Vì sao phải cam kết ba năm không được chuyển trường?

Chỉ được chuyển trường khi... học kém?

Một phụ huynh có con vừa đậu lớp 10 Trường THPT Lê Thị Hồng Gấm (quận 3) cho biết khá ngỡ ngàng khi đi làm thủ tục nhập học cho con thì nhà trường yêu cầu phải ký một bản “cam kết của phụ huynh học sinh”. Trong đó, có một số nội dung mà phụ huynh này cho rằng không hợp lý: “Chẳng hạn, bắt phụ huynh cam kết “tích cực đóng góp xây dựng nhà trường”, nếu trong trường hợp trường kêu gọi một khoản đóng góp nào đó mà gia đình chúng tôi không có điều kiện thì có bị coi là “không tích cực” không?

Rồi đối với việc học sinh vi phạm nội quy, trường bắt gia đình phải cam kết “hoàn toàn chấp nhận các biện pháp xử lý theo quy định hiện hành của nhà trường”, tức là nếu chúng tôi nhận thấy nhà trường xử lý con em mình chưa hợp lý thì cũng không được quyền có ý kiến hay sao?”.

Bất ngờ nhất là việc phụ huynh phải cam kết: “Việc nộp hồ sơ cho con vào học ở nhà trường đã được chúng tôi bàn bạc và chọn lựa theo nguyện vọng của gia đình; không viện các lý do: khó khăn do nhà xa, không người đưa đón, đường sá giao thông nguy hiểm, thời gian đóng cổng trường sớm… Gia đình chúng tôi cam kết chỉ xin chuyển trường cho con khi kết quả học tập, hạnh kiểm của học sinh quá yếu kém cần phải thay đổi môi trường học tập khác phù hợp hơn và đúng theo quy định của ngành giáo dục”.

Tương tự, các phụ huynh có con vừa trúng tuyển vào lớp 10 Trường THPT Trần Hữu Trang (quận 5) cũng được yêu cầu ký cam kết, trong đó có nội dung “cam kết để con mình học đến hết lớp 12 và không rút hồ sơ chuyển trường đến trường khác giữa cấp học (cấp III)”. Tờ cam kết này khiến không ít phụ huynh băn khoăn, bởi không thể biết trước được trong ba năm học có những tình huống bất khả kháng nào phát sinh, như phải chuyển nhà, điều kiện sức khỏe hoặc môi trường học không phù hợp… Ngay tại thời điểm làm thủ tục nhập học, trường đã bắt phụ huynh cam kết cho thời gian ba năm sau như vậy có hợp lý hay không?

Trong đơn xin nhập học của một số trường như THPT Hồ Thị Bi (H.Hóc Môn), THPT Trần Khai Nguyên (quận 5), THCS-THPT Sương Nguyệt Anh (quận 10)… cũng có nội dung bắt phụ huynh cam kết không chuyển con sang trường khác trong suốt ba năm THPT.

Không đúng quy định

Về việc bắt phụ huynh ký cam kết, thầy Huỳnh Đức Vịnh - Phó hiệu trưởng Trường THPT Lê Thị Hồng Gấm - lý giải: Điều này là cần thiết để hạn chế tình trạng “chạy” trường. Thời gian qua, có một số em đậu nguyện vọng ở trường điểm chuẩn thấp, học xong một học kỳ lại xin qua trường điểm chuẩn cao.

Theo thầy Vịnh, khi đã trúng tuyển và đăng ký vào trường, phụ huynh phải xác định được ba năm học sắp tới như thế nào, cho nên không thể lấy các lý do như nhà xa, không người đưa đón… để xin chuyển trường. Do đó, trường chỉ giải quyết các trường hợp chuyển nơi cư trú, hoặc những em quậy phá mà phụ huynh có nhu cầu cho chuyển sang trường khác phù hợp hơn.

Tương tự, cô Trần Phong Nhiên Hạnh - Phó hiệu trưởng phụ trách chung Trường THPT Trần Hữu Trang - cũng cho rằng: Năm nay có đổi mới là học sinh lớp 10 phải lựa chọn học tổ hợp môn học, do đó việc học sinh theo học ổn định tại một trường là cần thiết. Trường yêu cầu cam kết là nhằm giữ ổn định tổ chức của nhà trường. Tuy nhiên, với những trường hợp chuyển chỗ ở, thay đổi môi trường sống, bố mẹ chuyển công tác… thì tùy tình hình trường vẫn linh động giải quyết. Theo cô Hạnh, việc yêu cầu ký cam kết không chuyển trường đã được thực hiện từ nhiều năm nay.

Giáo sư Phạm Tất Dong - Phó chủ tịch Thường trực Hội Khuyến học Việt Nam - nhận xét: Có tình trạng một số trường sợ học sinh chuyển đi nhiều sẽ gây xáo trộn hoặc ảnh hưởng đến nguồn thu. Tuy nhiên, việc bắt phụ huynh ký cam kết là không đúng chức năng của nhà trường và cũng không đúng quy định. Điều 35 Thông tư 32/2020 của Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) về “Điều lệ trường THCS, trường THPT và trường phổ thông nhiều cấp học” có quy định “học sinh được quyền chuyển trường khi có lý do chính đáng theo quy định hiện hành”.

Cụ thể, quy định về điều kiện chuyển trường của Bộ GD-ĐT cũng nêu rõ những trường hợp được chuyển trường là: “Học sinh chuyển nơi cư trú theo cha hoặc mẹ hoặc người giám hộ. Học sinh có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn về gia đình hoặc có lý do thực sự chính đáng để chuyển trường”. Theo ông Phạm Tất Dong, trong trường hợp chất lượng giảng dạy của nhà trường không hiệu quả, quản lý kém, hay học sinh bị bạo hành… cũng được xem là lý do chính đáng để chuyển trường. Nhà trường không thể vì lo lắng về tình trạng “chạy” trường mà bắt phụ huynh ký một bản cam kết không đúng quy định và cũng không có giá trị pháp lý. Thay vì vậy, trường nên tập trung nâng cao chất lượng giảng dạy để thu hút học sinh gắn bó với trường mình.

Hồ sơ nhập học không yêu cầu giấy cam kết

Theo ông Lê Hoài Nam - Phó giám đốc Sở GD-ĐT TPHCM - hồ sơ mà học sinh trúng tuyển nộp vào các trường THPT chỉ bao gồm sáu loại giấy tờ: phiếu đăng ký xét tốt nghiệp THCS năm 2022 và thi tuyển vào lớp 10 THPT năm học 2022 - 2023, phiếu báo điểm tuyển sinh lớp 10 trên đó có điểm thi và ba nguyện vọng, học bạ cấp THCS (bản chính), giấy chứng nhận tốt nghiệp tạm thời do các cơ sở giáo dục cấp và nộp bản chính văn bằng khi được Phòng GD-ĐT cấp, giấy khai sinh được kiểm tra từ hồ sơ đăng ký dự thi vào lớp 10, giấy xác nhận được hưởng chính sách ưu tiên (nếu có) do cơ quan có thẩm quyền cấp.

Ông Lê Hoài Nam cho biết sẽ kiểm tra thông tin phản ánh về việc các trường yêu cầu phụ huynh ký cam kết không được chuyển trường.