Về Ngã Năm nhâm nhi… trâu kho tương

Ngã Năm là thị xã của tỉnh Sóc Trăng. Đời sống của bà con miền quê tự bao đời nay gắn liền với cánh đồng thửa ruộng. Lúa nuôi sống gia đình, lúa còn là hàng hóa xuất khẩu trong thời kỳ đất nước phát triển và hội nhập. Không chỉ hăng say lao động sản xuất, bà con miền sông nước còn sáng tạo ra những món ăn vừa độc đáo, thú vị lại phảng phất những dấu ấn văn hóa dân gian.

Trâu là con vật nuôi quen thuộc. Nó được người nông dân ví là đầu cơ nghiệp. Đồng ruộng mênh mông, người dân miền Tây Nam bộ ra công khai phá và con trâu đã giúp họ rất nhiều trong quá trình chinh phục tự nhiên đó. Chẳng may, vì lý do nào đó, trâu bị chết, người ta mới xẻ thịt để có thứ cải thiện bữa ăn.

Thịt trâu làm khô, thịt trâu hầm sả… nhưng ấn tượng nhất có lẽ là thịt trâu kho tương.

Để có được món ăn ngon, người ta thường chọn thịt nạc còn dính chút ít gân rồi xắt miếng vuông, lớn.

Đặc biệt người ta tránh rửa thịt trâu bằng nước mưa, mà chỉ rửa bằng nước giếng, nước đìa đã lóng cặn. Theo dân gian, ai không biết đem thịt trâu rửa bằng nước mưa khi ăn sẽ dễ bị đau bụng, đi ngoài.

Sau khi thịt ráo nước, đập vài củ gừng tươi cho nát để ướp. Chờ một lúc, người ta lại cho tiếp nước và hột tương làm từ đậu nành đã lên men, cùng chút bột ngọt vào. Thịt thấm mới đem đi kho.

Bắc nồi thịt kho lên bếp, chờ sôi thì trút nước dừa xiêm vào, để nhỏ lửa cho thịt thấm. Thịt kho xong, từng miếng mềm, thớ thịt bung ra ngọt lịm.

Nhiều người thích ăn món này lúc còn nóng kèm các loại rau luộc. Cũng có người thích hái rau sống từ vườn nhà, đặc biệt ngon miệng là đọt khổ qua rừng hoặc đọt non nhãn lồng (chùm bao) hấp cơm chấm nước thịt trâu kho tương. Các vị ngọt, béo, đắng, cay… hòa quyện làm cho món ăn vừa đậm chất dân gian, vừa như phảng phất đây đó hình bóng của những người đầu tiên đặt chân đến đây khai hoang dựng làng, lập xóm.

Thịt trâu kho tương cũng đem lại sự ngon miệng và năng lượng đáng kể để bù đắp lại cho người nông dân sau bao ngày vất vả trên ruộng đồng.

Ngày nay, khi nền kinh tế thị trường đã thay cho kinh tế tự túc tự cấp, thịt trâu kho tương vẫn hiện diện trong các nhà hàng và trở thành thứ đặc sản được nhiều thực khách ưa chuộng!