Những "cánh tay nối dài" và bên mời thầu "ruột" của Giáo dục Cửu Long [Kỳ 3]

Theo tìm hiểu của Báo Tri thức và Cuộc sống, để lý giải hiện tượng Công ty TNHH Hỗ trợ Phát triển Giáo dục Cửu Long trúng thầu hàng loạt gói thầu lớn trong năm 2025, cần phân tích sâu hơn về hệ sinh thái các đối tác mà công ty này hợp tác, cũng như mối quan hệ với các bên mời thầu mà công ty thường xuyên giao dịch. Dữ liệu cho thấy một chiến lược bài bản và những mối quan hệ đáng chú ý.

Chiến thuật "xoay tua" đối tác liên danh

Như đã phân tích, hơn 97% giá trị trúng thầu của Giáo dục Cửu Long trong năm 2025 đến từ hình thức liên danh. Điều đặc biệt là nhà thầu này không cố định với một đối tác duy nhất mà có sự thay đổi linh hoạt tùy theo từng địa bàn và gói thầu cụ thể.

Đối tác ổn định: Công ty TNHH Nam Chi là đối tác chiến lược tại Cầu Ngang (tháng 8/2025), mang lại hơn 27,3 tỷ đồng giá trị hợp đồng. Tương tự, Công ty TNHH Giải pháp Giáo dục và Thiết bị Gia Định là đối tác tại gói thầu lớn nhất (hơn 25,8 tỷ đồng) Trà Cú (tháng 10/2025).

Mối quan hệ phức tạp: Vừa đối tác, vừa đối thủ: Trường hợp đáng chú ý nhất là mối quan hệ với Công ty TNHH Xây dựng và Thương mại Cánh Diều (Công ty Cánh Diều).

Về mặt hợp tác, Liên danh Cửu Long - Cánh Diều đã thành công tại Gói thầu số 03 huyện Châu Thành (tháng 10/2025) với giá trị 16.949.520.000 đồng. Tuy nhiên, cũng chính liên danh này lại thất bại tại các gói thầu khác.

Về mặt cạnh tranh, Công ty Cánh Diều là đối thủ mà Giáo dục Cửu Long thường xuyên đối đầu nhất. Dữ liệu thống kê cho thấy, hai nhà thầu này đã cạnh tranh trực tiếp trong 14 gói thầu. Kết quả khá chênh lệch: Giáo dục Cửu Long chỉ thắng 3 gói, trong khi thua tới 10 gói (1 gói chưa có kết quả).

Hiện tượng một nhà thầu vừa là đối tác chiến lược trong gói thầu này, nhưng lại là đối thủ cạnh tranh gay gắt trong gói thầu khác đặt ra nghi vấn về khả năng tồn tại các thỏa thuận ngầm nhằm phân chia thị trường hoặc tối ưu hóa cơ hội trúng thầu cho cả hai bên.

Rủi ro từ "liên danh hình thức"

Chiến thuật liên danh đa dạng giúp Giáo dục Cửu Long tối ưu hóa năng lực hồ sơ và tham gia nhiều dự án cùng lúc. Tuy nhiên, điều này cũng đặt ra lo ngại về tính thực chất của các liên danh.

Luật sư Nguyễn Thị Hương (Đoàn Luật sư TP HCM) nhận định: "Liên danh là hình thức hợp pháp để cộng hưởng năng lực. Tuy nhiên, Luật Đấu thầu và Nghị định 214/2025/NĐ-CP yêu cầu rất rõ ràng về việc các thành viên liên danh phải có thỏa thuận, phân chia rõ phạm vi công việc, trách nhiệm và tỷ lệ giá trị tương ứng."

Luật sư Hương cảnh báo: "Vấn đề cần giám sát chặt chẽ là sau khi trúng thầu, liệu các thành viên có thực hiện đúng phần công việc đã cam kết hay không. Cần ngăn chặn tình trạng 'liên danh hình thức', khi nhà thầu chỉ 'ghi tên' vào liên danh để đủ điều kiện về năng lực, kinh nghiệm, nhưng sau đó lại chuyển nhượng khối lượng công việc trái phép (hành vi bán thầu). Điều này vi phạm nghiêm trọng quy định tại Điều 16 Luật Đấu thầu về các hành vi bị cấm."

Tỷ lệ trúng thầu cao tại các Bên mời thầu "quen mặt"

Bên cạnh các đối tác liên danh, dữ liệu đấu thầu cũng chỉ ra một số bên mời thầu mà Giáo dục Cửu Long có tần suất giao dịch cao và tỷ lệ trúng thầu vượt trội.

Đáng chú ý nhất là Công ty Cổ phần Tư vấn Thiết kế Xây dựng Kiến Trúc Xanh Việt Nam. Giáo dục Cửu Long tham gia 2 gói thầu do đơn vị này mời thầu và trúng cả 2 (tỷ lệ 100%), với tổng giá trị lên tới hơn 42,8 tỷ đồng. Mối quan hệ "bách phát bách trúng" với giá trị lớn này là một dữ liệu cần được xem xét kỹ lưỡng về tính khách quan.

Một "mối quen" khác là Trung tâm Quy hoạch và Giám định xây dựng. Tại đây, Giáo dục Cửu Long tham gia 12 gói và trúng 7 gói (tỷ lệ 58,3%), tổng giá trị hơn 28,4 tỷ đồng.

"Việc một nhà thầu thường xuyên trúng thầu tại một số bên mời thầu nhất định đòi hỏi các đơn vị này phải đảm bảo sự công bằng, khách quan tuyệt đối trong quá trình tổ chức đấu thầu, từ khâu xây dựng hồ sơ mời thầu đến đánh giá hồ sơ dự thầu, tránh tạo ra bất kỳ lợi thế cạnh tranh không lành mạnh nào cho nhà thầu quen", Luật sư Nguyễn Thị Hương nhấn mạnh.

Hệ sinh thái liên danh phức tạp và mối quan hệ với các bên mời thầu "ruột" là hai yếu tố quan trọng cấu thành nên thành công của Giáo dục Cửu Long. Việc làm rõ bản chất của các mối quan hệ này là cần thiết để đánh giá tính minh bạch của thị trường.

Báo Tri thức và Cuộc sống tiếp tục thông tin./.

[Kỳ 4:] Nghịch lý Giáo dục Cửu Long: Trúng thầu chục tỷ, trượt thầu vì lỗi sơ đẳng