Lãi suất bất ngờ tăng cao lên đỉnh, vay vốn sẽ ngày càng đắt đỏ

Lãi suất liên ngân hàng đột ngột tăng mạnh

Sau một thời gian khá dài duy trì ở mức thấp, từ giữa tháng 4, lãi suất VND trên thị trường liên ngân hàng đột ngột tăng mạnh. Cụ thể, đầu tháng 4, lãi suất bình quân tiền đồng giao dịch giữa các ngân hàng các kỳ hạn qua đêm, 1 tuần, 2 tuần, 1 tháng chỉ ở mức từ 0,25-1,27%/năm. Đến ngày 28/4, lãi suất liên ngân hàng ở kỳ hạn qua đêm tăng lên 1,2%/năm, 1 tuần tăng 1,46%/năm, 2 tuần tăng lên 1,33%/năm, 1 tháng tăng tới 1,5%/năm. Như vậy, lãi suất tiền đồng trên thị trường liên ngân hàng cuối tháng 4 đã tăng gấp 2-3 lần so với đầu tháng.

Trong hai tuần đầu của tháng 5, lãi suất vay mượn vốn giữa các ngân hàng tiếp tục tăng nhẹ ở hàng loạt kỳ hạn.

Trong tuần từ 6-13/5, theo số liệu từ Công ty Cổ phần Chứng khoán Bảo Việt (BVSC), lãi suất vay mượn vốn giữa các ngân hàng trên thị trường liên ngân hàng tăng nhẹ ở cả 3 loại kỳ hạn. Cụ thể, lãi suất qua đêm, 1 tuần và 2 tuần có mức tăng lần lượt là 0,03%, 0,03% và 0,02% so với tuần trước đó. Ngày 13/5, lãi suất qua đêm ở mức 1,24%/năm, còn lãi suất kỳ hạn 1 tuần và kỳ hạn 1 tháng đều ở mức 1,38%/năm.

Sang tuần này, lãi suất liên ngân hàng tiếp tục biến động. Ngày 17/5, lãi suất qua đêm giảm nhẹ và ở mức 1,22%/năm; 1 tuần ở 1,26%/năm.

Đến 19/5, lãi suất vay mượn vốn giữa các ngân hàng ở một loạt kỳ hạn từ 1 tháng trở xuống lại tăng 0,02-0,03 điểm phần trăm. Theo đó, các mức lãi suất kỳ hạn ngắn xoay quanh vùng qua đêm là 1,22%; 1 tuần là 1,33%; 2 tuần là 1,39% và 1 tháng là 1,49%.

Diễn biến những phiên giao dịch gần đây cho thấy, lãi suất liên ngân hàng các kỳ hạn ngắn hiện nay đều vượt xa mốc 1%/năm. Dù có xu hướng dần ổn định nhưng lãi suất vay mượn vốn giữa các ngân hàng các kỳ hạn ngắn hiện vẫn thiết lập được mặt bằng mới, cao gấp 2-3 lần so với thời điểm đầu năm. Đáng chú ý, lãi suất qua đêm từ mức 0,25%/năm hồi đầu tháng 4 hiện đã lên mức 1,22%/năm. Mức lãi suất này tăng gấp 4 so với mức lãi suất qua đêm trước đó.

Nhận định về nguyên nhân khiến lãi suất liên ngân hàng tăng cao, Công ty Chứng khoán Sài Gòn (SSI) cho biết, lãi suất liên ngân hàng tăng mạnh là do nhu cầu nhận nguồn tăng ở một số ngân hàng thương mại lớn.

Còn Công ty Chứng khoán Bảo Việt (BVSC) cho hay, nguyên nhân khiến lãi suất liên ngân hàng tăng cao là do cầu tín dụng tăng mạnh, trong khi mức tăng cung vốn lại thấp hơn, không đáp ứng nhu cầu.

Một lý do nữa là nếu trước đây các ngân hàng có hai kênh hỗ trợ thanh khoản từ cơ quan quản lý Nhà nước là kênh thị trường mở OMO và việc mua vào ngoại tệ của Ngân hàng Nhà nước thì hiện nay Ngân hàng Nhà nước đã chuyển sang mua ngoại tệ kỳ hạn, khiến việc bơm tiền đồng để hỗ trợ thanh khoán thông qua động thái mua vào ngoại tệ bị hạn chế khá nhiều.

Cùng với diễn biến của lãi suất, quy mô giao dịch vay mượn vốn giữa các ngân hàng cũng tăng đột biến. Vào tuần đầu tháng 5, trung bình mỗi ngày các tổ chức tín dụng vay mượn nhau tới hơn 147.000 tỷ đồng, tăng 14% so với tuần trước. Việc gia tăng quy mô vay mượn lẫn nhau giữa các ngân hàng phản ánh lượng cầu lớn. Đây là một trong những yếu tố làm lãi suất liên ngân hàng tăng đột biến.

Lãi suất liên ngân hàng cao có làm tăng lãi suất cho vay?

Qua đợt biến động tăng mạnh của lãi suất liên ngân hàng gần đây, nhiều người lo ngại lãi suất cho vay cũng sẽ tăng theo.

Tuy nhiên, theo Bộ phân Phân tích Chứng khoán SSI (SSI Research), trong bối cảnh dịch bệnh phức tạp như hiện nay, cầu tín dụng có thể bị ảnh hưởng và Ngân hàng Nhà nước sẽ kiên định mục tiêu giữ lãi suất thấp để hỗ trợ doanh nghiệp và nền kinh tế. Do đó, mặt bằng lãi suất sẽ giữ ổn định ở mức thấp trong quý II/2021.

Bên cạnh đó, đến thời điểm Ngân hàng Nhà nước mua vào ngoại tệ thì sẽ có một lượng lớn VND được bơm vào thị trường để bổ sung thanh khoản cho các ngân hàng, giúp các ngân hàng có điều kiện ổn định mặt bằng lãi suất cho vay.

Còn các chuyên gia của Công ty Chứng khoán KB Việt Nam (KBSV) cũng nhận định: diễn biến phức tạp của dịch bệnh thời gian qua sẽ khiến cầu tín dụng bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, việc dòng tiền thông qua kênh giao dịch mua ngoại tệ sẽ quay trở lại vào cuối tháng 6 đầu tháng 7 tới sẽ cung cấp một lượng thanh khoản đáng kể cho hệ thống ngân hàng. Vì thế, lãi suất liên ngân hàng sẽ dần ổn định trở lại.

Công ty Chứng khoán MB (MBS) cũng dự báo, đến khi một lượng thanh khoản lớn đổ vào hệ thống tín dụng bởi Ngân hàng Nhà nước từ việc mua ngoại tệ kỳ hạn 6 tháng được giao thì lãi suất VND liên ngân hàng sẽ hạ xuống mặt bằng cũ.

Trong khi đó, Công ty Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) khẳng định dù thanh khoản hệ thống ngân hàng bớt dồi dào hơn so với thời điểm đầu năm nhưng vẫn tốt hơn rất nhiều thời điểm trước dịch Covid-19. Vì vậy, lãi suất liên ngân hàng hiện nay chưa đáng lo ngại.

Thực tế, sau quãng thời gian biến động tăng mạnh, mấy ngày gần đây, lãi suất liên ngân hàng đã bắt đầu hạ nhiệt. Hiện lãi suất liên ngân hàng chưa không trở về vùng thấp trước đó nhưng đang có xu hướng ổn định dần. Mặt bằng lãi suất lãi suất liên ngân hàng hiện đang ở mức cao nhưng vẫn thấp hơn hẳn so với trước khi có dịch Covid-19 (mức lãi suất liên ngân hàng thấp nhất trong năm 2019 ở cả 3 loại kỳ hạn qua đêm, 1 tuần và 2 tuần chỉ ở mức 1,3-2%).

Hơn nữa, mặc dù lãi suất liên ngân hàng thời gian qua tăng rất mạnh song mặt bằng lãi suất huy động không có nhiều biến động.

Diễn biến trên cho thấy, việc lãi suất liên ngân hàng tăng thời gian qua chủ yếu mang yếu tố thời vụ do sự thiếu thanh khoản cục bộ ở một số ngân hàng mà không phản ánh toàn hệ thống ngân hàng. Trong khi đó, thanh khoản của toàn hệ thống ngân hàng hiện vẫn khá dồi dào.

Nhiều ý kiến cho rằng lãi suất liên ngân hàng sẽ sớm ổn định trong nửa cuối tháng 5 và giảm nhẹ vào cuối quý II/2021.