Khám phá mới về hệ thống hố cổ đại tại dãy Andes

Các hố sắp xếp theo mô hình toán học cho thấy đây có thể là nơi lưu trữ, kế toán hoặc chợ thương mại của người cổ đại trong khu vực Peru.

Các cảnh quay bằng máy bay không người lái và các cuộc khai quật trên mặt đất ở dãy Andes giúp các chuyên gia tiết lộ mục đích sử dụng của khoảng 5.200 hố bí ẩn thuộc Vương quốc Chincha và đế chế Inca có niên đại cách đây nhiều thế kỷ. Ảnh: J.L. Bongers; Antiquity Publications Ltd; CC BY 4.0.

Một nghiên cứu mới công bố của các chuyên gia cho thấy cho thấy khoảng 5.200 lỗ bí ẩn trên dãy Andes có thể đã từng là nơi trao đổi hàng hóa và hạch toán vào hàng trăm năm trước. Ảnh: C. Stanish; Antiquity Publications Ltd; CC BY 4.0.

Các hố được bố trí theo lưới ô vuông có trật tự trên Monte Sierpe ("Núi Rắn") ở phía nam dãy Andes của Peru. Theo nghiên cứu, địa điểm này có thể đã được xây dựng từ năm 1000 - 1400 như một nơi giao thương dưới thời Vương quốc Chincha hùng mạnh, với dân số hơn 100.000 người. Khi vương quốc Chincha bị đế chế Inca chinh phục vào thế kỷ 15, địa điểm trên có thể đã được tái sử dụng để thu cống phẩm và thuế từ các nhóm địa phương. Ảnh: Charles Stanish, CC BY.

Các nhà khảo cổ học đã phát hiện điều này sau khi phân tích hàng ngàn lỗ bằng công nghệ máy bay không người lái, cho phép nhóm chuyên gia phát hiện ra "mô hình toán học trong cách bố trí các lỗ hổng" - nghĩa là chúng được sắp xếp thành các phần và khối gợi nhớ đến các phương pháp kế toán và lưu trữ hồ sơ thời bấy giờ. Ảnh: J. L. Bongers, CC BY.

Đồng tác giả nghiên cứu Charles Stanish , giáo sư nhân chủng học tại Đại học Nam Florida, cho biết nhóm nghiên cứu cũng đã phân tích các mẫu vật lấy từ các lỗ hổng. Ảnh: C. Stanish.

Những hố bí ẩn ở Monte Sierpe được sắp xếp thành một dải dài, chia thành các khối với vài chục vết lõm. Tổng chiều dài của dải hố lên tới 1,5 km. Mỗi hố rộng từ 1 - 2m và sâu tới 1m và một số hố được lót bằng đá. Khu vực này nằm gần một khu định cư phòng thủ và một ngã tư đường có từ trước khi người Tây Ban Nha đến định cư vào thế kỷ 16. Ảnh: J.L. Bongers/C. Stanish.

Các nhà khảo cổ học lần đầu tiên ghi nhận các hố bí ẩn vào những năm 1930 và sau đó khảo sát chúng vào những năm 1970. Trong những năm tiếp theo, một số giải thuyết được đưa ra để lý giải mục đích người xưa tạo ra chúng như phòng thủ, lưu trữ và kế toán đến thu thập nước, hứng sương hay làm vườn. Ảnh: J.L. Bongers/C. Stanish.

Trong nghiên cứu mới công bố, các chuyên gia đã phân tích tàn tích của các loài thực vật trong đá và trầm tích từ một số hố. Kết quả phân tích cho thấy phấn hoa từ các loại cây trồng, bao gồm ngô, bên trong các lỗ, cho thấy những cây này đã được đặt vào trong các lỗ. Ảnh: J.L. Bongers/C. Stanish.

Từ đây, nhóm nghiên cứu suy đoán người người đã mang nó đến Monte Sierpe một cách có chủ ý. Ngoài ra, họ cũng tìm thấy tàn tích của phấn hoa cỏ tranh. Người dân ở Vương quốc Chincha sử dụng cỏ tranh tranh để làm giỏ đan để đựng hoặc vận chuyển hàng hóa. Ảnh: Jacob Bongers.

Các khu chợ trao đổi hàng hóa rất phổ biến ở dãy Andes thuộc Peru trong giai đoạn lịch sử trên, đặc biệt là dọc theo các tuyến đường thương mại. Các cộng đồng lân cận có thể đã sử dụng Monte Sierpe làm một trong những khu chợ như vậy trong xã hội Chincha. Ảnh: Paul Catacora.