Gói thầu XL12 cao tốc Bắc - Nam phía Tây: Cuộc đấu một mình của Liên danh XL12

Gói thầu XL12: Thi công hạng mục cầu vượt ngang trên địa bàn thị xã Chơn Thành và thành phố Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước cũ, thuộc Dự án thành phần 3: Đầu tư xây dựng đường gom, cầu vượt ngang đoạn qua tỉnh Bình Phước cũ thuộc Dự án đầu tư xây dựng đường cao tốc Bắc - Nam phía Tây đoạn Gia Nghĩa (Đắk Nông) - Chơn Thành (Bình Phước), đang trong giai đoạn xét thầu sau khi mở thầu vào chiều ngày 25/10/2025. Gói thầu này do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng tỉnh Đồng Nai (Bên mời thầu/Chủ đầu tư) mời thầu theo hình thức đấu thầu rộng rãi trong nước, qua mạng, phương thức một giai đoạn một túi hồ sơ. Tuy nhiên, biên bản mở thầu ghi nhận chỉ có một nhà thầu duy nhất tham dự.

Theo Biên bản mở thầu được công bố trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia, Liên danh XL12 là nhà thầu duy nhất nộp Hồ sơ dự thầu (E-HSDT) đúng hạn. Liên danh này có mã định danh vn0306455163, trong đó thành viên đứng đầu là Công ty Cổ phần Tập đoàn Quang Phúc.

Giá gói thầu được phê duyệt là 183.894.524.000 đồng theo Quyết định số 273/QĐ-BQLDAĐTXD ngày 07/10/2025 của Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng tỉnh Đồng Nai (trên cơ sở Kế hoạch lựa chọn nhà thầu (KHLCNT) được UBND tỉnh Bình Phước phê duyệt tại Quyết định 1291/QĐ-UBND ngày 22/6/2025). Giá dự toán của gói thầu được công bố trong biên bản mở thầu là 222.954.388.009 đồng.

Liên danh XL12 đã chào giá dự thầu là 222.927.577.145,6139 đồng, đưa ra tỷ lệ giảm giá 5,19%. Giá dự thầu sau giảm giá là 211.357.635.891,7565 đồng.

Như vậy, giá dự thầu sau giảm giá của Liên danh XL12 thấp hơn giá dự toán (222.954.388.009 đồng) khoảng 11,6 tỷ đồng, đạt tỷ lệ tiết kiệm khoảng 5,2% so với dự toán.

Một điểm đáng chú ý khác là thời gian thực hiện gói thầu theo yêu cầu là 450 ngày, nhưng Liên danh XL12 đề xuất thời gian thực hiện là 390 ngày. Giá trị bảo đảm dự thầu là 6.500.000.000 đồng, có hiệu lực 180 ngày; E-HSDT có hiệu lực 150 ngày, phù hợp với yêu cầu.

Việc chỉ có một nhà thầu tham gia một gói thầu xây lắp quy mô lớn, áp dụng hình thức đấu thầu rộng rãi, đặt ra những câu hỏi về tính cạnh tranh.

Năng lực của nhà thầu đứng đầu liên danh

Thành viên đứng đầu Liên danh XL12 là Công ty Cổ phần Tập đoàn Quang Phúc (MST: 0306455163), có địa chỉ tại TP. Hồ Chí Minh. Doanh nghiệp này do ông Nguyễn Phi Dần làm Chủ tịch HĐQT.

Theo dữ liệu thống kê, tính đến cuối tháng 10/2025, Công ty Cổ phần Tập đoàn Quang Phúc đã tham gia tổng cộng 44 gói thầu, trong đó trúng 29 gói, trượt 13 gói, và 2 gói chưa có kết quả (bao gồm gói XL12 đang xét). Tổng giá trị các gói thầu đã trúng (bao gồm cả tư cách độc lập và liên danh) là khoảng 5.470,6 tỷ đồng. Trong đó, giá trị trúng thầu với vai trò độc lập là khoảng 321,2 tỷ đồng và vai trò liên danh (tính cả giá trị của các thành viên khác) là khoảng 5.149,4 tỷ đồng.

Riêng trong năm 2025 (tính đến 27/10/2025), Công ty Cổ phần Tập đoàn Quang Phúc đã tham gia 13 gói thầu, kết quả là trúng 5 gói, trượt 7 gói, và 1 gói (XL12) đang chờ kết quả . Tỷ lệ trúng thầu trong năm 2025 (tính trên số gói đã có kết quả) là khoảng 41,7% (5/12 gói). Điều này cho thấy sự cạnh tranh ngày càng tăng trong lĩnh vực xây lắp hạ tầng giao thông.

Tỷ lệ trung bình giá trúng thầu so với giá dự toán của Công ty Cổ phần Tập đoàn Quang Phúc là 97,83%. Mức giá sau giảm giá tại gói XL12 (khoảng 94,8% so với giá dự toán) thể hiện tỷ lệ tiết kiệm cao hơn mức trung bình của nhà thầu này. Tuy nhiên, việc so sánh với giá gói thầu lại cho thấy mức giá chào cao hơn đáng kể.

Mối quan hệ với chủ đầu tư

Dữ liệu cho thấy Công ty Cổ phần Tập đoàn Quang Phúc có quan hệ với 24 bên mời thầu. Tuy nhiên, đối với Bên mời thầu/Chủ đầu tư của gói XL12 là Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng tỉnh Đồng Nai, theo danh sách các gói thầu đã tham gia, đây là gói thầu thứ ba mà Công ty Cổ phần Tập đoàn Quang Phúc tham dự do đơn vị này mời thầu. Trước đó, công ty đã tham gia Gói thầu số 29 (xây dựng) và trượt thầu vào tháng 7/2020 và Gói thầu số 15 (xây dựng) và trúng thầu (liên danh chính) vào tháng 4/2020. Cả 3 gói thầu đều được mời thầu bởi BQLDA ĐTXD tỉnh Đồng Nai.

Góc nhìn pháp lý và chuyên gia

Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15, cùng các luật sửa đổi, bổ sung (Luật số 57/2024/QH15, Luật số 90/2025/QH15 ), Nghị định 214/2025/NĐ-CP và Thông tư 79/2025/TT-BTC đều nhấn mạnh các nguyên tắc cốt lõi: Cạnh tranh, công bằng, minh bạch, hiệu quả kinh tế và trách nhiệm giải trình.

Chia sẻ về vấn đề này, chuyên gia đấu thầu Đào Giang cho rằng: "Việc đấu thầu rộng rãi mà chỉ có một nhà thầu tham gia là tình huống không hiếm gặp, đặc biệt với các gói thầu kỹ thuật phức tạp hoặc quy mô lớn. Tuy nhiên, theo Luật Đấu thầu, gói thầu vẫn có thể được tiến hành nếu đáp ứng các điều kiện, trong đó có việc E-HSDT của nhà thầu duy nhất đó đáp ứng yêu cầu của E-HSMT. Điều quan trọng là quá trình đánh giá hồ sơ dự thầu cần được thực hiện nghiêm túc, khách quan, đảm bảo nhà thầu có đủ năng lực, kinh nghiệm và giá đề nghị trúng thầu không vượt giá gói thầu được duyệt theo quy định tại Điều 61 Luật Đấu thầu. Trường hợp giá đề nghị trúng thầu vượt giá gói thầu thì cần xử lý theo quy định."

Dưới góc độ pháp lý, Luật sư Nguyễn Quốc Vũ - Đoàn Luật sư TP.HCM nhận định: "Luật Đấu thầu 2023 và các văn bản hướng dẫn mới, đặc biệt là Thông tư 79/2025/TT-BTC, đã trao nhiều trách nhiệm hơn cho Chủ đầu tư trong việc phê duyệt hồ sơ mời thầu, đăng tải thông tin, quản lý hợp đồng . Điều này đòi hỏi Chủ đầu tư phải nâng cao năng lực, tính chuyên nghiệp và trách nhiệm giải trình. Việc chỉ có một nhà thầu tham gia không vi phạm luật nếu quy trình được thực hiện đúng. Tuy nhiên, kết quả cuối cùng phải đảm bảo nguyên tắc hiệu quả kinh tế."

Gói thầu XL12 đang đặt ra một số vấn đề cần được Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng tỉnh Đồng Nai xem xét kỹ lưỡng trong quá trình đánh giá E-HSDT của Liên danh XL12. Việc chỉ có một nhà thầu tham gia là yếu tố cần được đánh giá cẩn trọng, đảm bảo tuân thủ các nguyên tắc cơ bản của Luật Đấu thầu về cạnh tranh, minh bạch và hiệu quả kinh tế. Kết quả cuối cùng sẽ phụ thuộc vào việc E-HSDT của nhà thầu có đáp ứng đầy đủ các yêu cầu về năng lực, kinh nghiệm, kỹ thuật và tài chính theo E-HSMT hay không, cũng như việc xử lý giá đề nghị trúng thầu theo đúng quy định pháp luật.