Nỗi lo của doanh nghiệp logistics

Tuấn Hùng

Doanh nghiệp logistics tại Việt Nam đa phần nhỏ, quy mô hạn chế cả về vốn, nhân lực, cũng như kinh nghiệm hoạt động quốc tế, chưa có sự liên kết giữa các doanh nghiệp với nhau.

Tại hội thảo ”Phát triển thị trường dịch vụ logistics cho doanh nghiệp” diễn ra mới đây, Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ logistics Việt Nam (VLA) cho biết hiện nay, 95% doanh nghiệp logistics đang hoạt động là doanh nghiệp Việt Nam. Tuy số lượng nhiều nhưng chủ yếu là doanh nghiệp nhỏ.

Theo đó, các doanh nghiệp đa số có quy mô hạn chế cả về vốn, nhân lực, cũng như kinh nghiệm hoạt động quốc tế, chưa có sự liên kết giữa các khâu trong chuỗi cung ứng logistics và giữa doanh nghiệp dịch vụ logistics với doanh nghiệp xuất nhập khẩu. Do đó, ở cả chiều mua và bán, doanh nghiệp logistics trong nước đều bị hạn chế về sân chơi.

“Quy mô doanh nghiệp hạn chế là một trong những rào cản khi cung cấp chuỗi dịch vụ logistics hiệu quả, cạnh trạnh ngay cả trên thị trường nội địa, chứ chưa nói trên khu vực và thế giới”, ông Đỗ Xuân Quang, Phó chủ tịch thường trực VLA nói.

Bên cạnh đó, Việt Nam chủ yếu vẫn gia công nên giá trị thực tế không cao, giá trị thu được chỉ khoảng 10% mỗi đơn hàng. Khi giao hàng xuất khẩu đến mạn tàu, phía bạn hàng chỉ định hãng tàu và trả tiền vận chuyển. Chính vì vậy, xuất khẩu của Việt Nam dù có nhiều bao nhiêu thì đa số việc vận chuyển đều rơi vào tay những tập đoàn vận chuyển đa quốc gia.

Dự kiến đến năm 2025, dịch vụ logistics sẽ đóng góp 5-6% GDP. Ảnh: Quỳnh Danh.

Tại hội thảo, đại diện một doanh nghiệp cho biết khó khăn lớn nhất doanh nghiệp này đang phải đối mặt là hệ thống giao thông đường bộ quá tải và chưa kết nối với kho bãi; dịch vụ e-logistics - hậu cần thương mại điện tử cũng gặp khó khăn khi kho bãi không đạt chuẩn, cách xa khu công nghiệp; hệ thống pháp luật điều chỉnh dịch vụ logistics chưa nhất quán, đồng bộ, các quy định pháp luật hiện hành không phù hợp với hoạt động thương mại điện tử.

Đơn vị này kiến nghị Chính phủ, Bộ Công Thương có quan điểm chỉ đạo về việc tạo điều kiện phát triển cho các doanh nghiệp logistics, hoàn thiện chính sách, pháp luật về dịch vụ logistics. Các địa phương ưu tiên mở rộng quỹ đất, đầu tư hoàn thiện hạ tầng logistics bằng việc tiếp tục rà soát quy hoạch, đầu tư xây dựng/hỗ trợ doanh nghiệp xây dựng các trung tâm kho vận lớn, tập trung ở các địa phương và thành phố.

Mặt khác, cơ quan chức năng cần nâng cấp và kết nối đồng bộ hạ tầng giao thông và dịch vụ vận tải; giảm các khoản phí hạ tầng, phụ phí bến bãi; cho phép tối ưu hóa các nguồn lực thông qua tái phân phối, chia sẻ và tái sử dụng năng lực dư thừa để thúc đẩy ngành logistics Việt Nam vươn tầm quốc tế.

Trước ý kiến của doanh nghiệp, Thứ trưởng Bộ Công Thương Trần Quốc Khánh cho biết theo quyết định về việc phê duyệt kế hoạch nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển dịch vụ logistics Việt Nam, đặt mục tiêu đến năm 2025, tỷ trọng đóng góp của dịch vụ logistics vào GDP đạt 5-6%, tốc độ tăng trưởng dịch vụ logistics đạt 15-20%, tỷ lệ thuê ngoài dịch vụ logistics đạt 50-60%, chi phí logistics giảm xuống tương đương 16-20% GDP.

“Doanh nghiệp logistics trong nước cần phải liên kết để tạo sức mạnh cộng hưởng mới có thể vượt qua thách thức cạnh tranh với các đại gia logistics quốc tế, nắm bắt tốt cơ hội của quá trình hội nhập quốc tế", Thứ trưởng nhấn mạnh.

Việc đẩy mạnh liên kết giữa doanh nghiệp logistics hay các doanh nghiệp logistics với lĩnh vực sản xuất, xuất khẩu sẽ tạo thêm nhiều cơ hội trong việc chia sẻ kinh nghiệm, cũng như tạo dựng niềm tin lẫn nhau. Qua đó, sẽ hình thành mạng lưới các doanh nghiệp lớn, có năng lực dẫn dắt thị trường.