Đấu thầu tại Môi trường Đô thị TP.HCM: Vì sao loại nhà thầu rẻ nhất?

Gói thầu 3 tỷ tại Môi trường Đô thị TP HCM: Nhà thầu rẻ nhất bị loại vì lý do "sơ đẳng"?

Dư luận đang đặt nhiều câu hỏi xung quanh kết quả lựa chọn nhà thầu gói thầu "Cải tạo hệ thống quan trắc tự động online nhà máy đốt rác thải công suất 21 tấn/ngày" (mã TBMT: IB2500358326) do Công ty TNHH Một thành viên Môi trường Đô thị TP.HCM (viết tắt: Môi trường Đô thị TP.HCM) làm chủ đầu tư. Dù có giá dự thầu cao hơn đối thủ 268 triệu đồng, Công ty TNHH Thương mại và Tư vấn Môi trường Gia Anh vẫn được lựa chọn trúng thầu, sau khi nhà thầu chào giá thấp nhất bị loại vì những lý do được cho là "sơ đẳng".

Loại nhà thầu rẻ hơn 268 triệu đồng vì "không có đơn dự thầu"

Theo tài liệu phóng viên thu thập được, gói thầu nêu trên thuộc dự án "Cải tạo hệ thống quan trắc tự động online tại nhà máy đốt rác thải công suất 21 tấn/ngày thuộc công trường xử lý rác Đông Thạnh". Gói thầu được phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu tại Quyết định số 328/QĐ-MTĐT ngày 07/07/2025.

Giá gói thầu được duyệt là 3.060.805.000 đồng. E-HSMT được phê duyệt tại Quyết định số 422/QĐ-MTĐT ngày 22/08/2025 do ông Lê Công Phương, Giám đốc Môi trường Đô thị TP.HCM, ký.

Ngày 10/09/2025, bên mời thầu đã tiến hành mở thầu. Biên bản mở thầu ghi nhận có 3 nhà thầu nộp E-HSDT, bao gồm:

Công ty TNHH Minh Thành Group (giá dự thầu 2.521.890.000 đồng, giảm giá 3,65%, giá sau giảm: 2.429.841.015 đồng).

Công ty TNHH Thương mại và Tư vấn Môi trường Gia Anh (giá dự thầu: 2.697.840.000 đồng, không giảm giá).

Công ty TNHH Máy và Thiết bị Công nghiệp Hoá chất - Môi trường MECIE (giá dự thầu: 2.743.200.000 đồng, không giảm giá).

Như vậy, Công ty TNHH Minh Thành Group là nhà thầu có giá chào thấp nhất, thấp hơn Công ty Gia Anh hơn 268 triệu đồng và thấp hơn giá gói thầu 630 triệu đồng.

Tuy nhiên, kết quả đánh giá E-HSDT lại mang đến bất ngờ.

Ngày 04/10/2025, Công ty Cổ phần Tư vấn Kiểm định Xây dựng Sài Gòn (đơn vị tư vấn) đã có Báo cáo đánh giá E-HSDT số 96/BCĐG/SCVC. Báo cáo này đã "loại" nhà thầu có giá thấp nhất là Công ty TNHH Minh Thành Group.

Lý do được đưa ra là nhà thầu này "Không đạt" về tính hợp lệ. Cụ thể, báo cáo nêu rõ: "Nhà thầu không có Đơn dự thầu theo quy định của E-HSMT" và "Nhà thầu không có bảo đảm dự thầu theo hình thức thư bảo lãnh của tổ chức tín dụng theo yêu cầu E-HSMT và E-TBMT". Đây là những lỗi cơ bản và nghiêm trọng trong việc nộp hồ sơ dự thầu qua mạng.

Sau khi loại nhà thầu xếp hạng 1 về giá, tổ chuyên gia tiếp tục đánh giá nhà thầu xếp hạng 2 là Công ty TNHH Thương mại và Tư vấn Môi trường Gia Anh. Báo cáo số 96/BCĐG/SCVC kết luận nhà thầu này "Đạt" về tính hợp lệ, "Đạt" về năng lực kinh nghiệm và "Đạt" về kỹ thuật.

Từ cơ sở đó, tổ chuyên gia đề nghị "mời Công ty TNHH Thương mại và Tư vấn Môi trường Gia Anh vào đối chiếu tài liệu của E-HSDT".

Đến ngày 21/10/2025, Môi trường Đô thị TP HCM đã ban hành Quyết định số 537/QĐ-MTĐT (ngày ký trên quyết định ghi tháng 10 năm 2025) , phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu. Đơn vị trúng thầu là Công ty TNHH Thương mại và Tư vấn Môi trường Gia Anh.

Giá trúng thầu là 2.697.840.000 đồng , đúng bằng giá nhà thầu này đã chào. Thời gian thực hiện hợp đồng là 75 ngày , rút ngắn 15 ngày so với yêu cầu 90 ngày của E-HSMT.

Như vậy, so với giá gói thầu (3.060.805.000 đồng), giá trúng thầu tiết kiệm được 362.965.000 đồng, tương đương tỷ lệ tiết kiệm 11,86%. Con số này có thể đã cao hơn (đạt 20,6%) nếu nhà thầu chào giá thấp nhất (Minh Thành Group) không bị loại vì các lỗi sơ đẳng.

Chân dung nhà thầu "quen mặt"

Công ty TNHH Thương mại và Tư vấn Môi trường Gia Anh (MST: 0305025714) do bà Nguyễn Thị Hồng Diễm làm Giám đốc, người đại diện pháp luật. Doanh nghiệp có địa chỉ trụ sở tại số 16 Nguyễn Huệ, Phường Sài Gòn, Thành phố Hồ Chí Minh (địa chỉ cũ là Phường Bến Nghé, Quận 1, thay đổi sau khi sáp nhập hành chính từ 01/07/2025) .

Theo dữ liệu thống kê, trong lịch sử hoạt động, Công ty Gia Anh đã tham gia 7 gói thầu, trong đó trúng 4 gói, trượt 2 gói, và 1 gói chưa có kết quả.

Đáng chú ý, chỉ riêng trong năm 2025 (tính đến thời điểm thống kê), Công ty Gia Anh tham gia 3 gói thầu, trượt 1 và trúng 2 gói. Cả hai gói thầu trúng trong năm 2025 đều do Môi trường Đô thị TP.HCM mời thầu.

Ngoài gói thầu 21 tấn/ngày vừa trúng, trước đó vào ngày 24/09/2025, Công ty Gia Anh cũng đã được công bố trúng "Gói thầu Sửa chữa thay mới, nâng cấp hệ thống quan trắc tự động online nhà máy đốt rác thải công suất 14 tấn/ngày" , cũng do Môi trường Đô thị TP.HCM mời thầu. Giá trúng thầu gói này là 1.560.600.000 đồng.

Như vậy, Môi trường Đô thị TP.HCM là bên mời thầu "quen thuộc" nhất của Công ty Gia Anh. Dữ liệu cho thấy, Công ty Gia Anh đã tham gia 2 gói thầu tại CĐT này và trúng cả 2, đạt tỷ lệ thắng 100%. Tổng giá trị 2 gói thầu này là 4.258.440.000 đồng.

Việc một nhà thầu liên tiếp trúng thầu tại một chủ đầu tư không phải là điều hiếm gặp, có thể cho thấy năng lực và kinh nghiệm của nhà thầu phù hợp với yêu cầu của CĐT. Tuy nhiên, việc đối thủ cạnh tranh trực tiếp (có giá chào thấp hơn đáng kể) bị loại vì các lỗi mang tính hành chính cơ bản tại gói thầu IB2500358326 dấy lên những băn khoăn về chất lượng E-HSDT của nhà thầu bị loại, cũng như tính cạnh tranh thực chất của gói thầu.

Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15 và các văn bản hướng dẫn luôn nhấn mạnh các nguyên tắc về cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế. Việc đảm bảo cạnh tranh là yếu tố tiên quyết để đạt được hiệu quả kinh tế, tiết kiệm ngân sách, đặc biệt là nguồn vốn đầu tư phát triển của doanh nghiệp nhà nước.