90% kháng sinh bán tại nhà thuốc không theo đơn của bác sĩ

Anh Thư

Các thống kê cho thấy có tới trên 50% thuốc sử dụng cho người tại Việt Nam là kháng sinh, một tỉ lệ rất cao, dẫn đến nguy cơ gia tăng tình trạng kháng kháng sinh chết người.

Đó là những thông tin được đưa ra bởi thạc sĩ – dược sĩ Huỳnh Phương Thảo từ Bệnh viện (BV) Bệnh Nhiệt đới TP HCM, tại hội thảo "Chương trình hành động phòng chống kháng thuốc tại TP HCM" do BV này phối hợp với Hội truyền nhiễm TP HCM tổ chức sáng 21-11.

Theo dược sĩ Phương Thảo, kháng sinh là nhóm thuốc bắt buộc phải được mua theo toa của bác sĩ. Tuy nhiên, hiện nay, các thống kê cho thấy tỉ lệ sử dụng kháng sinh không đúng đơn lên tới 91% ở khu vực nông thôn, 88% ở khu vực thành thị.

Các chuyên gia phân tích về mối nguy cơ của tình trạng kháng kháng sinh

TS-BS Nguyễn Văn Vĩnh Châu, Giám đốc BV Bệnh Nhiệt đới TP HCM, liệt kê những nguyên nhân cơ bản dẫn đến tình trạng kháng kháng sinh như: sử dụng kháng sinh quá liều, dưới liều, lạm dụng, không theo đơn; việc kiểm nghiệm, kiểm tra chất lượng thuốc kháng sinh còn hạn chế; phòng ngừa và kiểm soát các bệnh truyền nhiễm chưa hiệu quả; hệ thống giám sát toàn diện về kháng thuốc quốc gia chưa được thiết lập; sử dụng kháng sinh trong chăn nuôi chưa được kiểm soát hợp lý; các quy định chuyên môn chưa cập nhật thường xuyên; nhận thức của cộng đồng và cán bộ y tế về kháng thuốc còn hạn chế.

Kháng kháng sinh là một trong những vấn đề sức khỏe toàn cầu, làm vô hiệu hóa việc điều trị các bệnh nhiễm trùng, ước tính có thể gây đến 10 triệu ca tử vong mỗi năm vào năm 2050.

Trong khi đó, PGS-TS Ngô Thị Hoa từ Đơn vị Nghiên cứu lâm sàng Đại học Oxford (đặt tại TP HCM) thì nhấn mạnh việc sử dụng kháng sinh bừa bãi trong chăn nuôi, nhất là với mục đích tăng trọng, là 1 trong 10 nguyên nhân lớn dẫn đến tình trạng kháng kháng sinh ở người.

Theo dược sĩ chuyên khoa II Lê Hoàng Nhã từ phòng Nghiệp vụ Dược, Sở Y tế TP HCM, thời gian qua, Sở Y tế đã khảo sát thực trạng bán các thuốc cần kê đơn tại TP HCM, với địa bàn thí điểm là quận Phú Nhuận. Khảo sát cho thấy còn nhiều người bán thuốc chưa hiểu rõ các quy định về bán kháng sinh.

Trước khi được can thiệp, tập huấn về quy định khi bán thuốc kê đơn, nhất là kháng sinh, nhiều người bán thuốc vẫn còn chưa rõ về các quy định như bán kháng sinh phải có đơn, lưu đơn sau khi bán... Tỉ lệ này được cải thiện rõ ràng sau can thiệp. Hiện Sở Y tế đang mở rộng can thiệp trên các địa bàn còn lại, song song với các biện pháp khác trong chương trình hành động "Phát triển dược lâm sàng, chuỗi cung ứng dược tại TP HCM giai đoạn 2020-2025", trong đó nhấn mạnh việc tránh lạm dụng thuốc.