Kiểm toán điểm tên loạt ngân hàng nợ xấu cao

Trong báo cáo tổng hợp kết quả kiểm toán năm 2022, Kiểm toán Nhà nước (KTNN) cho biết đã kiểm toán BCTC, các hoạt động liên quan đến quản lý, sử dụng vốn, tài sản nhà nước năm 2021 của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) và 5 tổ chức tài chính, ngân hàng, bảo hiểm.

Kết quả cho thấy, năm 2021, NHNN đã thực hiện nhiều giải pháp điều hành chính sách tiền tệ và hoạt động ngân hàng, góp phần kiểm soát lạm phát ở mức 1,84%, ổn định kinh tế vĩ mô, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, ổn định thị trường tiền tệ và ngoại hối. Các ngân hàng được kiểm toán đảm bảo các chỉ tiêu an toàn trong hoạt động, kinh doanh có lãi, tỷ lệ nợ xấu nội bảng dưới 3%.

Tuy nhiên theo KTNN, với mức tăng tưởng tín dụng chung của nền kinh tế là 13,61%, tăng trưởng tín dụng đối với hầu hết các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro đều cao hơn mức tăng trưởng chung (lĩnh vực bất động sản 15,37%, lĩnh vực chứng khoán 23,85%, lĩnh vực trái phiếu doanh nghiệp 17,65%).

Bên cạnh đó, tỷ lệ dư nợ tín dụng nền kinh tế so với GDP ở mức cao (năm 2020 là 114,3%; năm 2021 là 113,2%), chưa có văn bản quy phạm pháp luật quy định cụ thể việc điều hành, kiểm soát chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng chung và chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng đối với từng tổ chức tín dụng (TCTD); một số TCTD tăng trưởng tín dụng vượt mức tối đa cho phép của NHNN.

KTNN cũng nêu rõ, một số đơn vị đầu tư tài chính không hiệu quả hoặc hiệu quả thấp. Ví dụ như Công ty TNHH Chứng khoán Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam đầu tư 23,19 tỷ đồng từ năm 2011 vào Công ty CP Dịch vụ bưu chính viễn thông Sài gòn và 17,5 tỷ đồng từ năm 2014 vào Tổng công ty Xây dựng công trình giao thông 8 - CTCP nhưng chưa được chia cổ tức, đồng thời chưa thoái được vốn tại các công ty này theo phương án được phê duyệt.

Một số đơn vị còn nợ tồn đọng chưa được xử lý dứt điểm, hạch toán doanh thu, thu nhập, chi phí chưa đúng quy định; chưa kê khai nộp thuế đối với thu nhập từ hoạt động cung ứng dịch vụ thư tín dụng theo quy định. Một số ngân hàng phân loại nợ chưa phù hợp, trích lập dự phòng rủi ro tín dụng chưa chính xác, còn sai sót về trình tự, thủ tục cho vay.

Ngoài ra, KTNN cũng thông tin về kết quả kiểm toán chuyên đề việc thực hiện Đề án cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2016-2020.

Theo KTNN, kết quả thực hiện Đề án đến hết năm 2020 cho thấy hoạt động của hệ thống ngân hàng cơ bản được kiểm soát an toàn; năng lực tài chính, quản trị điều hành của các TCTD được nâng cao, tiệm cận thông lệ quốc tế; từng bước xử lý và xóa bỏ tình trạng đầu tư, sở hữu chéo và sở hữu có tính chất thao túng, chi phối trong các TCTD có liên quan; mô hình kinh doanh chuyển dịch dần từ lệ thuộc hoạt động tín dụng sang mô hình kinh doanh đa dịch vụ...

Song còn một số tồn tại, khó khăn trong tổ chức thực hiện ảnh hưởng đến mục tiêu, kết quả Đề án như việc phê duyệt, ban hành Đề án, phương án cơ cấu lại còn chậm, một số TCTD chưa có giải pháp, lộ trình cụ thể để thực hiện một số mục tiêu đề ra tại phương án cơ cấu lại. NHNN chưa thực hiện thanh tra chuyên đề việc thực hiện phương án cơ cấu lại đối với các TCTD; một số bộ, ngành chưa hoàn thành một số nhiệm vụ được giao tại Đề án.

KTNN còn cho biết nhiều TCTD xác định tỷ lệ nợ xấu không đúng hướng dẫn của NHNN; nếu tính toán, xác định lại, một số TCTD không đạt được mục tiêu về kiểm soát tỷ lệ nợ xấu dưới 3% như Ngân hàng TMCP Phát triển TP.HCM (tỷ lệ nợ xấu 3,7%); Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương tín (8,41%)...

Kết thúc giai đoạn thực hiện Đề án, còn một số mục tiêu, giải pháp chưa hoàn thành như chưa đưa được tỷ lệ nợ xấu về mức an toàn, bền vững theo mục tiêu của Đề án là phấn đấu đạt dưới 3%; chưa đẩy mạnh hoạt động xử lý nợ xấu theo cơ chế thị trường; Chưa hoàn thành việc xử lý cơ bản các TCTD yếu kém; Công tác thanh tra, giám sát chưa đảm bảo trên cơ sở tập trung theo trọng yếu, rủi ro.