VŨNG TÀU TRĂN TRỞ VỚI DU LỊCH CỘNG ĐỒNG - Kỳ 2: Nghẹt thở vì homestay

Mô hình du lịch cộng đồng do một bộ phận dân cư tổ chức khai thác các dịch vụ du lịch và hưởng lợi. Trong chuỗi cung ứng dịch vụ du lịch cộng đồng không thể không kể đến yếu tố chính - loại hình lưu trú.

Tại TP.Vũng Tàu, mô hình du lịch này phát sinh nhiều bất cập, làm nghẹt thở không gian các khu dân cư vì tiếng ồn và nạn đậu xe bừa bãi.

Biệt thự, chung cư đều được gắn mác "homestay"

Lướt qua các trang như homestayvt.com, reviewvilla.vn… dễ dàng có được hàng trăm kết quả tìm kiếm, thông tin, giá cả các cơ sở kinh doanh dịch vụ lưu trú trên địa bàn TP. Vũng Tàu. Theo đó, mức thuê homestay đa dạng từ vài trăm ngàn đồng đến chục triệu đồng/căn, phòng tùy vị trí, diện tích và dịch vụ. Mức giá này sẽ được đẩy lên 2-3 lần ngày cuối tuần hoặc lễ, Tết.

Từ phản ánh của người dân về tình trạng khách du lịch hát karaoke ồn ào, cơ quan chức năng TP.Vũng Tàu đã kiểm tra, phát hiện một loa di động được cất giấu tại phòng 102 homestay Tamiah (khu biệt thự Thanh Bình, phường 10).

Ở Vũng Tàu, homestay đắt khách nhất là những căn biệt thự nằm trong các khu dân cư gần biển: đường Trần Phú (phường 5), Hạ Long, Lạc Long Quân, Võ Thị Sáu, Phan Chu Trinh, khu Á Châu (phường 2), La Văn Cầu, Phó Đức Chính (phường Thắng Tam), Khu biệt thự Phương Nam (phường 8)…

Cùng với đoàn khách đến từ TP. Hồ Chí Minh tìm chỗ lưu trú cho 20 người, tôi gọi điện đặt căn villa ở địa chỉ 33/... Lạc Long Quân (phường 2). Anh L., xác nhận qua điện thoại với tôi là quản lý khu villa này cho biết, villa có diện tích 300m2, 5 phòng ngủ đầy đủ tiện nghi, hồ bơi, có chỗ đậu xe 5-7 chỗ, xe lớn thì đậu ngoài đường. Giá thuê ngày thường là 4 triệu đồng/đêm. Tối thứ Bảy là 7,5 triệu đồng/đêm. Nếu xuất hóa đơn thì thêm 10% tiền thuế.

Khách du lịch lưu trú tại địa chỉ F11 Lạc Long Quân hát karaoke giữa sân trời bằng loa kẹo kéo gây ồn ào, ảnh hưởng đến cuộc sống cư dân khu phố 6, phường 2. Ảnh: Thái Ngô

L. không quên giới thiệu thêm chỗ của anh có cho thuê loa hát karaoke, giá 250 ngàn đồng/ngày. Khi tôi hỏi: “Có thể hát đến khuya được không?”, L. cho hay “Cũng được… nhưng trước mười giờ. Quá lắm cũng chỉ đến mười rưỡi”. Anh L. tư vấn thêm, nếu muốn thoải mái hơn nên chọn thuê các căn hộ ở khu biệt thự Thanh Bình (phường 10). Ở đó, anh cũng có mấy căn với giá cho thuê 4,5 triệu đồng/đêm (ngày thường) và 9,5-10 triệu đồng/căn (tối thứ Bảy).

Trong vai người đặt thuê dịch vụ lưu trú cho nhân viên công ty tổ chức teambuilding, tôi hỏi thuê một căn biệt thự được dán bảng “homestay” tại khu biệt thự Thanh Bình. Chủ cơ sở giới thiệu căn 9 phòng với 13 giường ngủ cho thuê ngày thường 8 triệu đồng/đêm, bao hát karaoke. Tôi hỏi có mở nhạc lớn được không, anh này khẳng định “Không sao!”.

Không chỉ các khu biệt thự, nhà phố, nhiều căn hộ chung cư chỉ có chức năng để ở (không phải là condotel - căn hộ du lịch) núp bóng “homestay” cũng được quảng cáo tràn ngập trên các trang mạng. Vào Google gõ từ khóa “homestay - căn hộ chung cư cho thuê tại Vũng Tàu”, có đến hơn 700.000 kết quả tìm kiếm khác nhau.

Xe của khách du lịch đậu kín một con hẻm đường Lạc Long Quân (phường 2), gây cản trở lối ra vào của người dân.

Chị H.A., người có một số căn hộ cho thuê tại chung cư Melody cho biết, ngày thường căn hộ có diện tích 90m2 ở được từ 8-10 người có giá cho thuê 1,8 triệu đồng/đêm, cuối tuần tăng lên 3 triệu đồng/đêm. Các căn hộ đều được trang bị đầy đủ tivi, tủ lạnh, máy giặt, nhà bếp, dụng cụ nấu ăn và wifi, truyền hình cáp.

“Chúng tôi giữ liên lạc, giới thiệu khách cho nhau. Ngày thường, khách chỉ thuê lai rai, bữa có bữa không, nhưng cuối tuần thường không có căn nào trống. Dịp hè vừa qua, nhu cầu phụ huynh đưa con cái đi du lịch tăng cao nên căn hộ cho thuê đắt khách lắm. Hầu hết khách đặt phòng qua điện thoại xong sẽ chuyển tiền qua tài khoản đặt cọc từ 30-40% giá thuê thì chúng tôi mới giữ chỗ”, chị H.A. cho biết.

Các kiểu biến hình

Homestay là loại hình dịch vụ lưu trú mà khách du lịch ăn, nghỉ tại nhà người dân để trải nghiệm bản sắc văn hóa bản địa. Theo đó, để kinh doanh loại hình này, các gia đình chỉ cần tự cải tạo ngôi nhà của mình đáp ứng các yêu cầu thiết yếu rồi xin giấy phép kinh doanh và đón khách. Huế, Hội An là những địa chỉ tin cậy khi triển khai mô hình kinh doanh này. Đã có những câu chuyện khá thú vị về những chàng trai nước ngoài phát âm đúng ngữ âm theo kiểu người Quảng sau một thời gian sống với các gia đình Việt ở Hội An.

Điều 19, Luật Du lịch năm 2017 về phát triển sản phẩm du lịch cộng đồng quy định: “Cá nhân, hộ gia đình nơi phát triển du lịch cộng đồng được ưu đãi, khuyến khích cung cấp dịch vụ lưu trú, ăn uống; hướng dẫn du khách tham quan, trải nghiệm văn hóa, nếp sống tại cộng đồng; sản xuất hàng hóa, hàng thủ công truyền thống và các dịch vụ khác phục vụ khách du lịch… Tổ chức, cá nhân khai thác, phát triển du lịch cộng đồng có trách nhiệm tôn trọng văn hóa, nếp sống và chia sẻ lợi ích từ hoạt động du lịch với cộng đồng”.

Nhưng với TP. Vũng Tàu thì hoàn toàn khác. Hầu hết các “homestay” tại TP. Vũng Tàu cho khách du lịch thuê thông qua một chủ đầu tư thay vì ở chung với chủ nhà như tính chất vốn có. Khách du lịch thuê “homestay” cũng không phải là để trải nghiệm cuộc sống của người dân địa phương mà đa phần để đáp ứng nhu cầu lưu trú, tự do sinh hoạt. Về bản chất, các “homestay” này đang kinh doanh loại hình nhà nghỉ du lịch trong khu dân cư.

Tương tự, các căn hộ chung cư vốn chỉ có chức năng để ở, nay cũng núp bóng “homestay” để kinh doanh. Ông Nguyễn Trọng Thụy, Trưởng Phòng Quản lý Đô thị TP. Vũng Tàu cho biết, Luật Nhà ở năm 2014 quy định “cấm sử dụng căn hộ chung cư vào mục đích không phải để ở; sử dụng phần diện tích được kinh doanh trong nhà chung cư theo dự án được phê duyệt vào mục đích kinh doanh vật liệu gây cháy, nổ, kinh doanh dịch vụ gây ô nhiễm môi trường, tiếng ồn hoặc các hoạt động khác làm ảnh hưởng đến cuộc sống của các hộ gia đình, cá nhân trong nhà chung cư theo quy định của Chính phủ”.Melody và OSC Land (cùng tọa lạc trên đường Võ Thị Sáu, TP. Vũng Tàu) là 2 khu chung cư khi xây dựng chỉ được cấp phép để ở, không phải là condotel - căn hộ để cho khách du lịch thuê.

Lật lại hồ sơ làm việc của Thanh tra Sở Du lịch hồi tháng 8/2021, ông Đường Ngọc Thuận, Chánh thanh tra Sở Du lịch cho biết, sau khi kiểm tra hoạt động kinh doanh dịch vụ lưu trú du lịch tại chung cư OSC Land và Melody, cơ quan chức năng nhận thấy nhiều bất cập như: ồn ào, khó kiểm soát, thời gian đi về sinh hoạt của du khách thuê chung cư thất thường… ảnh hưởng đến sinh hoạt của người dân sống trong chung cư.

Do đó, tháng 8/2021 Sở Du lịch đã góp ý để Sở KH-ĐT ban hành Văn bản số 2651/SKHĐT-DN về việc rà soát ngưng cấp và thu hồi giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh dịch vụ lưu trú tại các chung cư nhà ở trên địa bàn tỉnh. Ngay sau khi có văn bản, các chung cư này đã vãn khách du lịch thuê. Nhưng từ đầu năm 2022 đến nay, dịch vụ thuê chung cư cho khách du lịch lưu trú theo quảng cáo là “homestay” đã sôi động trở lại, khiến cư dân bức xúc vì cuộc sống bị đảo lộn.

(Còn nữa)