Người Neanderthal: Bí ẩn về sự biến mất và di truyền còn lại

Các nhà khoa học phát hiện người Neanderthal không tuyệt chủng mà bị hòa nhập vào dân tộc Homo sapiens qua các cuộc giao phối trong lịch sử.

Một mô hình toán học mới đã khám phá ra một kịch bản hấp dẫn trong đó người Neanderthal dần biến mất không phải do "thực sự tuyệt chủng" mà bị hấp thụ gene vào một loài khác đang sinh sôi mạnh mẽ hơn. Đó là loài "người tinh khôn" hay "người hiện đại" (Homo sapiens). Ảnh: In Picture via Getty Images.

Theo nghiên cứu của các chuyên gia, những cuộc hôn nhân giữa người Homo sapiens và người Neanderthal có thể đã dẫn đến sự hấp thụ gene gần như hoàn toàn trong vòng 10.000 - 30.000 năm. Ảnh: Slimak, PLOS One, 2023.

Ngày nay, những người không có nguồn gốc châu Phi thừa hưởng khoảng 1 - 4% ADN từ người Neanderthal do các cuộc hôn nhân dị chủng trong quá khứ. Người Neanderthal được cho là đã tuyệt chủng vào khoảng 40.000 năm trước và nguyên nhân đến nay vẫn là bí ẩn. Ảnh: NBC.

Mới đây, nhóm nghiên cứu dẫn đầu bởi Tiến sĩ Andrea Amadei từ Đại học Rome Tor Vergata (Italy) chỉ ra mối liên hệ giữa người Homo sapiens và người Neanderthal vô cùng phức tạp. Ảnh: Neanderthal-Museum, Mettmann; CC BY-SA 4.0.

Một loài - vốn đặc trưng bởi bộ gene - được gọi là tuyệt chủng khi không còn cá thể nào sống sót trên thế giới. Trong trường hợp này, các tác giả cho rằng người Neanderthal chỉ "tuyệt chủng một nửa", tức biến mất về mặt quần thể, nhưng chưa từng tuyệt chủng về mặt di truyền. Ảnh: University of Rochester illustration / Michael Osadciw.

Nhóm nghiên cứu đưa ra lập luận rằng, người Neanderthal trên thực tế không bị các tác động ngoại cảnh - môi trường, khả năng thích nghi, sự cạnh tranh nguồn thức ăn - làm suy giảm dần quần thể như những suy đoán trước đây. Thay vào đó, họ có thể vẫn không ngừng sinh sôi và sống tốt trong giai đoạn mà chúng ta nghĩ rằng họ dần biến mất. Ảnh: dpa picture alliance archive / Alamy Stock Photo.

Tuy nhiên, những cuộc giao phối dị chủng giữa người Neanderthal với người Homo sapiens đã diễn ra quá phổ biến. Do áp đảo về mặt dân số, ADN của người Homo sapiens đã "pha loãng" dần các gene của người Neanderthal trong quần thể "con lai". Ảnh: Tyler B. Tretsven.

Các cuộc di cư của người Homo sapiens từ châu Phi đến lục địa Âu Á ngày một nhiều. Theo đó, những cuộc giao phối giữa 2 loài người càng diễn ra phổ biến hơn cho đến khi 2 loài chính thức hòa làm một. Ảnh: Gorodenkoff/Procy, Shutterstock.com; edited by IFLScience.

Tỉ lệ gene Homo sapiens ngày một vượt trội trong những lớp người "lai", phần lớn các đặc điểm của người Neanderthal đã biến mất. Ảnh: thecollector.

Các nhà nghiên cứu giải thích kỹ hơn rằng, người Neanderthal không thực sự tuyệt chủng mà bị hấp thụ bởi loài người hiện đại Homo sapiens một cách triệt để, đến mức không còn một người nào mang bộ gene người Neanderthal thuần chủng hay có tỉ lệ ADN đủ lớn để có thể xác định là người Neanderthal. Ảnh: Joe McNally/Getty Images/Joe McNally/Getty Images.