Hộ kinh doanh chuyển từ nộp thuế khoán sang kê khai, có lợi gì?

Theo Quyết định 3389 của Bộ Tài chính phê duyệt Đề án chuyển đổi mô hình và phương pháp quản lý thuế với hộ kinh doanh khi xóa bỏ thuế khoán, từ ngày 1-1-2026, sẽ chấm dứt hoàn toàn phương thức thu thuế khoán với hộ kinh doanh và chuyển sang quản lý theo phương pháp tự kê khai, nộp thuế.

Số liệu từ Cục thuế cho thấy đến nay, 98% hộ kinh doanh kê khai đã nộp thuế điện tử, hơn 18.500 hộ nộp thuế khoán chuyển sang kê khai, và 133.000 hộ đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền.

Bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư Vấn Thuế Việt Nam, cho rằng thuế khoán thực chất đang khiến các hộ kinh doanh bị động. Chẳng hạn trong trường hợp gặp dịch bệnh thiên tai lũ lụt, các hộ kinh doanh dù không có doanh thu thì vẫn phải nộp theo khoản thuế. Trong khi nếu chuyển đổi sang hình thức kê khai thuế, hộ kinh doanh chỉ phải nộp thuế khi phát sinh doanh thu.

Hiện nay, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có doanh thu trong năm dương lịch 2025 dưới 100 triệu đồng sẽ không phải nộp thuế doanh thu. Còn theo Luật Thuế Giá trị gia tăng, đối với hộ kinh doanh có doanh thu dưới 200 triệu đồng từ 1-6-2026 thì không phải nộp thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân.

Chủ tịch Hội Tư Vấn Thuế Việt Nam cho biết cơ quan thuế đang lấy ý kiến về việc nâng ngưỡng doanh thu không chịu thuế. Bà đề xuất tăng mức này lên 1 tỉ đồng/năm để phù hợp với thực tế kinh doanh hiện nay.

Với doanh thu 1 tỉ đồng, bà Cúc cho rằng nếu tính lợi nhuận bình quân khoảng 15%, thì thu nhập ròng của hộ kinh doanh chỉ vào khoảng dưới 14 triệu đồng/tháng. Do đó, việc miễn thuế cho nhóm hộ có doanh thu dưới 1 tỉ đồng là hợp lý và khả thi, rất mong cơ quan thuế xem xét, ủng hộ đề xuất này.

Theo bà Cúc, khi chuyển đổi từ thuế khoán sang kê khi hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có nhiều thuận lợi. Cụ thể, có thể chủ động xác định doanh thu và số thuế phải nộp dựa trên kết quả kinh doanh thực tế, giúp bảo đảm công bằng và phù hợp với tình hình kinh doanh theo từng thời điểm, khi không có doanh thu thì không phải nộp thuế. Cùng với đó, việc thực hiện kê khai thuế đầy đủ, đúng quy định giúp giảm rủi ro bị ấn định thuế, truy thu hoặc xử phạt vi phạm hành chính.

"Việc thực hiện chế độ giữ sổ sách kế toán, hóa đơn, chứng từ, quản lý dòng tiền qua tài khoản, giúp hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh hoạt động minh bạch và chuyên nghiệp hơn, tạo tiền điều kiện để nâng cao hiệu quả kinh doanh thông qua nâng cấp năng lực quản trị doanh nghiệp, chuyên nghiệp hóa hoạt động, chuyển đổi số, xây dựng thương hiệu sản phẩm dịch vụ, mở rộng sản xuất kinh doanh, thúc đẩy hộ kinh doanh chuyển đổi mô hình để có thể chuyển lên doanh nghiệp"- bà Nguyễn Thị Cúc nhấn mạnh.

Bà Nguyễn Thị Cúc cũng khuyến khích hộ kinh doanh chuyển đổi lên doanh nghiệp để được hưởng thêm nhiều lợi ích. Theo đó, doanh nghiệp nhỏ và vừa sẽ được hưởng nhiều chính sách miễn thuế từ Nhà nước, trong đó có miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong 3 năm kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp lần đầu.

Ngoài ra, chi phí tính thuế thu nhập doanh nghiệp được tính các chi phí phục vụ hoạt động kinh doanh như giá vốn hàng hóa mua vào, thuê mặt bằng, nhân công, tiền điện, nước, chi phí,...