Cao tốc Bến Lức - Long Thành chậm, bị khiếu nại chi phí phát sinh hơn 1.600 tỉ đồng

ĐỨC PHÚ - LÊ PHAN

Cao tốc Bến Lức - Long Thành chậm trễ dẫn tới nhiều nhà thầu khởi kiện, đòi bồi thường chi phí phát sinh khi dừng chờ.

Theo tìm hiểu của Tuổi Trẻ Online, dự án cao tốc Bến Lức - Long Thành có 11 gói thầu xây lắp thì thời gian qua đã có 5 nhà thầu làm các gói: J1, J3, A1, A3, A6 có khiếu nại về các chi phí phát sinh do dừng chờ thi công… Trong đó, có hai nhà thầu A1 và J3 đã khởi kiện chủ đầu tư là Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) ra Trung tâm Trọng tài quốc tế tại Singapore đòi bồi thường thiệt hại.

Tổng số tiền 5 nhà thầu khiếu nại việc chậm trễ của dự án cao tốc Bến Lức - Long Thành là 1.656 tỉ đồng. Tuy nhiên, đánh giá của tư vấn giám sát, chi phí khiếu nại ở mức gần 841 tỉ đồng, còn ban quản lý dự án (thuộc chủ đầu tư) đánh giá sơ bộ ở mức 710,2 tỉ đồng.

Nhà thầu gói J3 (cầu Phước Khánh) đang khởi kiện chủ đầu tư ra Trung tâm Trọng tài quốc tế - Ảnh: LÊ PHAN

Đây là đánh giá sơ bộ của các bên liên quan về chi phí khiếu nại của nhà thầu, số tiền sẽ được cụ thể khi nhà thầu cung cấp đủ hồ sơ hoặc có quyết định của cơ quan có thẩm quyền… Các chi phí khiếu nại sẽ tiếp tục phát sinh nếu nguồn vốn chậm bố trí để thi công và chi phí khiếu nại này chưa được xác định trong tổng mức đầu tư.

Sau bài "Thông xe cao tốc Bến Lức - Long Thành: Đừng hứa nữa" đăng trên báo Tuổi Trẻ ngày 10-3, VEC cũng đã có báo cáo gửi cấp có thẩm quyền về tình hình thực hiện dự án cao tốc Bến Lức - Long Thành.

Theo đó, từ đầu năm 2019, dự án đang trong quá trình thực hiện thì gặp nhiều vướng mắc về thể chế, cơ chế, chính sách pháp luật, dẫn đến không được bố trí vốn. Việc này dẫn đến dự án bị dừng giãn tiến độ, các nhà thầu dừng thi công từ giữa năm 2019, một số nhà thầu đã chấm dứt hợp đồng và khởi kiện VEC ra Trung tâm Trọng tài quốc tế để yêu cầu đền bù chi phí phát sinh.

Cùng với việc đốc thúc đẩy nhanh các gói thầu đang thi công, chủ đầu tư đang nỗ lực xử lý hợp đồng với các nhà thầu, lựa chọn nhà thầu mới để triển khai thi công toàn bộ công trường. Hiện tổng khối lượng thi công toàn tuyến đạt 81%, VEC đề xuất điều chỉnh thời gian đưa vào thông xe cao tốc đến ngày 30-9-2025.

Để tháo gỡ vướng mắc, theo VEC, Bộ Giao thông vận tải đã có tờ trình trình Thủ tướng phê duyệt điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án cao tốc Bến Lức - Long Thành, gồm điều chỉnh thời gian thực hiện đến 30-9-2025, gia hạn hiệp định vay lần 2 của Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) đến 31-12-2025.

Điều chỉnh cơ cấu vốn đầu tư, cơ chế tài chính đối với từng nguồn vốn trong dự án cao tốc Bến Lức - Long Thành. Trong đó cho phép VEC sử dụng số vốn khoảng 5.116 tỉ đồng từ nguồn thu phí nhàn rỗi chưa đến kỳ trả nợ các khoản vay, vốn hợp pháp của VEC để hoàn thành những công việc còn lại.

Về đề xuất này, Bộ Kế hoạch và Đầu tư hiện đã nhận đủ ý kiến của các bộ, cơ quan liên quan và đã hoàn thiện dự thảo báo cáo thẩm định điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án. Về cơ bản, các bộ, cơ quan đều ủng hộ sự cần thiết phải điều chỉnh dự án cao tốc Bến Lức - Long Thành tại thời điểm hiện nay. Tuy nhiên vướng mắc lớn nhất hiện nay là quan điểm từ phía Bộ Tài chính.

Theo ý kiến của Bộ Tài chính, nguồn thu phí do VEC quản lý là dòng tiền tạm thời nhàn rỗi khi VEC chưa trả nợ vay cho Nhà nước thuộc sở hữu của Nhà nước, không phải là nguồn vốn chủ sở hữu của VEC. VEC tự bố trí từ nguồn vốn thu phí nhàn rỗi chưa đến kỳ trả nợ để bố trí vốn đối ứng cho dự án là không phù hợp.

Theo VEC, nếu không được thông qua, dự án cao tốc Bến Lức - Long Thành sẽ tiếp tục bị dừng giãn tiến độ, chưa thể xác định thời điểm hoàn thành do VEC không thể huy động được vốn vay nước ngoài cũng như tự sử dụng vốn của VEC đang quản lý để thực hiện đầu tư.