Sóng gió đấu thầu: Thiết bị giáo dục 5,2 tỷ đồng 'vướng' tiêu chí Chieru ở An Giang

Gói thầu Cung cấp và lắp đặt thiết bị trị giá 5.291.796.000 đồng tại Trường THPT Võ Thành Trinh (An Giang) đang là tâm điểm chú ý của giới chuyên môn đấu thầu khi Chủ đầu tư kiên quyết giữ lại nhiều tiêu chí kỹ thuật bị nhà thầu nhận định là "phi thực tế", "lỗi thời" và có dấu hiệu "định hướng sản phẩm". Biên bản mở thầu cho thấy sự cạnh tranh cao về giá, nhưng những vướng mắc về kỹ thuật vẫn là bài toán lớn đặt ra cho công tác đánh giá sắp tới.

Tiền tỷ rót vào giáo dục và những "nút thắt" công nghệ

Gói thầu số 13: Cung cấp và lắp đặt thiết bị thuộc dự án Trường Trung học phổ thông Võ Thành Trinh do Ban Quản lý Dự án tỉnh An Giang (Chủ đầu tư) triển khai, có giá dự toán là 5.291.796.000 đồng (năm tỷ hai trăm chín mươi mốt triệu bảy trăm chín mươi sáu nghìn đồng), theo hình thức Chào hàng cạnh tranh qua mạng. Thời gian thực hiện hợp đồng là 120 ngày.

Ngay sau khi Hồ sơ mời thầu điện tử (E-HSMT) được phê duyệt lần đầu tại Quyết định số 1135/QĐ-BQLDA ký ngày 17/11/2025, một nhà thầu đã gửi yêu cầu làm rõ chi tiết. Mặc dù Chủ đầu tư đã ban hành Quyết định phê duyệt điều chỉnh E-HSMT số 113/QĐ-BQLDA vào ngày 24/11/2025 (ký bởi Phó Giám đốc Phạm Ngọc Vũ), nhiều tiêu chí cốt lõi vẫn không thay đổi, gây ra những tranh cãi không dứt.

Công nghệ máy tính: Yêu cầu "6 khe RAM" trên Mainboard H610

Trọng tâm của sự bất hợp lý nằm ở yêu cầu kỹ thuật đối với Bo mạch chủ (Mainboard) của Máy vi tính dành cho hệ thống (Phòng Ngoại ngữ) và Máy vi tính học sinh/giáo viên (Phòng Tin học).

Theo điều chỉnh tại Quyết định 113/QĐ-BQLDA ngày 24/11/2025, Mainboard được yêu cầu phải có Chipset H610 Express LGA1700 và tích hợp đồng thời 4 x DIMM DDR5 slot cùng 2 x DIMM DDR4 slot.

Trong văn bản gửi Chủ đầu tư, nhà thầu đã thẳng thắn chỉ ra vấn đề: “Nhà thầu khẳng định việc yêu cầu bo mạch chủ tích hợp đồng thời cả 6 khe cắm (4 DDR5 và 2 DDR4) trên cùng một sản phẩm là không phổ biến và mâu thuẫn về mặt công nghệ đối với các dòng Mainboard phổ thông. Việc này có thể hạn chế nhà thầu và định hướng sản phẩm.”

Nhà thầu đề xuất giải pháp tiên tiến hơn: “Nhà thầu đề xuất cung cấp Bo mạch chủ sử dụng Chipset B760 (là dòng chipset cao cấp hơn H610) hỗ trợ 4 x DIMM DDR5 slot (chuẩn bộ nhớ mới nhất hiện nay)...” nhằm đảm bảo khả năng nâng cấp và hiệu năng tốt hơn.

Tuy nhiên, trong Văn bản phúc đáp số 3585/BQLDA-QLDA ký ngày 25/11/2025, do Phó Giám đốc Phạm Ngọc Vũ ký, Chủ đầu tư vẫn giữ nguyên các tiêu chí gây tranh cãi. Chủ đầu tư dẫn Luật Đấu thầu và khẳng định các thông số là “yêu cầu tối thiểu” và nhà thầu “phải chứng minh cho Bên mời thầu thấy rằng những thay thế đó vẫn bảo đảm sự tương đương hoặc cao hơn/công nghệ tiên tiến tốt hơn so với yêu cầu”.

Tivi lỗi thời và "Hơi thở" của một thương hiệu?

Bên cạnh máy tính, các thiết bị nghe nhìn cũng vướng phải nghi vấn tương tự.

Đối với các loại Tivi, nhà thầu làm rõ trong văn bản rằng các yêu cầu về cổng kết nối như RF In, Digital Audio Out (Optical), External Speaker Out (3.5 mm Phone Jack), Headphone Out, RJ45 (Usage Purpose) (2, Ethernet, Aux), RS-232C (Phone Jack), AV in là “đa số lỗi thời không sử dụng”. Nhà thầu cho rằng những cổng này chỉ có ở Tivi hãng LG và đề nghị loại bỏ vì gây lãng phí và mua sắm công nghệ cũ.

Đối với Thiết bị dạy ngoại ngữ, nhà thầu cũng nêu vấn đề về thông số kỹ thuật chi tiết của Tai nghe có micro (Trở kháng Headphone 32Ω±15%, Độ nhạy Microphone -40dB (±2dB)) và yêu cầu Phần mềm ngoại ngữ phải hỗ trợ giao diện với nhiều ngôn ngữ hiếm như Hungary, Đài Loan, Ả Rập, Iran, trong khi thực tế chỉ cần Tiếng Anh và Tiếng Việt. Những thông số này, theo nhà thầu, rất cụ thể và “chỉ có tai nghe do hãng Chieru sản xuất mới đáp ứng”, bị cho là đang định hướng nhãn hiệu.

Góc nhìn chuyên gia: Tiêu chí tối thiểu hay rào cản bất bình đẳng?

Trước những vấn đề kỹ thuật này, Luật sư Nguyễn Quốc Vũ thuộc Đoàn Luật sư TP.HCM, chuyên gia về pháp luật đấu thầu, chia sẻ quan điểm.

“Theo Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15 và Luật số 90/2025/QH15 sửa đổi, bổ sung, một trong những nguyên tắc cơ bản là cạnh tranh bình đẳng và minh bạch. Việc đưa ra các yêu cầu kỹ thuật chi tiết mang tính định hướng thương hiệu, xuất xứ, hoặc không phù hợp với thực tiễn thị trường, dù Chủ đầu tư biện minh bằng điều khoản ‘tương đương hoặc cao hơn’, vẫn cần phải được xem xét. Yêu cầu làm rõ của nhà thầu đã chỉ ra những thông số kỹ thuật có vẻ như không phải là cần thiết tối thiểu để đảm bảo công năng sử dụng cho mục đích giáo dục, mà có nguy cơ giới hạn phạm vi các nhà cung cấp tiềm năng, đi ngược lại tinh thần của Luật,” Luật sư Vũ nhận định.

Chuyên gia đấu thầu Nguyễn Thị Hương bổ sung, việc Chủ đầu tư kiên quyết giữ lại các tiêu chí bị nhà thầu phản ánh là “phi thực tế” như khe RAM DDR4/DDR5 đồng thời và các cổng kết nối lỗi thời trên Tivi, sẽ tạo ra thách thức lớn cho Tổ chuyên gia trong quá trình đánh giá E-HSDT.

“Thử thách đặt ra là làm sao để Tổ chuyên gia đánh giá một cách khách quan, không phải chỉ dựa trên việc tuân thủ cứng nhắc các thông số chi tiết đó, mà phải xem xét đến tính ưu việt về công nghệ theo đúng tinh thần cho phép chào hàng tương đương hoặc cao hơn. Nếu không thận trọng, có thể dẫn đến việc loại bỏ các nhà thầu có giải pháp công nghệ hiện đại hơn nhưng không đáp ứng được những tiêu chí lỗi thời. Điều này không chỉ gây ra sự bất bình đẳng mà còn khiến ngân sách nhà nước có nguy cơ chi cho 'rác công nghệ' như nhà thầu đã cảnh báo,” chuyên gia Hương phân tích, nhấn mạnh vai trò của Hội đồng đánh giá trong giai đoạn sắp tới.

Biên bản mở thầu: Cạnh tranh về giá, thách thức về kỹ thuật

Dù vướng mắc, gói thầu vẫn thu hút sự tham gia của 6 nhà thầu, cho thấy mức độ cạnh tranh khá cao.

Theo Biên bản mở thầu ghi nhận thời điểm hoàn thành mở thầu vào lúc 09:03 ngày 28/11/2025, có 6 nhà thầu đã nộp hồ sơ, với giá dự thầu sau giảm giá như sau:

Mức giá thấp nhất sau giảm giá được chào bởi CÔNG TY CỔ PHẦN THƯƠNG MẠI VÀ CÔNG NGHỆ HAI BỐN GIỜ là 4.268.370.600 đồng, thấp hơn giá dự toán 5.291.796.000 đồng gần 1,02 tỷ đồng.

Hiện tại, gói thầu đang trong giai đoạn đánh giá hồ sơ dự thầu. Sự chênh lệch lớn về giá và những nghi vấn về tiêu chí kỹ thuật "độc lạ" cho thấy quá trình đánh giá E-HSMT của 6 nhà thầu này sẽ là tâm điểm giám sát của cộng đồng. Sự minh bạch và công bằng trong việc xử lý các tiêu chí kỹ thuật bị xem là định hướng sẽ quyết định tính tuân thủ pháp luật và hiệu quả kinh tế của dự án giáo dục hơn 5 tỷ đồng này.