Nhà ở xã hội: Thu nhập không được vượt quá mức quy định được đóng thuế mới được mua nhưng lãi suất lên đến 8,2%/năm, sao người thu nhập thấp mua nổi?

Hải Nam

Người thu nhập thấp sẽ phải trả góp mỗi tháng số tiền hơn 11 triệu đồng/tháng nếu như lãi suất cho vay ưu đãi 8,2%/năm, vay trong thời hạn 20 năm và giá nhà ở xã hội khoảng 1,5 tỷ đồng.

Trong khi đó, tại nhiều dự án nhà ở xã hội, chủ đầu tư quy định thu nhập của cả hai vợ chồng phải dưới mức đóng thuế 11 triệu đồng/người/tháng.

Dự án nhà ở xã hội NHS Trung Văn được mở bán lần đầu với giá gần 20 triệu đồng/m2. Đây là mức cao nhất từ trước đến nay. Theo tính toán sơ bộ, để sở hữu căn nhỏ nhất (diện tích 69,9 m2) tại dự án NHS Trung Văn, người mua cần bỏ ra khoảng 1,39 tỷ đồng và 1,52 tỷ đồng cho căn lớn nhất (diện tích 76,8 m2).

Trên một số trang mua bán bất động sản, môi giới cũng chào bán căn hộ nhà ở xã hội tại Đại Mỗ, dự kiến bàn giao trong năm 2024 với mức giá từ 1,2-1,4 tỷ đồng/căn. Theo môi giới, mức giá này thấp hơn nhiều so với dự án nhà ở xã hội NHS Trung Văn nhưng người mua sẽ phải chờ đợi vì dự án mới đang trong quá trình hoàn thiện thủ tục pháp lý.

Tại một số ngân hàng, người mua nhà ở xã hội sẽ được hưởng mức lãi suất cho vay 8,2%/năm.

Vợ chồng anh Đức Anh (đang thuê nhà tại Nam Từ Liêm, Hà Nội) dự tính đăng ký mua căn nhà ở xã hội. Tuy nhiên, theo anh Đức Anh nhẩm tính, trường hợp vợ chồng anh mua căn nhà ở xã hội với mức giá 1,5 tỷ đồng, lãi suất vay 8,2%/năm trong vòng 20 năm. Hiện vợ chồng anh tích cóp 300 triệu đồng, có thể vay mượn người thân 200 triệu đồng. Số tiền 1 tỷ đồng dự kiến sẽ vay ngân hàng. Tuy nhiên, nếu vay 1 tỷ đồng ngân hàng, mỗi tháng gia đình anh phải trả từ 11-11,5 triệu đồng/tháng.

Trường hợp lãi suất cho vay mua nhà ở xã hội chỉ được ưu đãi trong 5 năm đầu tiên. Thì đến năm thứ 6, vợ chồng anh có thể trả mức lãi cao theo lãi suất thả nổi. Với 2 đứa con nhỏ, thu nhập tổng hai vợ chồng khoảng gần 20 triệu đồng/tháng cũng khó trả nợ.

“Trường hợp gia đình không có bất kì bất trắc xảy ra, thực sự, may mắn lắm mới có thể gồng được nợ gốc lãi cho thời hạn vay 20 năm. Thế nhưng, theo quy định về thủ tục đăng kí mua nhà ở xã hội, thu nhập hai vợ chồng tôi không được vượt quá mức quy định được đóng thuế. Giả sử thu nhập hai vợ chồng khoảng 25 triệu đồng/tháng, có khả năng chi trả tiền gốc lãi nhưng lại không đủ điều kiện để mua nhà ở xã hội”.

Cũng theo anh Đức Anh, chi phí thực tế để mua căn nhà ở xã hội tại Hà Nội không hề dễ dàng. “Một môi giới nói với chúng tôi rằng, hiện tại, có vài nghìn hồ sơ người dân đăng kí mua nhà ở xã hội NHS Trung Văn nhưng số lượng suất chỉ có khoảng 700 căn. Thông thường, người mua sẽ phải đóng phí chênh vài trăm triệu đồng. Tức giá nhà sẽ dao động lên tới 1,5-1,8 tỷ đồng. Các chi phí này chưa bao giờ chi phí như làm thủ tục giấy tờ hồ sơ mua nhà, thủ tục giấy tờ vay ngân hàng, chi phí bảo hiểm cháy nổ…”.

Theo ông Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch Hội Bất động sản Việt Nam cho biết, với mức giá bán thực tế của nhà ở xã hội hiện nay lên tới 20 triệu đồng/tháng, người thu nhập khó mua được.

Dù đánh giá mức giá nhà ở xã hội thấp hơn mặt bằng chung căn hộ ở Hà Nội, dự án NHS Trung Văn lại sở hữu vị trí đẹp nhưng xét với người thu nhập thấp, với họ vẫn là gánh nặng. Trường hợp người dân có mức tài chính 300-500 triệu đồng, họ sẽ vẫn phải vay ngân hàng. Với mức lãi suất dành cho người mua nhà ở xã hội hiện nay, thì người thu nhập thấp có tổng lương hai vợ chồng 20 triệu đồng/tháng rất khó để gánh khoản nợ mỗi tháng lên tới cả chục triệu đồng.

Ông Đính đề xuất mức lãi suất cho vay với người có thu nhập thấp mua nhà ở xã hội có thể hưởng gói lãi suất tương đương với gói hỗ trợ 30.000 tỷ đồng.

Trong văn bản kiến nghị mới đây nhất, ông Lê Hoàng Châu, Hiệp hội Bất động sản TP.HCM cho rằng, lãi suất cho vay trong thời gian ưu đãi là 8,2%/năm đối với người mua nhà ở xã hội vẫn rất cao, nếu so với lãi suất vay ưu đãi 5%/năm áp dụng cho năm 2023 đối với người mua nhà ở xã hội được quy định tại quyết định số 2081/QĐ-NHNN ngày 12/12/2022 của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước.

Ông Châu cho rằng, thời gian áp dụng ưu đãi 5 năm với người mua nhà, sau đó áp dụng lãi suất thỏa thuận là quá ngắn. Đại diện HoREA đề nghị Bộ Xây dựng tiếp tục nghiên cứu đề xuất gói tín dụng ưu đãi 110.000 tỷ đồng, bằng khoảng 30% nhu cầu nguồn vốn để thực hiện Chương trình 1 triệu căn nhà ở xã hội trong giai đoạn 2021-2030. Gói tín dụng ưu đãi 110.000 tỷ đồng sẽ để cho người mua, thuê mua nhà ở xã hội được vay với lãi suất ưu đãi khoảng 4,8-5%/năm trong thời hạn tối đa 25 năm để trình Chính phủ và Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét quyết định.