Bốn dự án cao tốc 'khủng' ở miền Tây thiếu gần 36 triệu m3 đất cát đắp nền

Vụ Khoa học - Công nghệ (Bộ GTVT) thông tin, giai đoạn 2021 - 2025, 4 dự án đường bộ cao tốc sẽ được triển khai đồng loạt tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL), gồm: cao tốc Cần Thơ - Cà Mau, Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng, Mỹ An - Cao Lãnh và An Hữu - Cao Lãnh.

Theo tính toán, nhu cầu cát đắp nền đường này ước khoảng hơn 35,6 triệu m3. Trong đó, tại dự án cao tốc Cần Thơ - Cà Mau (gồm hai dự án thành phần Cần Thơ - Hậu Giang, Hậu Giang - Cà Mau thuộc dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2) cần khoảng 15 triệu m3.

Dự án cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng cần hơn 17,8 triệu m3; Dự án Mỹ An - Cao Lãnh cần hơn 1,4 triệu m3 và cao tốc An Hữu - Cao Lãnh cần hơn 1,3 triệu m3.

Theo Vụ KH-CN, khu vực ĐBSCL hiện chỉ có thể sử dụng cát sông để thi công nền đường. Nguồn mỏ cát sông chủ yếu ở các tỉnh: An Giang, Đồng Tháp và một số ít ở Tiền Giang, Vĩnh Long.

Tổng trữ lượng cấp phép các mỏ cát đang khai thác tại khu vực Vĩnh Long, Đồng Tháp, An Giang là hơn 5,6 triệu m3. Sản lượng khai thác hàng năm có thể cung cấp cho các dự án khoảng 1,9 triệu m3/năm. Nếu không sớm có giải pháp, nguy cơ thiếu vật liệu cát đắp thi công các tuyến cao tốc khu vực ĐBSCL là khó tránh.

Vụ KH-CN cho rằng, trong các giải pháp khả thi tìm kiếm vật liệu thay thế cát sông có phương án sử dụng cát biển hoặc cát nhiễm mặn.

Trước đó, việc sử dụng cát biển làm vật liệu đất đắp nền đường (cát A2) đã được Ban QLDA 2, Bộ GTVT đề xuất áp dụng tại dự án đường ô tô Tân Vũ - Lạch Huyện (Hải Phòng). Tuy nhiên, do nhiều yếu tố tác động (quy định về quản lý khai thác, môi trường, các yếu tố kiểm soát kỹ thuật,…) nên đề xuất này chưa được chấp thuận triển khai.

Nhằm gỡ khó nguồn vật liệu cát đắp cho các dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2, trong đó, có dự án cao tốc đoạn Cần Thơ - Hậu Giang, Hậu Giang - Cà Mau, trên cơ sở đề xuất của Bộ GTVT, Chính phủ cũng đã thông qua cơ chế đặc thù về việc nâng công suất các mỏ cát, sỏi lòng sông tại Nghị quyết triển khai đầu tư cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2021 - 2025.

Cụ thể, các mỏ cát, sỏi lòng sông đã cấp phép, đang hoạt động, còn thời hạn khai thác thuộc khu vực ĐBSCL, UBND cấp tỉnh được phép quyết định nâng công suất không quá 50% công suất ghi trong giấy phép khai thác chỉ nhằm mục đích phục vụ cho dự án (không tăng trữ lượng đã cấp phép) mà không phải lập dự án đầu tư điều chỉnh, đánh giá tác động môi trường (báo cáo đánh giá tác động môi trường hoặc kế hoạch bảo vệ môi trường) hoặc giấy xác nhận hoàn thành công trình bảo vệ môi trường.