Vì sao hồ sơ mời thầu vật tư điện lực Nhơn Trạch 2 bị "dè dặt" dự thầu?

Gói thầu Mua vật tư khắc phục các tồn tại của hệ thống điều hòa không khí Nhà hành chính Nhà máy điện Nhơn Trạch 2 của Công ty Cổ phần Điện lực Dầu khí Nhơn Trạch 2 (PV Power NT2) đang trở thành tâm điểm chú ý trong lĩnh vực đấu thầu. Hồ sơ mời thầu (E-HSMT) của gói thầu này cho thấy một sự chuẩn bị kỹ lưỡng đến từng chi tiết, nhưng cũng đặt ra nghi vấn lớn về tính cạnh tranh.

Phê duyệt “thần tốc” và chi tiết gói thầu

Gói thầu được Chủ đầu tư phê duyệt nhanh chóng, thể hiện tính cấp thiết của việc khắc phục các tồn tại tại Nhà máy điện Nhơn Trạch 2.

• Chủ đầu tư: Công ty Cổ phần Điện lực Dầu khí Nhơn Trạch 2.
• Giá gói thầu (gồm VAT tạm tính 10%): 2.407.477.123 đồng.
• Nguồn vốn: Chi phí sản xuất kinh doanh năm 2025.
• Thời gian thực hiện gói thầu: 140 ngày kể từ ngày ký hợp đồng.
• Người ký Phê duyệt: Giám đốc Ngô Đức Nhân.
• Quyết định phê duyệt dự toán và Kế hoạch LCNT số 654/QĐ-CPNT2 ngày 27/10/2025.
• Quyết định phê duyệt E-HSMT số 676/QĐ-CPNT2 ngày 10/11/2025.

Chỉ trong khoảng hai tuần, Chủ đầu tư đã hoàn tất các thủ tục phê duyệt quan trọng. Tuy nhiên, chất lượng của E-HSMT mới là điều đáng bàn, đặc biệt là ở các tiêu chí kỹ thuật và năng lực nhà thầu.

Rào cản kỹ thuật và năng lực: Lọc nhà thầu “siêu kỹ”

E-HSMT được xây dựng theo phương thức Một giai đoạn, một túi hồ sơ với phương pháp đánh giá Giá thấp nhất, nhưng lại cài cắm các điều kiện sàng lọc nhà thầu vô cùng chặt chẽ.

Tiêu chí Tài chính: Sàn cao, loại nhà thầu "non"

Yêu cầu về năng lực tài chính cho thấy PV Power NT2 mong muốn hợp tác với các nhà thầu có nền tảng vững chắc:

• Doanh thu bình quân hằng năm (không VAT): Tối thiểu 3.282.923.350 đồng. Mức này cao hơn giá gói thầu chưa VAT (2.188.615.567 đồng), cho thấy Chủ đầu tư áp dụng hệ số k=1.5 đối với doanh thu (theo công thức tính thông thường được đề cập trong chính E-HSMT) nhằm đảm bảo tiềm lực tài chính thực hiện hợp đồng.

Tiêu chí Kinh nghiệm: "Khoanh vùng" đối tác

• Hợp đồng tương tự: Tối thiểu 01 hợp đồng có giá trị tối thiểu 1.200.000.000 đồng (1,2 tỷ đồng).
• Tính chất tương tự: Phải là hợp đồng "Cung cấp vật tư, thiết bị hệ thống điều hòa trung tâm hoặc thiết bị điện/CI".

Yêu cầu 1,2 tỷ đồng xấp xỉ 50% giá gói thầu. Việc khoanh vùng rõ ràng vào lĩnh vực "điều hòa trung tâm" và "thiết bị điện/CI" cho thấy mục tiêu hướng đến nhà thầu có kinh nghiệm chuyên biệt, nhưng đồng thời làm hẹp đáng kể phạm vi tìm kiếm, tạo ra rào cản lớn cho các nhà thầu có kinh nghiệm tổng hợp.

Điểm nghẽn về Kỹ thuật: "Chỉ định" thương hiệu?

Đây là phần khiến E-HSMT trở nên "nhạy cảm" nhất. Đối với 14 mục hàng hóa chính, Chủ đầu tư liệt kê cụ thể Nhà sản xuất và Ký mã hiệu/Model.

Ví dụ:

• Motorised Zone Valves của hãng Nenutec, Model: NVMZ2020-2B.
• Complete pump của hãng Ebara, Model: 80 x 65 FS4 KA.
• Ass. YCA Controller (Bo mạch chiller) của hãng York-Johnson Control, Model: 031-02550-000 REV-C.

Mặc dù E-HSMT ghi cho phép chào hàng "tương đương", nhưng việc gán tên thương hiệu cụ thể cho hầu hết các mặt hàng quan trọng (từ van điều khiển, tụ điện, quạt FCU đến vòng bi) sẽ khiến nhà thầu phải dành nguồn lực lớn để chứng minh sự tương đương về:

• Đặc tính kỹ thuật.
• Kích thước, hình dáng, cấu tạo.
• Khả năng lắp đặt và tương thích với hệ thống hiện hữu.

Phân tích đánh giá của chuyên gia

Theo Luật sư Nguyễn Thị Hương – Đoàn Luật sư TP HCM cho rằng E-HSMT của gói thầu Mua vật tư khắc phục các tồn tại của hệ thống điều hòa không khí Nhà hành chính Nhà máy điện Nhơn Trạch 2 tiềm ẩn nguy cơ hạn chế cạnh tranh rõ rệt.

Về mặt pháp lý, Chủ đầu tư đang tự bảo vệ hệ thống hiện có bằng cách yêu cầu các phụ tùng có tính tương thích tuyệt đối.

Tuy nhiên, xét về tính thị trường, việc kê khai quá chi tiết Model/P/N của một hãng (ví dụ: 031-02550-000 REV-C) tạo lợi thế quá lớn cho đại lý hoặc nhà phân phối độc quyền của hãng đó, làm nản lòng các nhà thầu khác phải đi chứng minh sự tương đương. Sự chặt chẽ quá mức về kỹ thuật có thể đồng nghĩa với việc cạnh tranh không công bằng.

Về góc độ cạnh tranh: Gói thầu vẫn đang trong quá trình mời thầu, nhưng với E-HSMT có mức độ chi tiết và yêu cầu năng lực cao như thế này, gói thầu dễ rơi vào tình trạng ít nhà thầu tham dự hoặc chỉ có duy nhất một nhà thầu đáp ứng sau vòng đánh giá kỹ thuật. Điều này dẫn đến việc giảm hiệu quả kinh tế và lãng phí nguồn lực xã hội.

Trong bối cảnh đẩy mạnh đấu thầu qua mạng nhằm tăng tính minh bạch, các chủ đầu tư cần cân nhắc sử dụng các tiêu chuẩn kỹ thuật dựa trên hiệu năng, chức năng sử dụng (performance-based specification) thay vì chỉ định đích danh model, để thu hút sự tham gia rộng rãi hơn của cộng đồng nhà thầu.