Bát nháo nội dung bẩn trên TikTok: Tràn lan clip khiêu dâm, độc hại

Công khai gợi dục, cổ xúy hành vi lệch lạc

Chưa bao giờ việc nổi tiếng trở nên dễ dàng và ồ ạt trên TikTok như hiện nay. Chỉ cần một video khoe thân hay phát ngôn gây sốc, nhiều gương mặt vô danh bỗng “nổi như cồn” với hàng triệu lượt xem.

Mong muốn thu lợi nhuận và được nổi tiếng trên ứng dụng này đang trở thành cơn sốt trong giới trẻ. Tuy nhiên, không phải nhà sáng tạo nội dung nào cũng đủ kiên nhẫn khi gầy dựng kênh bằng kiến thức hữu ích, thay vào đó, một bộ phận đã “đốt cháy giai đoạn” bằng nội dung "bẩn". Có thể thấy công thức chung để câu view cho những kênh này là: ăn mặc thiếu vải, trò đùa về tình dục (sex jokes), phát ngôn phản cảm cùng nhiều chiêu trò tinh vi để gây chú ý. Một khi được lên xu hướng, video dễ dàng khởi xướng thành một trào lưu, lôi kéo lượng lớn người dùng tham gia. Một số chủ tài khoản biến TikTok thành kênh kiếm tiền trung gian khi liên kết tài khoản với một trang chứa nội dung 18+ có thu phí.

Chia sẻ với Thanh Niên, thạc sĩ Nguyễn Thanh Huân - Phó bộ phận đào tạo trực tuyến - Trung tâm tư vấn Ý Tưởng Việt cho biết những nội dung 18+, khiêu dâm có thể gây tác động lớn đối với khán giả, đặc biệt là trẻ vị thành niên. “Ở độ tuổi vị thành viên, các bạn trẻ đã bắt đầu có dấu hiệu dậy thì và có sự tác động của hoóc môn tình dục. Chính những hoóc môn này khiến cho các bạn trẻ tò mò, mong muốn khám phá các vấn đề liên quan đến tình dục. Tuy nhiên, nếu không được giáo dục giới tính một cách hiệu quả, giới trẻ sẽ xuất hiện những suy nghĩ lệch lạc về tình dục, từ đó dẫn đến những hành vi tình dục không đúng đắn như: phô dâm, thích ngửi đồ lót… Nguy hiểm hơn là hình thành nên những quan niệm lệch lạc, sai lầm về tình dục như đàn ông được phép bạo hành tình dục phụ nữ và xem đó là việc bình thường”, thạc sĩ Thanh Huân phân tích.

Không chỉ có nội dung khiêu dâm, một số nội dung độc hại “núp bóng” giải trí cũng dần lan truyền chóng mặt trên TikTok. Gần đây là xu hướng nhại giọng, bắt chước các phát ngôn của những hiện tượng mạng, dù nhân vật gốc dính líu với pháp luật. Sự việc gần đây gây bức xúc trong dư luận là việc Hoa hậu Đỗ Thị Hà và Hoa hậu Lương Thùy Linh “bắt trend” khi nhại giọng Hoa hậu Phương Nga trong phiên tòa năm 2015. Đa số cư dân mạng bày tỏ bất bình, đặt vấn đề về người nổi tiếng trên môi trường mạng.

Ở mảng food review (giới thiệu/đánh giá ẩm thực), cộng đồng mạng cũng một phen “nóng mặt” khi xuất hiện loạt tài khoản lập ra chỉ để… chê các nhà hàng, quán ăn. Đây là công thức nhanh nổi tiếng nhưng cũng nhận về lắm "gạch đá".

Nhà sáng tạo chân chính “đau đầu” vì "con sâu làm rầu nồi canh"

Sở hữu hơn 250.000 người theo dõi cùng 9,2 triệu lượt thích, Đỗ Nhật Minh không giấu được sự bức xúc trước sự gia tăng của clip bẩn. Nam TikToker cho biết nhiều nhà sáng tạo nội dung chân chính đang bị “mang tiếng xấu” chỉ vì các kênh TikTok độc hại.

“Chính vì những điều này mà mọi người dần có cái nhìn không thiện cảm, thậm chí đánh giá thấp TikTok và những người hoạt động trên đó. Các video bẩn xuất hiện ngày càng nhiều làm cho mục xu hướng bị ảnh hưởng theo. Từ đó, những video khác sẽ ít view hơn, bị cạnh tranh khung giờ đăng và thường kém thu hút người xem do các nội dung khác đã chiếm viral… Nó làm cho mình có đôi phần cảm thấy công sức của bản thân không bằng một video nhảm nhí trên xu hướng. Điều đó rất bất công”, anh chia sẻ.

Đồng cảm với Đỗ Nhật Minh, Nguyễn Hồ Trà My, nhà sáng lập kênh Myumminess không ít lần thốt lên khi bắt gặp những video vô bổ “chễm chệ” trên trang xu hướng của TikTok. Nhà sáng tạo có hơn 1 triệu người theo dõi và 43 triệu lượt thích bày tỏ khó hiểu khi những video nhảm nhí, cổ súy những quan điểm lệch lạc lại nhận lượng tương tác lớn.

Cô nói với Thanh Niên: “Dĩ nhiên lỡ xem những dạng nội dung này mình cảm thấy rất bực mình và muốn lướt cho nhanh. Đáng ngại hơn đã có những content bẩn trở nên u nhọt với đa dạng chủ đề như: tình một đêm, tìm bạn tình, sugar baby, thao túng, bạo lực… đem ra chia sẻ rộng rãi hay kể như một chiến tích. Điều này vô tình sẽ tạo ra suy nghĩ lệch lạc về nhận định giá trị bản thân, tiền bạc và năng lực của các bạn trẻ khác. Đặc biệt là trên TikTok, độ tuổi tham gia rất nhỏ, có khi là các em cấp 1, cấp 2”. Dù vậy, nữ TikToker cho biết cô khá lạc quan khi lượng người dùng ngày càng văn minh, có thể tự chọn lọc và sẵn sàng báo cáo nội dung xấu.

Luật sư Trần Viết Hà, Đoàn Luật sư TP.HCM, người sở hữu kênh TikTok có đến 2,4 triệu người theo dõi, bày tỏ lo ngại với Thanh Niên khi một bộ phận TikToker từ già lẫn trẻ đang tích cực livestream, bất chấp khoe thân hay khiêu dâm để hướng đến những khoản tiền quà tặng (donate) trên nền tảng này.

Nhận định về việc clip độc, clip bẩn bùng phát dữ dội, luật sư Hà cho rằng việc bất chấp câu like có thể xuất phát từ thu nhập thấp của những nhà sáng tạo. Khi không chủ động được tài chính và có công việc ổn định, phía này dễ dàng bị mất định hướng và cuốn theo những trào lưu xấu hòng kiếm thu nhập từ TikTok thông qua nhiều hình thức: quảng cáo sản phẩm, nhận tiền hoa hồng nhờ đính link trang thương mại điện tử…

Anh dự đoán nền tảng này sẽ sớm bị quay lưng nếu các chính sách kiểm duyệt không được thắt chặt. Người dùng chắc chắn không đủ kiên nhẫn khi liên tiếp tiếp cận nội dung bẩn trên xu hướng của ứng dụng.

“Các content bẩn, khiêu dâm… có thể ảnh hưởng rất lớn đến tâm lý các bạn trẻ mới lớn, ở độ tuổi đang phát triển. Việc liên tục tiếp cận nguồn thông tin xấu sẽ khiến họ có khuynh hướng kích động bạo lực. Và đây cũng là một phần nguyên nhân dẫn đến độ tuổi trẻ hóa của tội phạm hiện nay”, nam luật sư nói.

Theo phân tích của The Guardian, TikTok hiện tăng trưởng vượt trội so với các mạng xã hội “kỳ cựu”. Chỉ sau 4 năm ra mắt trên toàn cầu, nền tảng mạng xã hội của Trung Quốc này đã thu hút 1 tỉ người dùng. Thành tích này rút ngắn một nửa thời gian so với Facebook, YouTube, Instagram và nhanh hơn 3 năm so với ứng dụng WhatsApp. Con số này sẽ không ngừng tăng lên, cho thấy sự bùng nổ nhưng cũng kéo theo nhiều thách thức về các chính sách phù hợp để không biến nó thành “ứng dụng rác”.

Làm clip thế nào để “bắt trend” nhưng không bị nhảm?

“Mình nghĩ trước tiên bạn phải là một nhà sáng tạo có lập trường, luôn giữ một cái đầu lạnh để không cuốn theo những điều vô bổ, câu view thiếu lành mạnh… Mình luôn thay đổi và làm mới nội dung liên tục để không nhàm chán. Ngoài ra, các nhà sáng tạo cũng phải tìm hiểu, chắt lọc các video chất lượng, phù hợp thị hiếu người xem. Thỉnh thoảng mình còn livestream để giãi bày, phân tích và phổ cập những nội dung độc hại để khán giả lưu ý”, TikToker Đỗ Nhật Minh.

“Khi bắt đầu kênh Myumminess, mình đã có định hướng rất rõ về nội dung chia sẻ về chủ đề về Ăn uống và Lối sống lành mạnh. Nên cho dù lượng followers (người theo dõi) không tăng vùn vụt nhưng mình tin mình phát triển kênh bền vững, có lượng followers gắn kết và hiểu về giá trị nội dung của kênh. Dù mục đích gì, hãy tạo ra nội dung có giá trị, tạo cho mình phong cách riêng để nền tảng chung trở nên văn minh, tập hợp được sự đa dạng thú vị”, TikToker Nguyễn Hồ Trà My.

“Để không bị cuốn vào nội dung bẩn, bạn phải tự tạo cho mình nguồn thu nhập khác để không phụ thuộc vào TikTok. Bản thân các nhà sáng tạo phải có nguyên tắc và định hướng rõ ràng trong việc xây dựng kênh. Ví dụ, kênh của tôi là phổ biến pháp luật thì cứ như thế tuân thủ theo định hướng đã chọn”, TikToker luật sư Hà.