Dấu hỏi hiệu quả tiết kiệm tại gói thầu 8,2 tỷ đồng được chỉ định thầu ở Hà Tĩnh

Thời gian qua, hoạt động đấu thầu tại tỉnh Hà Tĩnh ghi nhận sự tham gia tích cực của các doanh nghiệp tư vấn công nghệ số. Trong đó, Gói thầu 01.8/TV-QLDA: Tư vấn quản lý dự án, BIM thuộc Dự án Hạ tầng ưu tiên và phát triển đô thị thích ứng với biến đổi khí hậu thành phố Hà Tĩnh đang nhận được nhiều sự quan tâm từ giới chuyên môn bởi phương thức lựa chọn nhà thầu và cơ cấu liên danh trúng thầu.

Chỉ định thầu rút gọn gói 8,2 tỷ đồng

Theo tài liệu phóng viên có được, ngày 23/07/2025, Quỹ Đầu tư phát triển Hà Tĩnh ban hành Quyết định số 289/QĐ-QĐTPT phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu. Theo đó, Gói thầu 01.8/TV-QLDA có giá dự toán 8.241.778.000 đồng, sử dụng nguồn vốn vay OCR của ADB, vốn đối ứng và vốn viện trợ. Hình thức lựa chọn nhà thầu được áp dụng là Chỉ định thầu rút gọn.

Chỉ 01 tuần sau, ngày 30/07/2025, ông Nguyễn Trọng Hiếu, Giám đốc Quỹ Đầu tư phát triển Hà Tĩnh đã ký Quyết định số 292/QĐ-QĐTPT phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu.

Đơn vị trúng thầu là Liên danh Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình giao thông và phát triển đô thị tỉnh Hà Tĩnh và Công ty Cổ phần Tư vấn Đầu tư Xây dựng và Công nghệ số Thế Gia. Giá trúng thầu là 8.241.778.000 đồng.

Đối chiếu giá trúng thầu và giá gói thầu được duyệt, tỷ lệ tiết kiệm cho ngân sách tại gói thầu này là 0% (0 đồng).

Việc áp dụng hình thức chỉ định thầu (theo quy định tại Điều 23 Luật Đấu thầu 2023 và Điều 78 Nghị định 24/2024/NĐ-CP) thường được áp dụng cho các gói thầu cấp bách, bí mật nhà nước hoặc gói thầu tư vấn có tính đặc thù. Việc một gói thầu tư vấn quản lý dự án và BIM có giá trị lớn (hơn 8,2 tỷ đồng) được áp dụng quy trình "rút gọn" thay vì đấu thầu rộng rãi đặt ra vấn đề về tính cạnh tranh và cơ hội giảm giá gói thầu để tiết kiệm ngân sách.

Liên danh "Nhà nước và Tư nhân"

Điểm đáng chú ý trong kết quả lựa chọn nhà thầu này là sự xuất hiện của Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình giao thông và phát triển đô thị tỉnh Hà Tĩnh (Ban QLDA Giao thông Hà Tĩnh) trong vai trò thành viên liên danh trúng thầu.

Ban QLDA Giao thông Hà Tĩnh là đơn vị sự nghiệp công lập, thường xuyên đóng vai trò là Chủ đầu tư/Bên mời thầu tại các dự án giao thông trọng điểm của tỉnh. Tại gói thầu này, đơn vị lại tham gia với tư cách nhà thầu, liên danh với một doanh nghiệp tư nhân (Công ty Thế Gia) để thực hiện dịch vụ tư vấn cho một đơn vị khác (Quỹ Đầu tư phát triển Hà Tĩnh).

Việc đơn vị sự nghiệp công lập tham gia đấu thầu không bị pháp luật cấm, tuy nhiên, sự kết hợp giữa một đơn vị có yếu tố nhà nước và một doanh nghiệp tư nhân trong gói thầu chỉ định thầu rút gọn là hiện tượng cần được nhìn nhận thấu đáo về tính độc lập và cạnh tranh bình đẳng trên thị trường.

Góc nhìn chuyên gia: Cần đảm bảo tính độc lập và hiệu quả

Trao đổi về vấn đề này dưới góc độ pháp lý, Luật sư Võ Quang Vinh (Đoàn Luật sư tỉnh Vĩnh Long) cho biết: "Căn cứ Điều 23 Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15, chỉ định thầu được áp dụng trong các trường hợp cụ thể như gói thầu cấp bách, gói thầu tư vấn có yêu cầu bản quyền hoặc đặc thù... Đối với quy trình chỉ định thầu rút gọn quy định tại Điều 78 Nghị định 24/2024/NĐ-CP, chủ đầu tư có quyền thương thảo trực tiếp với nhà thầu. Tuy nhiên, dù quy trình có thể đúng về mặt thủ tục, nhưng nếu kết quả là giá trúng thầu không giảm được đồng nào (tiết kiệm 0%), thì hiệu quả kinh tế của công tác đấu thầu cần được xem xét lại."

Về việc đơn vị sự nghiệp công lập liên danh với tư nhân, Chuyên gia đấu thầu Nguyễn Quốc Vũ phân tích dựa trên Điều 6 Luật Đấu thầu 2023 về bảo đảm cạnh tranh: "Luật quy định nhà thầu tham dự thầu phải độc lập về pháp lý và độc lập về tài chính với chủ đầu tư, bên mời thầu. Trong trường hợp này, Ban QLDA Giao thông Hà Tĩnh đi làm nhà thầu cho Quỹ Đầu tư phát triển Hà Tĩnh (hai đơn vị độc lập) là không trái luật. Tuy nhiên, vấn đề nằm ở tính minh bạch và công bằng. Một đơn vị sự nghiệp công lập thường có lợi thế về thông tin và quan hệ. Khi họ liên danh với một doanh nghiệp tư nhân để nhận gói thầu chỉ định, cần làm rõ vai trò, khối lượng công việc của từng bên để tránh tình trạng 'mượn danh' hoặc tạo lợi thế không bình đẳng cho đối tác tư nhân so với các doanh nghiệp tư vấn khác trên thị trường."

Cũng theo các chuyên gia, với các gói thầu tư vấn BIM trị giá lớn, việc tổ chức đấu thầu rộng rãi sẽ tạo cơ hội cho nhiều nhà thầu tham gia, từ đó có thể mang lại mức giá cạnh tranh hơn, tiết kiệm ngân sách tốt hơn so với việc chỉ định thầu "tròn trĩnh" giá như trường hợp này.

Báo Tri thức và Cuộc sống sẽ tiếp tục thông tin.