14 triệu hộ chiếu vắc xin đã cấp, 50 triệu đang chờ: Tưởng dễ mà... không dễ

Sau hơn 1 tháng chính thức triển khai, Bộ Y tế đã cấp được trên 14 triệu hộ chiếu vắc xin cho người dân, còn khoảng 50 triệu đang chờ.

Tiến độ 1-6 hoàn thành cấp hộ chiếu vắc xin cho người đã được xác thực dữ liệu mũi tiêm (như yêu cầu của Bộ Y tế trong văn bản mới nhất) khó có thể hoàn thành.

Đó là chưa kể những vướng mắc hiện tại khi triển khai cấp hộ chiếu vắc xin, khiến người "muốn" thì chưa có, người có lại... chưa cần.

Sau hơn 2 năm dịch COVID-19 hoàn toàn không xuất ngoại, chị L.H. (ở Hà Nội) dự kiến đi du lịch nước ngoài vào hè này cùng bạn bè. Chị cần có hộ chiếu vắc xin trước khi mua vé để đảm bảo không trục trặc gì về thủ tục, nhưng đợi mãi vẫn chưa thấy có (dù chị đã tiêm đủ 3 mũi và đã có thẻ xanh trên app tiêm chủng).

Khi đi hỏi thăm, chị được biết do chị tiêm 3 mũi ở 2 nơi khác nhau, nên có thể phải đến những nơi đã tiêm để nhận xác nhận hộ chiếu vắc xin.

Không dễ có hộ chiếu vắc xin

Điều này rất nhiêu khê với những người bận rộn, trong khi theo hướng dẫn của Bộ Y tế, việc cấp hộ chiếu vắc xin rất đơn giản, rất dễ, người dân chỉ cần kiểm tra thông tin tiêm chủng đã đúng hay chưa, trường hợp sai thông tin thì phản ánh trên Cổng thông tin tiêm chủng COVID-19 quốc gia/ứng dụng PC-Covid để xác thực lại.

Trường hợp thông tin chuẩn xác, người dân không cần làm gì, hộ chiếu vắc xin điện tử sẽ được trả về ứng dụng PC-Covid.

Mặc dù hướng dẫn là vậy, thế nhưng sau hơn 1 tháng thực hiện việc cấp hộ chiếu cho người dân vẫn rất chậm.

Chị D.T.H. (trú phường Văn Quán, quận Hà Đông, Hà Nội) đã tiêm đủ 3 mũi vắc xin phòng COVID-19 từ tháng 3, trên ứng dụng PC-Covid và Sức khỏe điện tử đã đầy đủ thông tin chính xác về mũi tiêm, ngày tháng, loại vắc xin, tuy nhiên đến nay chị vẫn chưa nhận được hộ chiếu vắc xin.

"Tôi nghĩ thông tin đã chính xác thì sẽ được cấp hộ chiếu vắc xin ngay, nhưng đợi mãi không có, hỏi y tế phường được biết thông tin tiêm chủng phải được kiểm tra lại một lần nữa. Cơ sở tiêm chủng chuyển cho công an địa phương xác thực, sau đó trả về cho cơ sở tiêm chủng mới được cấp. Không biết phải đợi đến bao giờ", chị H. băn khoăn.

Nhiều người dân, đặc biệt là những người đang có nhu cầu ra nước ngoài mong chờ hộ chiếu vắc xin nhưng vẫn phải chờ.

Trạm trưởng một trạm y tế tại Hà Nội thông tin: "Chúng tôi đã triển khai cấp hộ chiếu vắc xin ngay khi Bộ Y tế có chỉ đạo. Dữ liệu tiêm chủng được trạm chuyển cho công an địa phương để rà soát làm sạch. Sau khi công an làm sạch dữ liệu chúng tôi mới có thể nhập dữ liệu lên hệ thống để cấp hộ chiếu vắc xin. Hiện chúng tôi vẫn đang chờ cơ quan công an gửi dữ liệu sang để làm các bước tiếp theo".

Một cán bộ công an địa phương cho biết: "Đơn vị đã nghe cơ sở tiêm chủng trao đổi về việc xác thực thông tin tiêm chủng cho người dân ở địa phương. Tuy nhiên, hiện nay chúng tôi đang cấp mã định danh cá nhân, đồng bộ thông tin với căn cước công dân, thẻ bảo hiểm y tế, bằng lái xe... nên không có thời gian và nhân lực để xác thực thông tin tiêm chủng".

Tại một số địa phương việc xác thực, làm sạch dữ liệu thông tin tiêm chủng để cấp hộ chiếu cho người dân vẫn chưa được thực hiện. Trong khi nhiều người dân có nhu cầu vẫn chỉ biết chờ đợi.

Chỉ có thể chờ đợi

Theo ông Nguyễn Trường Nam, phó cục trưởng Cục Công nghệ thông tin (Bộ Y tế), việc chậm cấp hộ chiếu vắc xin cho người dân là do các địa phương tiến hành làm sạch dữ liệu chậm.

"Dữ liệu trên ứng dụng PC-Covid và Sức khỏe điện tử là dữ liệu của cơ sở tiêm chủng. Những dữ liệu này có thông tin tiêm, căn cước công dân nhưng chưa có mã định danh hoặc có những dữ liệu sai thông tin. Dữ liệu tiêm chủng cần được đối chiếu lại với thông tin trên cơ sở dữ liệu dân cư quốc gia.

Việc này, Bộ Y tế giao cơ sở tiêm chủng và đề nghị cơ quan công an phối hợp làm sạch dữ liệu cho người dân. Vấn đề còn vướng mắc ở đây là việc các địa phương rà soát, làm sạch dữ liệu chậm dẫn đến chậm trễ cấp hộ chiếu vắc xin cho người dân".

Ông Nam cũng cho biết Bộ Y tế đã có nhiều văn bản chỉ đạo đôn đốc, đẩy nhanh việc làm sạch dữ liệu để cấp hộ chiếu vắc xin cho người dân. Gần đây nhất, Bộ Y tế đã gia hạn cho các đơn vị thực hiện làm sạch dữ liệu trước ngày 1-6.

"Bộ Y tế đã hướng dẫn các cơ sở tiêm chủng hằng ngày phải kiểm tra, ký xác nhận hộ chiếu vắc xin chuyển lên hệ thống để Bộ Y tế ký số, cấp hộ chiếu vắc xin cho người dân. Tuy nhiên, dữ liệu tiêm chủng này hầu hết là dữ liệu cũ, các cơ sở tiêm chủng rà soát, làm sạch còn chậm dẫn đến chưa cấp được hộ chiếu vắc xin cho người dân đã có thông tin đúng.

Với những mũi tiêm mới sau tháng 5-2022, cơ sở y tế ký số và chuyển dữ liệu lên hệ thống trong ngày", ông Nam thông tin.

Trong khi đó, một chuyên gia công nghệ đã xây dựng nền tảng quản lý tiêm chủng COVID-19 từ những ngày đầu tiên đề xuất có thể cấp hộ chiếu vắc xin trên dữ liệu nền tảng đã có và đang quản lý, ví dụ đã có dữ liệu tiêm mũi 3 thì cấp hộ chiếu vắc xin, đỡ mất thời gian xác nhận lại mũi 1, 2 do phải tiêm mũi 1, 2 mới tiêm mũi 3, đỡ phiền hà cho người dân.

"Người dân cần đi nước ngoài nếu cứ phải đợi hộ chiếu vắc xin thì khác gì làm khó cho người ta, nếu tiêm chủng hàng chục triệu người mà yêu cầu chính xác từng dữ liệu sẽ rất khó, về công nghệ hiện có thể cấp nhanh chóng hộ chiếu vắc xin cho người đã được xác thực dữ liệu tiêm (có thẻ xanh tiêm chủng), nhưng thực tế không dễ dàng là do yêu cầu phức tạp" - chuyên gia kể trên băn khoăn.

Và vì vậy, những mốc thời gian Bộ Y tế đã đặt ra (30-4, rồi 1-6) đều không hoàn thành, và người dân thì phải đợi.

Có nên chỉ cấp cho người có nhu cầu

 Theo chị L.T., thực tập sinh đang làm việc tại Nhật, khi có nhu cầu cấp hộ chiếu vắc xin có thể gửi đơn đăng ký, hộ chiếu, phiếu tiêm chủng, phiếu chứng nhận đã tiêm (hoặc hồ sơ tiêm chủng) đến cơ sở y tế để được cấp hộ chiếu vắc xin.

Nếu phiếu tiêm chủng lần thứ nhất và thứ hai được phát hành bởi 2 thành phố khác nhau, người dân sẽ cần phải nộp đơn tại mỗi thành phố. Thông thường hộ chiếu vắc xin sẽ được cấp sau 3 ngày nộp hồ sơ.

Ông Nam cho biết việc chỉ cấp hộ chiếu vắc xin cho người có nhu cầu đã được Bộ Y tế tính đến khi bắt đầu triển khai. Tuy nhiên, sau khi tính toán, lo ngại một số thủ tục hành chính gây khó khăn cho người dân có nhu cầu cấp hộ chiếu vắc xin nên Bộ Y tế đã quyết định cấp hộ chiếu vắc xin như hiện nay.

DƯƠNG LIỄU