Huy động vốn bằng trái phiếu giảm mạnh

Trong quý I, tổng khối lượng trái phiếu doanh nghiệp huy động trong nước khoảng 22.000 tỷ đồng, giảm mạnh 42% so với cùng kỳ 2020. Tuy nhiên, khối lượng trái phiếu phát hành ra công chúng lại tăng cao tới 60% so với quý I năm trước, đạt khoảng 13.000 tỷ.

Bất động sản vẫn là lĩnh vực chiếm tỷ trọng lớn nhất trên thị trường trái phiếu với 40% tổng khối lượng phát hành nhưng đã giảm 60% về lượng. Lượng trái phiếu do nhà đầu tư cá nhân mua vào trong quý I chỉ chiếm 8% tổng thị trường, giảm mạnh so với mức 27% cùng kỳ 2020.

Đây là các số liệu sơ bộ về thị trường trái phiếu quý I được ông Nguyễn Hoàng Dương, Phó vụ trưởng Vụ Tài chính các ngân hàng và tổ chức tài chính của Bộ Tài chính, thông tin sáng 16/4. Theo ông Dương, thị trường đang có những phản ứng tích cực sau khi các quy định pháp lý mới điều chỉnh việc phát hành trái phiếu doanh nghiệp.

Ông Dương cho rằng khối lượng phát hành trái phiếu giảm mạnh không xuất phát từ lý do nhu cầu huy động vốn giảm. Các doanh nghiệp chỉ đang điều chỉnh lại cách huy động vốn để phù hợp khung chính sách mới về trái phiếu.

Trước đây, doanh nghiệp phát hành trái phiếu doanh nghiệp cho nhà đầu tư cho cá nhân nhiều hơn thông qua phát hành riêng lẻ. Nhưng quy định mới yêu cầu chỉ có nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp mới được mua trái phiếu phát hành riêng lẻ. Do đó, các doanh nghiệp tính toán lại để phát hành trái phiếu ra công chúng, tiếp cận phạm vi nhà đầu tư lớn hơn.

Việc cá nhân không tham gia vào trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ sẽ giúp nhà đầu tư tiếp cận tài sản an toàn hơn. Những nhà đầu tư cá nhân thường không đủ khả năng đánh giá, phân tích các rủi ro tài chính của doanh nghiệp để mua vào trái phiếu phát hành riêng lẻ.

Ngược lại, nhà đầu tư cá nhân có thể mua vào trái phiếu phát hành ra công chúng của các doanh nghiệp được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cấp phép của các công ty đại chúng có quy mô, tình hình tài chính lành mạnh, tuân thủ các chuẩn mực công bố thông tin ở mức cao.

Đồng thời, theo lộ trình, các doanh nghiệp muốn phát hành trái phiếu sẽ phải được xếp hạng tín nhiệm bởi các tổ chức được Bộ Tài chính cấp phép. Đây cũng là một biện pháp giúp nhà đầu tư có thêm thông tin minh bạch, rõ ràng về tình hình tài chính của doanh nghiệp.

Ông Dương chia sẻ qua kinh nghiệm của nhiều thị trường nước ngoài, doanh nghiệp có xếp hạng tín nhiệm tốt có thể huy động trái phiếu với lãi suất thấp và kỳ hạn dài hơn. Điều này sẽ thúc đẩy các doanh nghiệp tự nguyện tham gia việc xếp hạng tín nhiệm và thị trường này tại Việt Nam cũng sẽ sôi động hơn.

Thời gian tới, Bộ Tài chính cũng sẽ thiết lập thị trường giao dịch thứ cấp với trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ cho nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp. Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội đang được giao nhiệm vụ nghiên cứu, lựa chọn mô hình tổ chức phù hợp.

Thị trường này khi ra đời sẽ giúp trái phiếu có thanh khoản cao hơn, cơ quan quản lý Nhà nước cũng sẽ nắm bắt đầy đủ thông tin giao dịch như giá, đối tượng nhà đầu tư, phục vụ cho công tác quản lý giám sát.