y tế trước khi tự thực hiện cho trẻ tại nhà. Nếu sau 04 – 05 ngày mà trẻ vẫn không có dấu hiệu cải thiện hoặc kèm theo dấu hiệu sốt, ho, đặc biệt ho có đờm, cha mẹ cần đưa trẻ đến cơ sở y tế thăm khám để được điều trị kịp thời.