Tín hiệu mới cho thị trường xe hybrid

Thông tin VinFast đang phát triển ô tô hybrid dù chưa được xác nhận chính thức song đã trở thành tâm điểm chú ý của thị trường những ngày gần đây. Sau 3 năm theo đuổi chiến lược sản xuất xe thuần điện, sự điều chỉnh này của hãng xe Việt được cho là nhằm mục tiêu "kép" - vừa giải tỏa nỗi lo về trạm sạc vừa mở rộng tệp khách hàng.

Tiếp cận nhóm khách hàng rộng hơn

Hàng loạt thông tin từ đối tác của VinFast và các trang truyền thông đã củng cố khả năng hãng sẽ tung ra thị trường dòng xe hybrid đầu tiên vào năm 2026. Hai mẫu xe được dự đoán có thể chuyển đổi trước là VF 8 và VF 9.

Hãng xe Việt có thể không chuyển sản phẩm sang cấu trúc hybrid truyền thống mà là loại EREV (Extended-Range Electric Vehicle) - chạy điện vẫn là chủ yếu, động cơ xăng chỉ đóng vai trò tạo điện cho pin. Cấu trúc này đang trở thành xu hướng tại nhiều thị trường lớn, chẳng hạn Trung Quốc, giúp giải quyết nỗi lo về phạm vi hoạt động và sự thiếu hụt trạm sạc.

Cũng theo dự đoán, nếu VinFast thực sự ra mắt xe hybrid, vũ khí bí mật của họ chính là công nghệ pin. Việc tự chủ sản xuất pin LFP đang dùng trên các mẫu xe điện hiện tại là một lợi thế không nhỏ. Công nghệ pin LFP không chỉ an toàn, bền bỉ mà còn có chi phí sản xuất tối ưu, giúp hãng tạo ra sản phẩm với giá bán cạnh tranh trong khi vẫn bảo đảm phạm vi chạy điện ấn tượng.

Tín hiệu rõ nét nhất khiến thị trường tin vào khả năng VinFast sẽ tham gia lĩnh vực xe hybrid là đối tác cung ứng lốp Sailun của hãng xe Việt công bố hình ảnh mẫu lốp dành cho xe "lai", kèm hình ảnh mô phỏng phần đầu xe khá giống mẫu VF 8. Những dự đoán về việc VinFast đang hoàn thiện phiên bản hybrid càng có thêm cơ sở khi Sailun còn đề cập việc nhiều mẫu xe VinFast thuộc thế hệ mới như VF 6, VF 7, VF 9... sẽ sử dụng "nền tảng khác biệt".

Nếu những đồn đoán trở thành sự thật, đây sẽ là bước ngoặt chiến lược đáng chú ý. Năm 2022, VinFast tuyên bố dừng sản xuất xe xăng để tập trung hoàn toàn vào xe thuần điện. Việc hãng chuyển hướng sang phát triển xe hybrid, theo các chuyên gia, có thể xuất phát từ nhu cầu thị trường, khi người dùng hiện nay vẫn lo ngại về hạ tầng sạc. Trong khi đó, xe hybrid có thể sử dụng linh hoạt hơn, phù hợp với điều kiện của Việt Nam.

Ngoài ra, sự thay đổi về chính sách ưu đãi thuế cũng có thể tác động đến chiến lược của các hãng xe. Từ năm 2026, các mẫu hybrid tại Việt Nam sẽ được áp dụng mức thuế tiêu thụ đặc biệt mới, bằng 70% so với ô tô động cơ đốt trong, khiến phân khúc xe "lai" trở nên hấp dẫn với các nhà sản xuất.

Tuy nhiên, công nghệ hybrid, đặc biệt dạng EREV, đòi hỏi hệ thống quản lý năng lượng phức tạp, chi phí phát triển lớn và yêu cầu độ bền cao trong điều kiện vận hành thực tế. Tuy vậy, trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt và nhu cầu của người dùng thay đổi nhanh chóng, thị trường vẫn chờ đợi bước đi tiếp theo của VinFast. Nếu thực tế đúng như đồn đoán, đây có thể là chìa khóa giúp hãng tiếp cận nhóm khách hàng rộng hơn và tạo thêm lực đẩy cho chiến lược phát triển toàn cầu.

Tăng tính cạnh tranh

Theo Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), xe điện hóa là xu hướng tất yếu trên toàn cầu song loại phương tiện này phụ thuộc lớn vào hạ tầng năng lượng. Chưa kể, giá thành của các dòng xe điện hóa cao hơn xe thông thường 10%-40%, thậm chí 100%.

Do đó, không ít quốc gia đã chuyển hướng ưu tiên ưu đãi chung cho các dòng xe năng lượng mới, thay vì tập trung vào xe điện. Chẳng hạn, Trung Quốc đã bỏ xe điện ra khỏi hạng mục hỗ trợ phát triển, Mỹ cũng cắt hỗ trợ dòng xe này, còn châu Âu giảm đáng kể mức hỗ trợ.

Một chuyên gia ô tô dẫn chứng thị trường Mỹ và châu Âu hiện ưa chuộng dòng xe hybrid sạc trong với tính tiện dụng, không phụ thuộc vào trạm sạc. Dòng xe này khi chạy trong nội đô với vận tốc thấp thì vận hành hoàn toàn bằng điện, còn chạy đường trường với vận tốc cao sẽ chuyển sang sử dụng động cơ đốt trong. "Nếu VinFast có thêm dòng xe hybrid, chắc chắn sẽ được thị trường đón nhận và trở thành đối trọng với nhiều đối thủ trên thị trường" - chuyên gia này nhận định.

PGS-TS Đỗ Văn Dũng, Phó Chủ tịch Hội Ô tô - Máy động lực TP HCM, cho rằng xe hybrid là cầu nối trong giai đoạn chuyển đổi năng lượng, giúp giảm tiêu hao nhiên liệu và khí thải mà không phụ thuộc hoàn toàn vào hạ tầng sạc điện. Điều này đặc biệt quan trọng ở những thị trường có hạ tầng trạm sạc còn hạn chế như Đông Nam Á, Nam Mỹ, Ấn Độ...

Các hãng như Toyota, Ford, Mercedes, BMW... đều nhận thấy việc chỉ tập trung vào xe điện có thể đối mặt với rủi ro bởi giá pin vẫn còn cao, nguồn cung vật liệu (lithium, niken) thiếu ổn định, chính sách hỗ trợ xe điện ở nhiều nơi thay đổi nhanh chóng. Vì thế, các hãng phát triển nhiều dải sản phẩm song song để giải quyết được các vấn đề trên.

"Nếu VinFast có kế hoạch phát triển xe hybrid cũng là điều dễ hiểu vì tốc độ tăng trưởng xe điện tại các thị trường trên thế giới từ năm 2023-2024 đã chậm hơn dự kiến. Trong khi đó, xe xăng và hybrid có giá cạnh tranh hơn, phù hợp với khu vực Đông Nam Á - nơi người dùng vẫn chuộng xe xăng nhưng quan tâm đến tiết kiệm nhiên liệu" - ông Dũng phân tích.

ThS Trần Anh Tùng, Trưởng ngành Quản trị Kinh doanh Trường ĐH Kinh tế - Tài chính TP HCM, đánh giá việc VinFast được cho là ấp ủ sản xuất xe hybrid cho thấy chiến lược rất logic của hãng xe khi hướng tới một giải pháp "quá độ" quan trọng, phù hợp với điều kiện hạ tầng.

Vấn đề hạ tầng cũng là vấn đề chung của nhiều thị trường mới nổi, bao gồm những thị trường mà hãng xe Việt hướng tới như Đông Nam Á, Ấn Độ, Trung Đông, châu Phi. "Ở tầm quốc gia, việc một hãng xe Việt Nam tham gia cả xe thuần điện lẫn xe "lai" sẽ giúp tăng tính cạnh tranh, phù hợp xu hướng đa dạng công nghệ của thế giới" - ông Tùng nhận định.