Quan sát của Báo Tri thức và Cuộc sống cho thấy, một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tỷ lệ tiết kiệm thấp trong các gói thầu mà Công ty TNHH MTV Tư vấn xây dựng Cầu đường Minh Quân(Cầu đường Minh Quân) trúng thầu là do sự thiếu vắng cạnh tranh. Kịch bản "một mình một ngựa" tham gia và trúng thầu đã lặp đi lặp lại nhiều lần, đặc biệt tại các gói thầu do một đơn vị tư vấn "quen mặt" tổ chức.

"Người đồng hành" Tuấn Khang BP và những cuộc thầu vắng bóng đối thủ

Công ty TNHH MTV Xây dựng Tuấn Khang BP (Tuấn Khang BP) là "người đồng hành" đặc biệt trong hành trình của Cầu đường Minh Quân. Đơn vị này đã đóng vai trò là bên mời thầu hoặc đơn vị tư vấn trong 8 gói thầu mà Cầu đường Minh Quân tham gia, với kết quả Cầu đường Minh Quân trúng 7 gói.

Tổng giá trị trúng thầu của Cầu đường Minh Quân từ các gói do Tuấn Khang BP mời thầu/tư vấn là 16.177.301.000 đồng. Tỷ lệ tiết kiệm trung bình tại các gói này đạt khoảng 1,39% (tỷ lệ giá trúng thầu so với dự toán là 98,61%).

Khi phân tích sâu vào các gói thầu này, một điểm chung nổi bật là tình trạng chỉ có duy nhất Cầu đường Minh Quân nộp hồ sơ dự thầu.

Đơn cử, tại gói thầu "Xây dựng" thuộc dự án Xây dựng mương thoát nước đường Nguyễn Huệ (thị trấn Lộc Ninh) vào tháng 5/2024. Gói thầu này có giá dự toán là 2.648.105.919 đồng. Tuấn Khang BP đóng vai trò là đơn vị tư vấn đánh giá E-HSDT. Theo biên bản mở thầu, Cầu đường Minh Quân là nhà thầu duy nhất tham gia. Kết quả, nhà thầu này trúng thầu với giá 2.621.036.000 đồng, đạt tỷ lệ tiết kiệm chỉ 1,02%.

Kịch bản tương tự diễn ra tại gói thầu "Thi công xây dựng" thuộc dự án Xây dựng nhà văn hóa ấp Vẻ Vang, xã Lộc Phú vào tháng 7/2023. Cầu đường Minh Quân là nhà thầu duy nhất tham dự và trúng thầu với giá 1.503.900.000 đồng. Tuấn Khang BP là đơn vị tư vấn lập báo cáo đánh giá E-HSDT.

Hay tại gói thầu "Xây dựng" thuộc dự án XD đường giao thông ấp 7 đi TTHC xã Lộc Hưng vào tháng 7/2024. Cầu đường Minh Quân cũng "một mình một ngựa" và trúng thầu với giá 2.300.000.000 đồng. Đơn vị mời thầu/tư vấn vẫn là Tuấn Khang BP.

Trong năm 2025, tại gói thầu "Xây dựng" dự án Làm mương thoát nước ấp 6, 7, 9 xã Lộc Thái (mã TBMT: IB2500038014) do Tuấn Khang BP mời thầu, dữ liệu cũng cho thấy Cầu đường Minh Quân là nhà thầu duy nhất tham gia và trúng thầu.

Việc một nhà thầu liên tục là đơn vị duy nhất tham gia các gói thầu do một đơn vị tư vấn cụ thể mời thầu là một dấu hiệu. Nó đặt ra câu hỏi liệu quá trình tổ chức đấu thầu có thực sự công khai, minh bạch và bình đẳng hay không. Liệu hồ sơ mời thầu có cài cắm các điều kiện nhằm hạn chế sự tham gia của các nhà thầu khác?

Gói thầu duy nhất trượt và bài học về sự cạnh tranh

Trong bức tranh màu hồng với tỷ lệ trúng thầu 90%, Cầu đường Minh Quân chỉ ghi nhận duy nhất một lần trượt thầu. Gói thầu này lại hé lộ những tình tiết thú vị về năng lực của nhà thầu khi có sự xuất hiện của đối thủ cạnh tranh.

Đó là gói thầu "Xây dựng" thuộc dự án Đường GTNT tổ 4 ấp Ba Ven, xã Lộc Khánh (mã TBMT: IB2500079394), diễn ra vào tháng 3/2025. Gói thầu này có giá dự toán 3.621.098.313 đồng. Bên mời thầu, một lần nữa, lại là Công ty TNHH MTV Xây dựng Tuấn Khang BP.

Tại gói thầu này, có hai nhà thầu tham gia nộp hồ sơ dự thầu là Cầu đường Minh Quân và Công ty TNHH MTV Sơn Hoàng Quân (Sơn Hoàng Quân).

Theo Báo cáo đánh giá E-HSDT số 09/BC-CTYTK ngày 23/3/2025 do Tuấn Khang BP lập, hồ sơ của Cầu đường Minh Quân đã bị đánh giá "Không đạt" ở bước đánh giá năng lực và kinh nghiệm.

Lý do được bên mời thầu đưa ra rất cụ thể. Nhà thầu Cầu đường Minh Quân đã không cung cấp được các tài liệu làm rõ theo yêu cầu. Cụ thể bao gồm: Hợp đồng cung cấp vật liệu không đáp ứng yêu cầu; Báo cáo tài chính có số liệu không khớp; Thiếu giấy xác nhận số dư tài khoản ngân hàng để chứng minh khả năng huy động vốn; Hóa đơn thiết bị không trùng khớp với danh mục thiết bị đã kê khai; và Biện pháp thi công thiếu bản vẽ chi tiết.

Đáng chú ý, báo cáo nêu rõ bên mời thầu đã gửi văn bản yêu cầu làm rõ E-HSDT nhưng Cầu đường Minh Quân đã không có văn bản phúc đáp hoặc cung cấp các tài liệu bổ sung theo yêu cầu. Kết quả, Công ty TNHH MTV Sơn Hoàng Quân đã trúng gói thầu này.

Việc Cầu đường Minh Quân bị loại do không làm rõ được các vấn đề cơ bản về năng lực tài chính, thiết bị và biện pháp thi công là một điểm đáng ngạc nhiên đối với một nhà thầu đã trúng 9 gói thầu khác với tổng giá trị gần 20 tỷ đồng.

Điều này đặt ra câu hỏi về chất lượng công tác đánh giá hồ sơ dự thầu tại các gói thầu trước đó mà Cầu đường Minh Quân đã trúng, đặc biệt là những gói thầu "một mình một ngựa". Liệu việc đánh giá năng lực và kinh nghiệm của nhà thầu tại các gói thầu đó có được thực hiện một cách nghiêm túc, chặt chẽ và khách quan theo đúng quy định hay không?

Sự xuất hiện của đối thủ cạnh tranh dường như đã làm thay đổi hoàn toàn cục diện cuộc thầu. Nó cho thấy khi có sự giám sát chéo và yêu cầu làm rõ hồ sơ được thực hiện nghiêm túc, những điểm yếu về năng lực của nhà thầu có thể bị bộc lộ.

Tình trạng đấu thầu thiếu cạnh tranh không chỉ ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng ngân sách nhà nước mà có khả năng làm méo mó môi trường kinh doanh. Những dấu hiệu trong hoạt động đấu thầu của Cầu đường Minh Quân và vai trò của các bên liên quan cần được các cơ quan chức năng xem xét và làm rõ.

Báo Tri thức và Cuộc sống tiếp tục thông tin./.

[Kỳ 4:] Hành trình trúng thầu của Cầu đường Minh Quân tại Đồng Nai: Cần minh bạch để tối ưu ngân sách