Rau, quả miền Tây rớt giá từ vườn ra chợ

Được mùa lúa, được cả mùa xoài

Ở các tỉnh miền Tây, vừa qua mùa trái tết, chớm ra giêng trái cây chín rộ. Xoài, mận, dưa hấu… theo xe tải, xe gắn máy chở ùn ùn tản ra khắp chợ miền quê. Dư âm mùa bưởi tết mất giá còn chưa dứt thì những ngày qua dậy lên chuyện xoài dội chợ, rớt giá thê thảm.

Dân ruộng vườn miền Tây lâu nay nghiệm rằng: Hễ được mùa lúa, úa mùa xoài. Do thời trước nông dân trồng lúa mùa còn phụ thuộc nhiều vào thời tiết, tự nhiên. Thường khi nếu mùa lúa trúng, mùa xoài thường thất trái. Nhưng ngày nay nông dân biết ứng dụng tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất, cả lúa lẫn xoài đều có cách xử lý để giữ đạt năng suất cao.

Đầu năm nay lúa, xoài đều trúng mùa. Trong khi lúa trúng giá cao, ngược lại xoài bị “úa” giá. Chợ lớn hay nhỏ trái cây sau tết còn đơm đầy nên dội chợ. Xoài chị cảnh “hạ mình” tràn ra bên lề đường. Nhưng không chỉ có dân bạn hàng trái cây bán lẻ, bán dạo, một số nhà vườn thấy giá rẻ quá tự hái, cho trái vào giỏ, sọt nhựa chở xe gắn máy len lỏi bán tận các chợ nhỏ trong vùng.

Tại TP Cần Thơ, dân vùng nông thôn nói thử chạy một cuốc xe gắn máy dạt về các chợ miền quê, chợ chồm hổm (nhóm theo buổi sáng rồi tan) ven đường, chợ ngã ba hay bên chân cầu… đi tới đâu cũng thấy bày bán trái cây đủ loại.

Các nhà vườn ở xã Thới Hưng, huyện Cờ Đỏ bán cho thương lái tại vườn: Xoài Hòa Lộc loại tuyển lựa ngon nhất (cỡ 2 trái/kg) giá 20-25 ngàn đ/kg. Xoài Hòa Lộc cỡ lớn 800 gram đến 1kg/trái giá 30.000 đ/kg, giảm bình quân 10 ngàn đồng/kg so trước tết. Tuy nhiên các loại xoài Cát Chu cỡ nhỏ 4 trái/kg giá còn 10.000 đ/kg. Rẻ nhất là xoài Keo ở núi ở vùng biên Tây Nam chở về đổ xá bên đường tỉnh lộ, chợ quê, cỡ 4 trái/kg giá 5.000 đ/kg.

Vì sao xoài rớt giá như lao dốc nhanh đến vậy? Ông Mười Tây, chủ vườn xoài 3ha chuyên canh xoài và là thành viên HTX Xoài Lộc Hưng, thuộc Nông trường Sông Hậu trước đây, thuộc xã Thới Hưng, cho rằng: Mùa xoài năm nay thời tiết thuận, nhiều nhà vườn xử lý kỹ thuật cho trái trúng mùa. Từ tháng trước tết đã có trái ra chợ. Nhưng chợ tết “ăn” yếu, tới mùa trái chín rộ dồn qua sau tết trong tình hình dịch Covid-19 tái diễn phức tạp, hoạt động du lịch đình trệ nên dội chợ, giá quá rẻ.

Túng thế, nhà vườn buộc phải bán tháo, lại thêm đụng hàng xoài núi, xoài Campuchia, nên hiện thời xoài cát Hòa Lộc bán xô (không phân loại) tại vườn còn 14-15 ngàn đ/kg. Còn giống xoài Đài Loan trước xuất bán được qua Úc, Hàn Quốc, nay tạm ngưng. Hiện chỉ có thương lái mua lai rai xuất hàng sang Trung Quốc.

Giống xoài Đài Loan vàng hiện giảm giá còn 22.000 đ/kg, so thời điểm trước tết 40.000-42.000 đ/kg, xoài Đài Loan xanh giá bèo bọt, còn 8.000 đ/kg, tính bình quân giảm 10-20 ngàn đ/kg so cùng kỳ năm 2020.

Rau quả đều giảm giá

Năm nay dân miền Tây được mùa trái chín. Nhiều loại rau quả miền nhiệt đới vào mùa rộ hàng, bán cho dân quê, người đi làm xa về quê ăn tết khen nức nở: Ngon-bổ-rẻ…tha hồ ăn mà không tốn nhiều tiền.

Đâu chỉ có xoài, dưa hấu ra giêng trái nhỏ ăn chơi thông dụng giá mềm 4.000-5.000 đồng kg/trái (cỡ 2 kg/trái) bao ăn đỏ, ngọt. Cỡ trái to 2,5-3 kg/trái giá 10.000 đ/kg. Các giống Mận Hồng Đào Đá, mận An Phước từ Cù Lao Tân Lộc (Cần Thơ) hay miệt Lai Vung (Đồng Tháp) chở bán khắp các chợ ở Cần Thơ gía từ 10.000-15.000 đ/kg. Vú sữa tím tuy cuối mùa không còn ra chợ nhiều vẫn đứng giá 10.000-15.000 đ/kg…

Trong khi đó ngó sang nhiều mặt hàng hàng rau màu cho bửa cơm thường ngày, các bà nội trợ cho hay tùy theo loại, nếu loại rau nào ít nguồn cung từ ruộng rẫy còn giữ được giá ổn định. Còn phần nhiều rau màu đều rớt giá. Trong đó có hai loại dao động giá mạnh như ớt Chỉ Thiên cách trước tết một tháng tại chợ vùng ven TP. Cần Thơ lên giá không tưởng: 120 ngàn đ/kg, nhưng nay rớt giá còn chưa tới 20.000 đ/kg. Hàng lá mùa nước nổi ở đồng bằng giá cao tới trên 80.000 đ/kg nay nhà vườn than thở, giảm còn 10.000 đ/kg!

Ông Trần Thái Nghiêm, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT TP. Cần Thơ, nói: Trong 22.000ha vườn cây ăn quả của thành phố, vườn xoài chuyên canh có trên 3.000ha. Cây xoài nông dân dễ xử lý kỹ thuật, được thêm thuận lợi thời tiết nên trúng mùa. Cùng với xoài từ các tỉnh khác, sản lượng càng tăng cao. Hơn nữa lứa trái thu từ trước tết đến nay gặp lúc đợt dịch Covid-19 bệnh tái phát, thị trường nội địa tiêu thụ chậm nên giảm giá quá sâu. Đó là chưa kể nhiều loại trái tươi khác như bưởi da xanh, vú sữa…tiêu thụ khi vào mùa chín rộ thường lặp lại điệp khúc rớt giá.

Mặc dù trong mấy năm qua một số tỉnh trong vùng khởi phát chương trình Ocop và đã có nhiều sản phẩm chế biến rau quả mới, đóng gói bao bì đẹp, đạt tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm, góp phần tiêu thụ trái cây ở ĐBSCL khi vào mùa thu hoạch rộ. Song, lượng trái cây nguyên liệu đưa về các HTX, nhà máy chế biến rau quả tiêu thụ vẫn còn khiêm tốn so với sản lượng nguyên liệu gia tăng trong vùng.

Đã có nhiều nhà vườn đơn lẻ sản xuất giỏi cùng vào HTX. Nhưng HTX nếu không liên kết với các nhà máy chế biến mà chỉ nhắm bán hàng nông sản tươi sống thì một khi dội chợ nội địa, xuất khẩu gặp khó sẽ còn bị động, rủi ro thị trường tiêu thụ dài dài như điệp khúc cũ.