Với việc ngày càng nhiều đại gia trong nước đưa ra kế hoạch lấn sân và mở rộng trong chuỗi giá trị ngành chăn nuôi, chế biến thịt heo như Thaigroup của bầu Thụy, Hoàng Anh Gia Lai của bầu Đức, Masan MeatLife của tỷ phú Nguyễn Đăng Quang… ngành kinh doanh này đang được dự báo phục hồi tích cực từ năm 2023 sau năm 2022 với nhiều khó khăn.

Dẫn số liệu của Tổng cục Thống kê, Công ty Chứng khoán SSI cho biết sau 11 tháng từ đầu năm, sản lượng chăn nuôi heo hơi toàn quốc đã tăng 12,4% so với cùng kỳ (quý I tăng 4,3%, quý II tăng 7% và quý III tăng 7%). Cùng với đó, diễn biến giá heo hơi ghi nhận duy trì ổn định trong nửa đầu năm, bình quân đạt 55.000 đồng/kg (giảm 25% so với cùng kỳ), sau đó tăng đáng kể trong tháng 7-8, đạt mức cao nhất 70.000 đồng/kg sau đó hạ nhiệt về mức 53.000 đồng/kg trong quý IV, tăng 15% so với cùng kỳ.

Giá heo hơi 2023 dự báo tăng

Tuy nhiên, SSI cho rằng các mức tăng kể trên của giá heo hơi chủ yếu đến từ nền so sánh thấp trong năm 2021 khi dịch Covid-19 bùng phát mạnh. Nếu ngoại trừ tháng 7 và 8, giá heo hơi bình quân năm nay chỉ đạt 55.000 đồng/kg, giảm 10% so với năm trước, phản ánh nhu cầu yếu bất chấp kỳ vọng mở cửa trở lại sẽ thúc đẩy tiêu thụ thịt heo nhiều hơn.

Ở chiều ngược lại, giá các nguyên liệu thô (ngô, lúa mì, đậu tương…) tăng từ đầu năm đã khiến chi phí thức ăn chăn nuôi cao hơn. Dù giá các nguyên liệu thô này đã đạt đỉnh vào quý II và giảm tốc trong nửa cuối năm, chi phí thức ăn chăn nuôi trong nước vẫn chưa hạ nhiệt và việc giảm giá đang diễn ra chậm hơn dự báo.

Theo các chuyên gia phân tích, chi phí thức ăn chăn nuôi thường mất một khoảng thời gian nhất định để điều chỉnh giảm, vì các nhà sản xuất thức ăn chăn nuôi đã phải chịu chi phí nhập khẩu cao trong thời gian dài, và tình hình này càng khó khăn hơn trong bối cảnh tiền VNĐ mất giá so với USD.

Do đó, đến nay, chi phí thức ăn đã tăng 38% so với năm 2021 và gấp đôi so với năm 2020, ảnh hưởng đáng kể đến các trang trại hộ gia đình và cả các trang trại thương mại vì chi phí nguyên liệu thô chiếm đến 75% tổng chi phí chăn nuôi.

Theo tính toán, hiện chi phí sản xuất bình quân của trang trại hộ gia đình vào khoảng 55.000-60.000 đồng/kg heo hơi, trong khi chi phí của trang trại thương mại cũng vào khoảng 50.000 đồng/kg. Với giá heo hơi bình quân 55.000 đồng/kg trong năm nay, các hộ chăn nuôi hầu như không có lãi, biên lợi nhuận của các trang trại thương mại theo mô hình 3F (Feed-Farm-Food) cũng thấp hơn nhiều so với các năm. Kết quả là lợi nhuận của các trang trại thương mại hiện đã ở vùng thấp nhất 5 năm qua.

Dù vậy, SSI cho rằng các khó khăn kể trên có thể đảo chiều trong năm 2023 khi nhiều yếu tố thuận lợi hỗ trợ nhóm doanh nghiệp chăn nuôi và chế biến thịt heo.

Cụ thể, theo dữ liệu từ OECD, mức tiêu thụ thịt heo bình quân đầu người đã giảm từ 31,4 kg/người vào năm 2018 xuống còn 26,8kg/người vào năm nay. Dự báo cho thấy chỉ tiêu này có thể tăng khoảng 3% vào năm 2023.

Với sản lượng chăn nuôi tăng mạnh những tháng gần đây (tăng 12,4% sau 11 tháng), nguồn cung heo hơi khó có thể thiếu hụt trong năm sau, với điều kiện dịch bệnh được kiểm soát tốt.

Do đó, các chuyên gia tại SSI dự báo giá heo hơi có thể không tăng đột biến năm sau nhưng sẽ đạt khoảng 60.000 đồng/kg, tương đương mức tăng 10%. Ở chiều ngược lại, chi phí thức ăn chăn nuôi được dự báo ổn định và bắt đầu giảm từ quý II/2023.

Với các dự báo kể trên, lợi nhuận các công ty chăn nuôi sẽ bắt đầu phục hồi từ năm 2023.

Ngoài ra, việc Trung Quốc mở cửa trở lại sẽ là chất xúc tác trong lĩnh vực này, vì hoạt động thương mại qua biên giới sẽ hỗ trợ giá heo hơi.

Biên lãi gộp các đại gia nuôi heo sẽ khởi sắc

Cùng quan điểm, các chuyên gia phân tích tại Công ty Chứng khoán VNDirect cũng cho rằng khó khăn của các doanh nghiệp sản xuất thịt heo sẽ giảm bớt từ năm 2023, nhờ giá heo dự báo tăng 5% khi nhu cầu ăn uống bên ngoài phục hồi. Bên cạnh đó, giá ngũ cốc có khả năng giảm khi các nước xuất khẩu tăng nguồn cung, hàng ngũ cốc của Ukraine được vận chuyển trở lại sau thỏa thuận chấm dứt phong tỏa các cảng nước này và giá phân bón hạ nhiệt…

Theo VNDirect, dù giá thức ăn chăn nuôi trong nước có độ trễ hơn so với giá nông sản thế giới, chi phí thức ăn chăn nuôi vẫn sẽ giảm dần vào năm 2023.

Một yếu tố khác hỗ trợ các doanh nghiệp chăn nuôi và chế biến thịt heo năm sau là nhu cầu tiêu thụ tăng tích cực khi thu nhập thực tế của người tiêu dùng tăng lên và lượng khách du lịch quốc tế dự kiến phục hồi 84% trong quý II/2023 và 100% trong quý IV/2023, kéo theo sự phục hồi mạnh mẽ của dịch vụ giải trí, lưu trú và ăn uống.

Do đó, các chuyên gia tại VNDirect cho rằng nhóm doanh nghiệp chăn nuôi và sản xuất thịt heo sẽ ghi nhận mức tăng trưởng doanh thu tích cực năm sau. Bên cạnh đó, biên lãi gộp của các nhóm doanh nghiệp trong nhóm này như Dabaco; Masan MeatLife; Nông nghiệp BAF; Hoàng Anh Gia Lai… sẽ phục hồi tích cực.

Theo giới phân tích, rủi ro của nhóm doanh nghiệp chăn nuôi heo là căng thẳng kéo dài giữa Nga và Ukraine có thể ảnh hưởng đến hoạt động vận tải trên biển Đen, từ đó gây áp lực tăng giá ngũ cốc toàn cầu.

Bên cạnh đó, hiện khoảng 80% nguyên liệu đầu vào để sản xuất thức ăn chăn nuôi đang được nhập khẩu, nên tỷ giá USD/VNĐ tăng cũng kéo theo chi phí sản xuất thức ăn chăn nuôi tăng lên.

Ngoài ra, dịch tả lợn châu Phi có thể ảnh hưởng đến nguồn cung thịt heo năm 2023. Trong bối cảnh vaccine chưa cho kết quả tích cực cụ thể, dịch tả lợn châu Phi vẫn tiềm ẩn nguy cơ làm giảm nguồn cung lợn.