Giải mã những ‘đối thủ’ quen mặt và tỷ lệ tiết kiệm dưới 1% của nhà thầu S5T Việt Nam [Kỳ 4]

Theo tài liệu thu thập của PV Báo Tri thức và Cuộc sống, bên cạnh tần suất trúng thầu dày đặc, lịch sử đấu thầu của Công ty Cổ phần Công nghệ và Giải pháp S5T Việt Nam còn ghi nhận những "cặp bài trùng" trong các cuộc đối đầu.

Thống kê cho thấy, S5T Việt Nam đã từng "đấu" với Công ty TNHH Vật tư và Thiết bị Nam Hải trong 116 gói thầu. Một cái tên khác cũng thường xuyên xuất hiện trong cùng các gói thầu với S5T là Công ty Cổ phần Vật tư & Thiết bị Công nghiệp với 93 lần chạm trán. Việc các nhà thầu gặp nhau thường xuyên trong một thị trường ngách là điều dễ hiểu, nhưng nếu sự xuất hiện này đi kèm với các quy luật thắng thua bất thường hoặc giá trúng thầu ít biến động thì lại là vấn đề cần lưu tâm.

Đáng chú ý nhất là câu chuyện về tỷ lệ tiết kiệm. Tại nhiều gói thầu S5T Việt Nam tham gia và trúng thầu, mức giá trúng thầu gần như "sao y" giá gói thầu/giá dự toán.

Đơn cử, tại Công ty Thủy điện Huội Quảng - Bản Chát, tỷ lệ giá trúng thầu so với giá dự toán của S5T Việt Nam trung bình lên tới 99,52%. Hay tại Gói thầu số 32 "Thử nghiệm hệ thống kích từ Tổ máy H1 - NMTĐ Đồng Nai 4" (trúng ngày 19/08/2025), S5T Việt Nam trúng với giá 514.998.000 đồng. Gói thầu này được đấu thầu theo hình thức Chào hàng cạnh tranh nhưng chỉ có duy nhất 1 nhà thầu khác cùng tham gia, dẫn đến tính cạnh tranh về giá rất thấp.

Chuyên gia Vũ Bảo Thông nhận định: "Khi giá trúng thầu sát nút giá dự toán (tỷ lệ tiết kiệm dưới 1%), về mặt hình thức thì vẫn đúng quy định nếu không vượt giá trần. Tuy nhiên, xét về bản chất kinh tế theo Thông tư 79/2025/TT-BTC, mục tiêu tiết kiệm vốn đầu tư công đã không đạt được hiệu quả cao nhất. Điều này thường xảy ra khi gói thầu ít người tham gia hoặc có dấu hiệu thông đồng, 'quân xanh quân đỏ' để nâng giá bỏ thầu".

Tại Công ty Nhiệt điện Cẩm Phả - TKV, S5T Việt Nam trúng 3 gói thầu với tổng giá trị hơn 10 tỷ đồng, nhưng tỷ lệ giá trúng/giá dự toán lên tới 99,44%. Số tiền tiết kiệm cho ngân sách nhà nước ở những gói thầu tiền tỷ này chỉ mang tính "tượng trưng", có khi chỉ vài triệu đồng.

Câu hỏi đặt ra là: Tại sao với một thị trường công nghệ mở như hiện nay, các gói thầu mua sắm thiết bị, vật tư ngành điện lại thiếu vắng sự cạnh tranh gay gắt về giá? Phải chăng các rào cản kỹ thuật đã loại bỏ bớt các đối thủ tiềm năng, để lại sân chơi cho những nhà thầu "quen mặt" như S5T Việt Nam?

Báo Tri thức và Cuộc sống tiếp tục thông tin./.

[Kỳ 5:] Để hoạt động đấu thầu đảm bảo công bằng và minh bạch: Góc nhìn từ chuyên gia pháp lý