Từ làm thuê đến giám đốc HTX trăm tỷ

Cách đây hơn 20 năm, ông Nguyễn Văn Đoàn từ Nghệ An vào Lâm Đồng làm thuê. Nhận thấy, Lâm Đồng có lợi thế sản xuất cây rau màu, ông cùng gia đình thuê đất sản xuất cà rốt, khoai lang đồng thời thuê xe để chở rau màu xuống chợ đầu mối Thủ Đức (TP. Hồ Chí Minh) để tìm đầu ra.

Giúp người dân tin tưởng vào sản xuất

Tuy nhiên, nhận thấy diện tích đất ở Lâm Đồng rất lớn, nếu một mình gia đình làm thì không thể đáp ứng nhu cầu thị trường và lãi không nhiều nên năm 2014, ông Nguyễn Văn Đoàn cùng một số hộ tại địa phương thành lập HTX nông nghiệp Nam Sơn, do ông làm giám đốc. Lúc này, HTX chuyên trồng cà rốt, khoai lang Nhật và củ cải.

Để nâng cao hiệu quả, ông cùng thành viên trực tiếp hướng dẫn người dân thực hiện sản xuất đồng nhất theo quy trình VietGAP nhằm bảo đảm chất lượng sản phẩm.

Ban đầu, việc liên kết với người dân không thực sự thuận lợi do nông dân có thói quen canh tác theo kiểu truyền thống, tính tự phát vẫn còn và mặt hàng không đồng đều. Chưa kể nhiều hộ dân trên địa bàn chưa mạnh dạn để chuyển từ cây trồng quen thuộc như cà phê, lúa sang trồng rau, củ thương phẩm. Do đó, ông chủ của HTX Nam Sơn đã bàn với các thành viên thực hiện thuê đất của người dân để sản xuất.

Thay vì chỉ tập trung vào khoai lang và cà rốt, ông đã hướng người dân mở rộng sang trồng đa dạng các giống rau, củ như cải thảo, củ cải, cà rốt, cà chua, hành tím… để chứng minh tính hiệu quả của mô hình sản xuất hàng hóa, từ đó thuyết phục các nông hộ tham gia liên kết.

Với vai trò là người đứng đầu HTX, ông đã tích cực tuyên truyền, vận động thành viên và người dân thực hiện chủ trương tái cơ cấu ngành nông nghiệp bằng việc sử dụng những giống cây trồng mới, có chất lượng cao và khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu. Điều này cũng đồng nghĩa với việc giúp HTX ổn định nguồn nguyên liệu để phục vụ cho thị trường.

Hiện nay, ngoài hơn 200 ha đất sản xuất của mình thì HTX Nam Sơn cũng đang liên kết với hơn 600 hộ dân trên địa bàn Đức Trọng và các huyện lân cận sản xuất các mặt hàng nông sản.

Nhằm đảm bảo liên kết bền vững, ông Đoàn đã đề xuất với các thành viên thực hiện hỗ trợ người dân vốn, giống, thuốc bảo vệ thực vật, phân bón để họ yên tâm sản xuất và khi đến vụ thu hoạch mới trừ tiền mà không tính lãi suất. Đồng thời, HTX Nam Sơn cũng hướng dẫn kỹ thuật để nông dân sản xuất hiệu quả và đảm bảo chất lượng sản phẩm. Các sản phẩm của người dân liên kết đều được HTX Nam Sơn bao tiêu 100% với giá cả ổn định. Doanh thu của HTX cũng dao động từ 350-370 tỷ đồng/năm.

Ông Đoàn cho biết, ngay từ lúc bắt đầu sản xuất, các thành viên đã quyết định “tự làm tự bán”, tức không bán cho thương lái tại chỗ mà chủ động đầu tư xe, hoặc thuê xe vận chuyển nông sản về TP. Hồ Chí Minh đưa vào các chợ đầu mối để tiêu thụ.

Cách làm này tuy tốn chi phí đầu tư và mất rất nhiều thời gian, nhân công nhưng ngược lại sẽ giảm tình trạng phụ thuộc thương lái, đưa người dân sản xuất theo quy trình từ trồng, chăm sóc, thu hoạch, sơ chế đến vận chuyển…

Thu quả ngọt, gặt thành công

Nhờ làm ăn bài bản, chuyên nghiệp mà các hộ đã nhanh chóng gật đầu liên kết cùng HTX sản xuất nông sản với số lượng lớn, ổn định. Bên cạnh đó, đầu ra cho nông sản còn được khơi thông nhờ ký kết với những bạn hàng lớn ở trong và ngoài tỉnh.

Gắn bó với nghề nông hơn 20 năm trên địa bàn huyện Đức Trọng, ông Đoàn đã thấu hiểu nỗi vất vả của nhà nông, nhất là khi làm ra sản phẩm lại rơi vào tình cảnh được mùa mất giá, đầu ra bấp bênh, thu nhập không ổn định. Chưa kể nhiều hộ dân còn sản xuất theo tính tự phát, thiếu liên kết nên hiệu quả kinh tế không cao. Vì vậy, việc ông phát triển mô hình HTX sản xuất, kinh doanh trong lĩnh vực nông nghiệp, đã giúp người dân, HTX luôn ở trong tâm thế “đôi bên cùng có lợi”.

Nhờ có HTX, nhiều hộ đã có nguồn thu ổn định từ trồng rau màu. Hiện nay, ngoài liên kết sản xuất với các hộ dân, HTX Nam Sơn cũng đang tạo việc làm cho hơn 200 lao động tại địa phương.

Gia đình chị K’Niếu ở thôn Chi Rông, xã Phú Hội, huyện Đức Trọng đang sản xuất trên 20 ha, trong đó có 10 ha thuê của người dân địa phương. Nhờ liên kết với HTX Nam Sơn nên gia đình được hỗ trợ vốn, giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, hướng dẫn kỹ thuật và bao tiêu sản phẩm. Trung bình mỗi năm, gia đình chị có thu nhập từ 1,5 - 2 tỷ đồng.

Thời gian qua, do dịch Covid-19 bùng phát khiến việc tiêu thụ nông sản của HTX cũng gặp những khó khăn nhất định. Tuy nhiên, HTX vẫn chủ động nguồn vốn nên nhanh chóng thực hiện xét nghiệm đầy đủ cho các thành viên, nhất là lái xe, đồng thời liên kết với một số địa phương, đơn vị khác như siêu thị, bán hàng online để tiêu thụ nông sản cho thành viên và người dân. Chính vì vậy mà dù sản xuất trên diện tích lên tới 3.600ha nhưng đầu ra cho nông sản vẫn tương đối thuận lợi.

Đặc biệt, để chung tay phòng chống dịch Covid-19, ông Nguyễn Văn Đoàn đã vận động thành viên thực hiện gói nông sản theo combo và gửi tặng hơn 300 tấn rau củ quả, 26 tấn gạo để hỗ trợ các chốt kiểm soát phòng, chống dịch Covid-19, các cơ sở cách ly tập trung, khu vực bị phong tỏa, giãn cách xã hội, những hộ khó khăn tại nơi cư trú và người dân các vùng tâm dịch ở thành phố Hồ Chí Minh, Bình Dương, Đồng Nai, Bình Thuận, Khánh Hòa...

Có thể thấy, việc HTX Nam Sơn phát triển được như hôm nay là có công không nhỏ của giám đốc Nguyễn Văn Đoàn. Được HTX cam kết, đảm bảo đầu ra nên người dân mới yên tâm sản xuất. Có thời điểm, giá cả một số loại nông sản xuất rất thấp nhưng ông Đoàn vẫn mua về để chế biến hoặc ủ làm phân, chấp nhận thiệt thòi để người hợp tác đảm bảo có lãi, yên tâm làm ăn với nhau lâu dài.

Theo những người đứng đầu tỉnh Lâm Đồng, chỉ cần mỗi huyện trong tỉnh có 5 HTX như của anh Nguyễn Văn Đoàn thì người dân chẳng còn phải lo lắng gì vì tham gia HTX, các hộ được hỗ trợ từ đầu đến cuối trong toàn bộ quá trình sản xuất.

Xác định phát triển loại hình HTX là hướng đi đúng trong làm kinh tế vừa và nhỏ hiện nay, Giám đốc Nguyễn văn Đoàn sẽ tham mưu cùng với ban giám đốc tiếp tục mở rộng mô hình liên kết với các hộ dân để mở rộng diện tích và phát triển thị trường, nhất là thị trường xuất khẩu.

Để tăng sức cạnh tranh hợp lực phát triển, HTX sẽ liên kết với các HTX khác và các đơn vị cung ứng dịch vụ vận tải, thương mại để xây dựng mô hình liên hiệp HTX, nhất là các đơn vị cùng trồng rau, hoa tại Lâm Đồng và vùng phụ cận để phát triển vùng nông sản an toàn tập trung theo hướng chuyên canh cao, góp phần thúc đẩy sản xuất nông nghiệp của địa phương.