Chủ động điều hành chính sách tài khoá để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế

Đây là một trong những thách thức lớn nhất đối với ngành Tài chính trong thời gian tới.

Không dễ phục hồi tốc độ tăng thu ngân sách

Năm qua, Việt Nam phải đối mặt với những yếu tố bất định và rủi ro do tác động của đại dịch Covid-19 gây nên. Chúng ta phải thực hiện “mục tiêu kép” vừa phòng, chống dịch bệnh, vừa phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo đời sống nhân dân.

Dịch Covid-19 đã tác động không thuận đến sự phát triển kinh tế - xã hội và nhiệm vụ tài chính – ngân sách nhà nước (NSNN). Đối với điều hành nhiệm vụ tài chính – NSNN, để đảm bảo tiếp tục thực hiện linh hoạt, hiệu quả “mục tiêu kép” - vừa phòng, chống đại dịch Covid-19, vừa phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội trong trạng thái bình thường mới, ngành Tài chính đã phải giải đồng thời 2 bài toán khó, trái chiều. Đó là: vừa tiếp tục áp dụng các giải pháp ưu đãi (giảm, giãn...) về thuế, phí và lệ phí hỗ trợ doanh nghiệp, người dân ứng phó với đại dịch Covid-19, khôi phục và phát triển sản xuất - kinh doanh; vừa phải phấn đấu hoàn thành dự toán thu NSNN hàng năm được Quốc hội quyết định.

Theo nhận định của các chuyên gia kinh tế, do có độ trễ giữa tăng trưởng kinh tế và tăng trưởng nguồn thu NSNN, dự báo trong điều kiện khả quan nhất (nếu văcxin phát huy tác dụng, dịch bệnh được kiểm soát; kinh tế thế giới phục hồi theo hình chữ V, ảnh hưởng tích cực đến kinh tế Việt Nam...) thì cũng phải mất 2 - 3 năm nguồn thu NSNN mới có thể tăng trưởng cùng nhịp với tăng trưởng kinh tế.

Trong khi đó, năm 2021 vẫn cần nguồn lực lớn cho đầu tư công để làm động lực phát triển kinh tế và đảm bảo an sinh xã hội. Cùng với đó, ngành Tài chính vẫn phải kiểm soát chặt chẽ bội chi và nợ công trong phạm vi Quốc hội cho phép, đảm bảo an toàn, an ninh tài chính; phấn đấu giảm bội chi NSNN khi có điều kiện để tăng dư địa tài khóa, tăng sức chống chịu của nền kinh tế. Đó thực sự là những thách thức, khó khăn phải vượt qua trong thời gian tới.

Lấy tăng trưởng làm gốc, nuôi dưỡng nguồn thu

Trong bối cảnh đó, để tiếp tục thực hiện linh hoạt, hiệu quả “mục tiêu kép” - vừa phòng, chống đại dịch Covid-19, vừa phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội trong trạng thái bình thường mới, đồng thời phấn đấu hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ thu NSNN năm 2021 đã được Quốc hội quyết định, ngành Tài chính sẽ tập trung thực hiện đồng bộ một số nhóm giải pháp quan trọng.

Theo Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng: “Với quan điểm lấy tăng trưởng kinh tế làm gốc để nuôi dưỡng và phát triển nguồn thu, chúng tôi cho rằng các giải pháp về thuế, phí và lệ phí như nêu trên có thể sẽ làm giảm nguồn thu trong ngắn hạn. Nhưng khi sản xuất – kinh doanh phát triển, doanh nghiệp mạnh lên thì sự gia tăng về quy mô nền kinh tế sẽ làm cho nguồn thu NSNN nhiều lên, không chỉ bù đắp số giảm thu do thay đổi chính sách, mà còn tăng thu NSNN so với dự toán được giao”.

Có thể thấy rằng, trong trước mắt mục tiêu thu ngân sách dù vẫn là nhiệm vụ trọng tâm, song quan trọng hơn hết lúc này vẫn là các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, coi doanh nghiệp là trung tâm để phát triển. Chỉ có hướng đi đó, mới thúc đẩy tăng trưởng, quay trở lại có đóng góp về cho ngân sách.

Thời gian tới, trên cơ sở kinh nghiệm thành công trong điều hành của các năm trước, ngành Tài chính sẽ phối hợp chặt chẽ với các bộ, cơ quan trung ương, cấp uỷ và chính quyền địa phương trong chỉ đạo công tác thu ngân sách, đảm bảo thu đúng, đủ, kịp thời các khoản thu phát sinh. Dù dự báo năm 2021 còn gặp nhiều khó khăn, số phấn đấu tăng thu không bằng các năm trước nhưng Bộ Tài chính vẫn đặt mục tiêu phấn đấu tăng thu NSNN 3% so với dự toán Quốc hội quyết định.

Những đường hướng để các địa phương bứt phá trong năm 2021, năm đầu nhiệm kỳ mới đã được bí thư tỉnh ủy một số tỉnh chia sẻ. Muốn phát triển kinh tế - xã hội, từ đó có nguồn thu cho ngân sách, không còn cách nào khác, phải xử lý các "điểm nghẽn" còn tồn tại. Cùng với đó, các địa phương thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công, cải cách thủ tục hành chính đặc biệt trong lĩnh vực thuế, đầu tư, đất đai, xây dựng. Đồng thời, Nhà nước tiếp tục hoàn thiện hệ thống kết cấu hạ tầng, ưu tiên xây dựng, mở rộng hạ tầng giao thông trọng điểm, tăng cường liên kết vùng, hạ tầng trung tâm đô thị, tăng cường kết nối, thu hút đầu tư, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Muốn tăng trưởng trong bối cảnh khi nền kinh tế cả thế giới còn đang trì trệ, là rất khó. Tuy nhiên, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã xác định mục tiêu phấn đấu với quyết tâm vào cuộc của toàn hệ thống chính trị, hứa hẹn một năm khởi đầu mới với nhiều thành công mới.

Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng:

Chính sách tài khóa hỗ trợ tăng trưởng kinh tế

Trong trước mắt cũng như thời gian tới, Bộ Tài chính sẽ điều hành chính sách tài khóa chủ động, chặt chẽ, hiệu quả, phối hợp đồng bộ, linh hoạt với chính sách tiền tệ và các chính sách vĩ mô khác để tháo gỡ khó khăn cho nền kinh tế, hỗ trợ phục hồi tăng trưởng. Các giải pháp về chính sách tài khóa phải đóng vai trò quan trọng trong việc giảm chi phí đầu vào, tăng vốn khả dụng cho doanh nghiệp, thông qua việc tiếp tục rà soát, xây dựng và triển khai các giải pháp chính sách về thuế, phí, lệ phí phù hợp với tình hình thực tế, nhằm tạo điều kiện cho doanh 
nghiệp, hộ kinh doanh phục hồi và phát triển sản xuất - kinh doanh.