Tôn Đông Á trở lại kế hoạch lên HoSE sau nhiều lần lỡ hẹn

Ngày 2/12, Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM (HoSE) cho biết đã tiếp nhận hồ sơ đăng ký niêm yết hơn 149 triệu cổ phiếu GDA của Công ty CP Tôn Đông Á. Đây là bước đi tiếp theo sau khi doanh nghiệp nhiều lần theo đuổi kế hoạch IPO và đưa cổ phiếu lên HoSE từ giai đoạn 2021 – 2023 nhưng phải trì hoãn do thị trường thép suy giảm và kết quả kinh doanh không đáp ứng tiêu chuẩn niêm yết.

Thành lập năm 1998, Tôn Đông Á hoạt động trong lĩnh vực sản xuất thép cán nguội, tôn mạ kẽm, mạ hợp kim nhôm kẽm, mạ màu và tôn hộp, với công suất khoảng 800.000 tấn/năm. Doanh nghiệp từng đặt mục tiêu lên HoSE ngay sau IPO nhưng phải tạm dừng kế hoạch trong bối cảnh lợi nhuận đi xuống, đặc biệt là năm 2022 với mức lỗ sau thuế 277 tỷ đồng.

Đến tháng 9/2023, cổ phiếu GDA được đưa lên UPCoM trong khi công ty tập trung tái cơ cấu tài chính và thị trường. Tháng 10/2025, HĐQT thông qua việc khởi động lại kế hoạch niêm yết và đến cuối tháng 11/2025, hồ sơ chính thức được nộp lên HoSE. HSC là đơn vị tư vấn cho giao dịch này.

Sau giai đoạn suy giảm, hoạt động kinh doanh của Tôn Đông Á đã cải thiện. Năm 2023, doanh nghiệp ghi nhận lãi sau thuế 284 tỷ đồng; năm 2024 tăng lên 342 tỷ đồng; và 9 tháng đầu 2025 đạt 235 tỷ đồng.

Trong 9 tháng 2025, công ty đạt doanh thu thuần 11.914 tỷ đồng, giảm 22% so với cùng kỳ năm trước; lợi nhuận sau thuế giảm 26,5%. So với kế hoạch năm 2025 là 18.000 tỷ đồng doanh thu và 300 tỷ đồng lợi nhuận, doanh nghiệp đã hoàn thành 66% mục tiêu doanh thu và 78% mục tiêu lợi nhuận.

Tính đến 30/9/2025, tổng tài sản của doanh nghiệp đạt 11.557 tỷ đồng, giảm gần 11% so với đầu năm. Trong đó, tiền mặt và tiền gửi ngân hàng chiếm gần 30% tổng tài sản, đạt 3.278 tỷ đồng; hàng tồn kho đạt hơn 3.080 tỷ đồng; phải thu khách hàng khoảng 1.600 tỷ đồng.

Chi phí xây dựng cơ bản dở dang tăng lên 206 tỷ đồng, phần lớn đến từ chi phí mua sắm tài sản mới. Nợ phải trả của công ty là 7.651 tỷ đồng, trong đó vay nợ tài chính chiếm hơn 6.180 tỷ đồng. Vốn chủ sở hữu đạt khoảng 3.900 tỷ đồng.

Tại đại hội cổ đông thường niên 2025, lãnh đạo doanh nghiệp cho biết công ty đang chuẩn bị triển khai loạt dự án mở rộng công suất. Bao gồm nhà máy thép lá mạ số 4 với công suất thiết kế 1,2 triệu tấn mỗi năm, dự kiến khởi công vào quý 4/2025 và triển khai giai đoạn 1 với 300.000 tấn trong giai đoạn 2025 – 2026. Đồng thời, công ty sẽ tăng thêm 150.000 tấn sản phẩm mỗi năm tại nhà máy ống hộp số 5 và nâng công suất nhà máy số 3 thêm 50.000 tấn.

Doanh nghiệp cũng chuẩn bị cho dự án nhà máy thép lá mạ tại Phú Mỹ, vốn đầu tư dự kiến 7.000 tỷ đồng, công suất thiết kế 1,2 triệu tấn/năm. Giai đoạn 1 dự kiến vận hành thử nghiệm từ năm 2027.

Trên UPCoM, cổ phiếu GDA giao dịch quanh mức 17.000 đồng/cổ phiếu, tương ứng vốn hóa khoảng 2.490 tỷ đồng. Thanh khoản bình quân 6 tháng gần nhất đạt khoảng 3 tỷ đồng/ngày, mức thấp so với mặt bằng HoSE. Cơ cấu cổ đông cũng khá tập trung khi nhóm lãnh đạo và người liên quan nắm gần 57% vốn.

Việc niêm yết trên HoSE giúp doanh nghiệp nâng mức độ minh bạch và mở rộng khả năng tiếp cận nhà đầu tư tổ chức. Tuy nhiên, khả năng tạo sức hút cho cổ phiếu còn phụ thuộc vào diễn biến lợi nhuận, biên lợi nhuận gộp, tiến độ các dự án công suất mới và thanh khoản sau khi chuyển sàn.

Trong bối cảnh thị trường thép chịu nhiều biến động, hiệu quả của các dự án mở rộng và sự phục hồi của nhu cầu nội địa sẽ là yếu tố then chốt để thị trường đánh giá triển vọng của GDA trong giai đoạn tới.