Nhộn nhịp mua bán đề thi, sáng kiến kinh nghiệm

Nhiều giáo viên (GV), nhất là khối GV tiểu học, đang loan truyền hiện nay việc thiết kế một bộ đề thi kiểm tra học kỳ theo ma trận với đa dạng câu hỏi hoặc viết một sáng kiến kinh nghiệm (SKKN) không còn vất vả như xưa, chỉ cần muốn là có thể mua được.

Tấp nập mua bán

"Nhóm mình ai có SKKN lớp 4 trao đổi hoặc bán lại không?", "Ai có bộ đề ôn tập, kiểm tra cuối kỳ I và II hai môn toán, tiếng Việt lớp 1 theo chương trình mới ở tất cả các bộ sách, cho em xin với ạ, nếu không thì bán cho em cũng được", "Bên mình có biện pháp thi GV giỏi, GV chủ nhiệm và phương pháp trình chiếu, có tính phí, ai cần thì nhắn nhé"… Đó là một vài trong số rất nhiều lời rao bán, chào mời của GV trên một diễn đàn với hơn 200.000 thành viên, chủ yếu là GV tiểu học trên khắp cả nước.

Trên một diễn đàn về giáo dục, trong vai một GV đang dạy tiểu học, chúng tôi đặt vấn đề muốn mua một bộ đề ôn kiểm tra học kỳ I và cuối năm lớp 2 của 2 môn toán và tiếng Việt lớp 3. Chúng tôi lập tức nhận được nhiều phản hồi của những GV khác trong nhóm, trong đó đa số cho biết có bộ đề đáp ứng như yêu cầu với các mức giá khác nhau. Một nickname có tên T.H cho biết mình có kinh nghiệm nhiều năm thiết kế bộ đề kiểm tra ở tất cả khối lớp, nên giá rẻ nhất là 300.000 đồng/bộ đề. Người này cũng cam kết các câu hỏi kiểm tra phong phú, bảo đảm theo yêu cầu của chương trình.

Trên diễn đàn "Chúng tôi là GV…", một diễn đàn lớn của cộng đồng GV, việc mua bán, trao đổi càng tấp nập hơn, nhất là trước mỗi dịp kiểm tra học kỳ. Những lời chào mời như "bộ đề cuối kỳ lớp 1 theo 5 bộ SGK mới chuẩn Thông tư 27 kèm ma trận toán, tiếng Việt các lớp 2, 3, 4, 5 file word đã hoàn thiện, ai cần thì nhắn"… lập tức được nhiều thành viên khác tấp nập nhắn mua. Thậm chí có GV còn so sánh giá của người này với người kia là đắt hay rẻ.

Trao đổi với một GV tên Ng.Th., đang giảng dạy tại huyện Bình Chánh, TP HCM, GV này cho biết hiện nay để thiết kế một bộ đề ôn tập, kiểm tra dù không khó nhưng tốn nhiều thời gian. Lý do, theo GV này, là vì phần lớn GV chưa quen với ma trận đề thi, vốn được thiết kế theo các yêu cầu căn bản như từ mức độ nhận biết, hiểu biết, vận dụng…, GV dựa vào đó để thiết kế nhưng theo nguyên tắc mỗi GV phải làm nhiều bộ đề để gửi về tổ trưởng chuyên môn, vì vậy rất mất thời gian. "Chính vì thế, nhiều người chọn cách mua cho nhanh. Những bộ đề mua thường không bị trùng lặp, nguồn câu hỏi đa dạng, phong phú" - GV này cho biết.

Cần chế tài với những giáo viên lười sáng tạo

Ông Trần Trọng Khiêm - Phó trưởng Phòng Giáo dục và Đào tạo quận Tân Phú, TP HCM, phụ trách giáo dục tiểu học - cho biết hiện nay theo nguyên tắc, mỗi GV sẽ ra một bộ đề kiểm tra, sau đó gửi cho ban giám hiệu, ban giám hiệu mỗi trường sẽ chịu trách nhiệm chọn ra một đề hợp lý nhất để kiểm tra chung cho toàn khối và một đề dự phòng. Nguyên tắc của ra đề là làm sao đánh giá được khả năng, trình độ của học sinh chứ không phải là đề thi hay hoặc dở. GV cũng có ngân hàng đề thi để tham khảo trước khi làm đề. Nói về tình trạng mua bán đề thi, SKKN tràn lan trên mạng, ông Khiêm cho rằng những thông tin trên mạng GV cần phải tỉnh táo. Cũng theo ông Khiêm, có thể hiện nay, một số GV chưa quen với ma trận ra đề thi theo các yêu cầu nên lúng túng.

Trong khi đó, theo bà Tô Thụy Diễm Quyên, cố vấn giáo dục của Tập đoàn Microsoft, tình trạng mua bán, trao đổi đề thi của GV là thể hiện tình trạng đối phó, những đề thi như vậy thường không có tác dụng gì cho học sinh, cũng không mang tính thời sự, sáng tạo. Ở một góc độ khác, đó là tình trạng GV không có năng lực, chuyên môn, kỹ năng ra đề còn kém. Là admin của 3 diễn đàn về giáo dục lớn nhất cả nước, bà Quyên cho rằng có một bộ phận GV rất lười suy nghĩ và không có tư duy phản biện. Chính vì vậy, khi những thành viên nào đăng bài dạng trao đổi, mua bán các ý tưởng, phương pháp giảng dạy hoặc xin, cho vấn đề gì… thì sẽ không duyệt đăng, mục đích là để GV phải có thói quen tự tìm tòi, sáng tạo. Nếu sáng tạo đó chưa hoàn thiện thì cũng là công sức của bản thân GV đó. "Nhà trường cần có chế tài nếu phát hiện GV nào mua bán đề thi, SKKN mà bản thân không tự nỗ lực" - bà Quyên nói.

Nhập nhằng việc GV vẫn phải viết SKKN

 

Kể từ ngày 20-8-2020, Nghị định 90/CP của Chính phủ về đánh giá, xếp loại chất lượng cán bộ, công chức, viên chức có hiệu lực thi hành. Theo đó, tiêu chuẩn về SKKN đã không còn trong đánh giá phân loại cán bộ, công chức, viên chức được xem là cởi trói cho GV khi không còn phải viết SKKN dẫn đến tình trạng đối phó, không thực chất. Thế nhưng, theo các GV, hiện nay quy định này còn khá nhập nhằng. Thầy Vũ Hoàng Sơn, GV Trường Tiểu học Bình Hòa (quận Bình Thạnh, TP HCM), nói Nghị định 90 đã bỏ SKKN nhưng tiêu chí đánh giá công chức, viên chức cuối năm thì vẫn còn tiêu chí xét SKKN. Thầy Lê Ngọc Phong, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Nguyễn Thái Bình (quận 4), cho biết theo Thông tư 21, để đăng ký thi GV giỏi đến nay vẫn phải có SKKN hoặc kết quả nghiên cứu khoa học sư phạm. Ngoài ra, về thi đua, đối với chiến sĩ thi đua cơ sở cũng vẫn phải có đăng ký và báo cáo SKKN.