Phát hiện miệng thủy nhiệt và khí methane hiếm gặp

Các nhà khoa học khám phá hệ sinh thái độc đáo nơi dòng nước nóng và khí methane thoát ra gần nhau lần đầu ghi nhận, mở ra hiểu biết mới về đáy biển.

Mới đây, các nhà khoa học công bố trên tạp chí Scientific Reports về việc đã có phát hiện ngoạn mục ngoài khơi Papua New Guinea. Ở độ sâu khoảng 1.250m, họ đã tìm thấy một miệng thủy nhiệt bất thường. Đây là nơi 2 quá trình rất khác nhau diễn ra đồng thời: dòng nước nóng giàu khoáng chất trồi lên từ đáy biển, trong khi lượng lớn methane và các khí hydrocarbon khác thoát ra ngay gần đó. Ảnh: ROV Kiel 6000 / GEOMAR | Indian Defence Review.

Việc kết hợp chất lỏng thủy nhiệt nóng và khí giàu methane chưa từng được ghi nhận ở bất kỳ nơi nào khác trên Trái đất. Khu vực phát hiện ra hiện tượng lạ thường này nằm dọc sườn núi lửa ngầm Conical Seamount ở vùng biển phía tây Thái Bình Dương, gần đảo Lihir của Papua New Guinea. Ảnh: Indian Defence Review.

"Chúng tôi thực sự tìm thấy một miệng phun nước nóng ngay cạnh một điểm rò khí lạnh, một sự kết hợp chưa từng được mô tả trước đây", Tiến sĩ Philipp Brandl, nhà địa chất biển tại Trung tâm nghiên cứu đại dương GEOMAR Helmholtz, cho biết. Ảnh: Indian Defence Review.

Tiến sĩ Philipp Brandl và các thành viên trong nhóm đã thực hiện chuyến thám hiểm SO299 DYNAMET của tàu SONNE năm 2023, nhằm nghiên cứu các núi lửa ngầm trong chuỗi đảo Tabar-Lihir-Tanga-Feni. Trong chuyến khảo sát lần này, các nhà nghiên cứu sử dụng thiết bị lặn điều khiển từ xa ROV Kiel 6000 và đã có khám phá quan trọng trên. Ảnh: Indian Defence Review.

Thông thường, các miệng phun thủy nhiệt và điểm rò rỉ khí methane nằm ở những vùng khác nhau của đáy biển. Tuy nhiên, tại đây, sự gần kề bất thường này có thể được giải thích bởi cấu trúc địa chất của Conical Seamount, nơi có các lớp trầm tích dày giàu chất hữu cơ nằm bên dưới thân núi lửa. Ảnh: Indian Defence Review.

Dòng magma dâng lên làm nóng các lớp trầm tích này, tạo ra methane và các hydrocarbon, đồng thời chính nguồn nhiệt này cũng đẩy các dòng nước nóng chứa khoáng chất lên mặt biển. Nước nóng từ sâu bên dưới và khí methane mát hơn từ trầm tích, đều thoát ra khỏi các khe nứt, khiến nước nóng và khí lạnh phun ra chỉ cách nhau vài centimet. Ảnh: Indian Defence Review.

Sự tồn tại sát sườn này tạo ra một hệ sinh thái lai chưa từng thấy trước đây. Khu vực này trở thành nơi trú ngụ của nhiều cụm vẹm Bathymodiolus, giun ống, tôm, động vật giáp xác nhỏ và những con hải sâm màu tím. Ảnh: Indian Defence Review.

Do có quá nhiều cá thể vẹm sinh sống, các nhà khoa học cùng quan sát viên địa phương Stanis Konabe, Đại học Papua New Guinea, đã đặt tên khu vực này là “Karambusel”, nghĩa là loài vẹm trong ngôn ngữ Tok Pisin bản địa. Ảnh: Indian Defence Review.

Hỗn hợp khí lạ thường tại Karambusel ảnh hưởng tới cả hệ sinh vật và cấu tạo địa chất. Lượng methane thoát ra có nồng độ rất cao, trên 80%, trong khi dòng nước nóng từ magma cũng phun lên cùng lúc, tạo nên điều kiện hóa học rất đặc biệt ở lớp dưới bề mặt đáy biển. Ảnh: ROV Kiel 6000 / GEOMAR.

Những kim loại như vàng, bạc cùng các nguyên tố như asen, antimon và thủy ngân lắng đọng trong đá. Đây là những dấu hiệu cho thấy khu vực từng trải qua một giai đoạn nhiệt độ cao, giàu kim loại quý cùng với hoạt động nguội hơn đang diễn ra hiện nay. Ảnh: Philipp Brandl / GEOMAR.