"Hệ sinh thái" đấu thầu của Công ty XD Bến Tre: Vì sao trúng nhiều gói tiết kiệm thấp?

Mới đây, Công ty TNHH Một thành viên Xăng dầu Bến Tre (Petrolimex Bến Tre) đã phê duyệt cho Công ty TNHH Đầu tư Xây dựng Bến Tre trúng gói thầu “Thi công xây dựng công trình” thuộc dự án Sửa chữa nhỏ, bảo trì, bảo dưỡng cho 08 cửa hàng xăng dầu. Đáng chú ý, gói thầu này được thực hiện theo hình thức chỉ định thầu với tỷ lệ tiết kiệm ngân sách khá thấp, làm dấy lên những câu hỏi về tính cạnh tranh và hiệu quả kinh tế.

Gói thầu chỉ định với tỷ lệ tiết kiệm “tượng trưng”

Theo Quyết định số 1348/PLXBTr-QĐ ngày 23/9/2025 do bà Nguyễn Thị Châu Uyên, Giám đốc Công ty TNHH MTV Xăng dầu Bến Tre ký, Công ty TNHH Đầu tư Xây dựng Bến Tre (MSDN: 1301093384) đã được phê duyệt trúng thầu gói "Thi công xây dựng công trình".

Giá trúng thầu của gói này là 1.536.000.000 đồng, thực hiện trong 45 ngày theo loại hợp đồng trọn gói. Trước đó, tại Quyết định số 1313/PLXBTr-QĐ ngày 17/9/2025, gói thầu này được phê duyệt trong kế hoạch lựa chọn nhà thầu với giá 1.585.067.721 đồng. Như vậy, so với giá gói thầu, giá trúng thầu tiết kiệm được khoảng 49 triệu đồng, tương đương tỷ lệ tiết kiệm 3,09%.

Một điểm đáng lưu ý là gói thầu này được thực hiện theo hình thức "Chỉ định thầu thông thường", một hình thức lựa chọn nhà thầu không mang tính cạnh tranh rộng rãi.

"Hệ sinh thái" đấu thầu và những con số đáng chú ý

Công ty TNHH Đầu tư Xây dựng Bến Tre, do ông Nguyễn Hoài Yên làm giám đốc, có địa chỉ trụ sở tại tỉnh Vĩnh Long. Theo dữ liệu từ Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia, tính đến ngày 04/10/2025, doanh nghiệp này đã tham gia 59 gói thầu và trúng 15 gói, đạt tỷ lệ trúng thầu khoảng 25,42%. Tổng giá trị các gói thầu đã trúng (bao gồm cả vai trò độc lập và liên danh) là gần 92 tỷ đồng.

Tuy nhiên, bức tranh hoạt động của nhà thầu này trở nên đáng chú ý hơn khi phân tích sâu vào các mối quan hệ đấu thầu. Dữ liệu cho thấy, Công ty TNHH Đầu tư Xây dựng Bến Tre có tần suất tham gia và trúng thầu tập trung tại một số chủ đầu tư/bên mời thầu nhất định, chủ yếu ở Vĩnh Long (trước đây là địa bàn tỉnh Bến Tre).

Cụ thể, doanh nghiệp này đã tham gia 7 gói thầu do Công ty Điện lực Bến Tre mời thầu (trúng 2) , 6 gói của Công ty CP TVTK và Xây dựng Gia Long (trúng 1), và 5 gói của Công ty CP TM TVTK & TCXD Thị Xã (trúng 1). Mối quan hệ với Petrolimex Bến Tre cũng ghi nhận 2 lần tham gia và 1 lần trúng thầu.

Sự tập trung này, kết hợp với việc thường xuyên có các "đối thủ quen mặt" tham gia và trượt thầu, đặt ra câu hỏi về môi trường cạnh tranh tại các gói thầu mà doanh nghiệp này tham gia.

Góc nhìn pháp lý và chuyên gia

Luật Đấu thầu 2023 (đã được hợp nhất và sửa đổi, bổ sung bởi Luật số 57/2024/QH15 và Luật số 90/2025/QH15) đã có nhiều quy định mới nhằm siết chặt hình thức chỉ định thầu, tăng cường tính cạnh tranh và minh bạch.

Trao đổi với phóng viên, Luật sư Nguyễn Văn Lập (Đoàn Luật sư TP.HCM) cho biết: “Điều 23 của Luật Đấu thầu 2023 quy định rất rõ các trường hợp được áp dụng chỉ định thầu, chủ yếu là các gói thầu cấp bách, bí mật nhà nước, hoặc có tính đặc thù cao. Việc áp dụng chỉ định thầu cho gói thầu xây dựng thông thường cần được xem xét kỹ lưỡng về sự cần thiết và phải tuân thủ nghiêm ngặt các điều kiện tại khoản 3 Điều 23, bao gồm việc phải có trong kế hoạch lựa chọn nhà thầu được duyệt”.

Căn cứ Quyết định 1313/PLXBTr-QĐ, gói thầu này đã có trong kế hoạch lựa chọn nhà thầu được duyệt. Tuy nhiên, việc lựa chọn hình thức chỉ định thầu thay vì đấu thầu rộng rãi cần được chủ đầu tư lý giải một cách minh bạch để đảm bảo hiệu quả kinh tế.

Rõ ràng, mục tiêu của công tác đấu thầu không chỉ là chọn được nhà thầu, mà còn là tối ưu hóa hiệu quả sử dụng nguồn vốn. Với lịch sử trúng thầu tập trung tại một số chủ đầu tư và tỷ lệ tiết kiệm chưa cao, hoạt động của Công ty TNHH Đầu tư Xây dựng Bến Tre đặt ra những vấn đề cần được các chủ đầu tư làm rõ, nhằm đảm bảo môi trường đấu thầu tại Vĩnh Long thực sự cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế theo đúng tinh thần của Luật Đấu thầu.