Siết chặt quản lý đấu thầu tại TP HCM: Bài học từ trường hợp Công ty Tú Tài [Kỳ 3]

Theo tìm hiểu của Báo Tri thức và Cuộc sống, trường hợp trúng thầu liên tiếp của Công ty TNHH Tú Tài (trúng 4 gói thầu theo các Quyết định 162, 163, 166, 167 trong thời gian từ 28/11 đến 05/12/2025) đang thu hút sự quan tâm đặc biệt của giới chuyên môn. Để làm rõ các vấn đề pháp lý liên quan, PV đã có cuộc trao đổi với các chuyên gia đầu ngành.

Rủi ro từ việc kê khai nhân sự trùng lặp

Trao đổi với PV, Luật sư Nguyễn Văn Lập (Đoàn Luật sư TPHCM) phân tích: "Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15 không hạn chế số lượng gói thầu một doanh nghiệp được trúng. Tuy nhiên, Nghị định 214/2025/NĐ-CP quy định rất nghiêm ngặt về tính khả dụng của nhân sự và thiết bị. Nếu nhà thầu kê khai một nhân sự chủ chốt (ví dụ Chỉ huy trưởng công trường) cho gói thầu theo Quyết định số 162 (ngày 28/11/2025) trong khi nhân sự đó lại tiếp tục được kê khai cho gói thầu theo Quyết định số 166 (ngày 04/12/2025) hay Quyết định số 167 (ngày 05/12/2025) mà không có sự chấp thuận thay thế hợp lệ (do trùng thời gian thực hiện), thì đây được coi là hành vi gian lận (kê khai không trung thực). Khi đó, nhà thầu có thể bị cấm tham gia hoạt động đấu thầu từ 3 đến 5 năm".

Đồng quan điểm, chuyên gia đấu thầu Vũ Bảo Thông nhận định: "Với việc trúng thầu dồn dập như trường hợp Công ty Tú Tài, Chủ đầu tư (Ban QLDA khu vực Xuyên Mộc) và Bên mời thầu (Công ty Thiện Phúc, Công ty Đức Tín) có trách nhiệm xác minh năng lực thực tế trước khi ký hợp đồng. Nếu nhắm mắt làm ngơ, để nhà thầu không đủ năng lực thực hiện, Chủ đầu tư sẽ phải chịu trách nhiệm liên đới theo quy định tại Luật số 57/2024/QH15 sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu thầu".

Cần minh bạch theo tiêu chuẩn TP HCM

Liên quan đến khung pháp lý mới nhất, Luật sư Nguyễn Thị Hương (Đoàn Luật sư TPHCM) viện dẫn Luật số 90/2025/QH15 và Thông tư 79/2025/TT-BTC, nhấn mạnh yêu cầu cao về tính công khai, minh bạch trong đấu thầu qua mạng. "Tại địa bàn TP HCM, công tác giám sát đầu tư công càng phải chặt chẽ hơn. Các gói thầu có tỷ lệ tiết kiệm thấp dưới 0,4% (như gói thầu tại Quyết định 162) cần được đưa vào diện theo dõi đặc biệt. Cơ quan chức năng cần làm rõ xem có hay không sự thông đồng, 'cài cắm' tiêu chí trong E-HSMT để hạn chế sự tham gia của các nhà thầu khác", Luật sư Hương chia sẻ.

Chuyên gia đấu thầu Đỗ Phạm Giang cũng đưa ra thông điệp xây dựng: "Để thị trường đấu thầu thực sự cạnh tranh và hiệu quả, các Chủ đầu tư tại khu vực Xuyên Mộc cần nâng cao vai trò giám sát. Việc để một nhà thầu trúng quá nhiều gói thầu vượt quá năng lực thực tế sẽ dẫn đến hệ lụy chậm tiến độ, đội vốn, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng hạ tầng và đời sống người dân".

Các cơ quan chức năng liên quan cần sớm vào cuộc rà soát quy trình lựa chọn nhà thầu tại các dự án, gói thầu mà Công ty TNHH Tú Tài đã tham gia, đảm bảo ngân sách nhà nước được sử dụng hiệu quả, đúng quy định pháp luật.