Tranh cãi xếp hạng đạo đức giáo viên: Bộ GD&ĐT nói gì?

Chia sẻ quan điểm về việc giáo viên phổ thông đang lao tâm khổ tứ với chứng chỉ chức danh nghề nghiệp, ông Đặng Văn Bình, Phó Cục trưởng phụ trách Cục Nhà giáo và Quản lý giáo dục (Bộ GD&ĐT) cho biết, quy định về tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp, bổ nhiệm xếp lương theo các hạng chức danh nghề nghiệp cho giáo viên được ban hành từ năm 2015, áp dụng với tất cả giáo viên mầm non, phổ thông và đại học.

Áp dụng cho giáo viên trường công

Ông Bình cho biết, sau khi Luật Viên chức năm 2010 có hiệu lực thi hành, Chính phủ ban hành các nghị định về tuyển dụng, sử dụng và quản lý viên chức, theo đó các bộ ngành phải có các quy định, hướng dẫn. Bộ GD&ĐT phối hợp với Bộ Nội vụ ban hành Thông tư liên tịch 20, 21, 22, 23 quy định mã số, chức danh nghề nghiệp của giáo viên mầm non, phổ thông.

"Đây là các quy định mà giáo viên vẫn đang thực hiện đến thời điểm này, khi chùm thông tư mới 01, 02, 03, 04 quy định mã số, tiêu chuẩn, chức danh nghề nghiệp bổ nhiệm xếp lương cho giáo viên mầm non, phổ thông công lập vào thời điểm năm 2021 chưa có hiệu lực thi hành", ông Bình nói.

Hiện, toàn quốc có hơn 1,2 triệu giáo viên mầm non và phổ thông. Trong đó, có hơn 80.000 giáo viên ở các trường ngoài công lập và hơn 60.000 giáo viên dạng hợp đồng lao động.

Đối tượng chịu tác động của các thông tư quy định tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp và bổ nhiệm xếp lương chỉ là viên chức nhà nước và được tuyển dụng, không áp dụng cho giáo viên hợp đồng và giáo viên trường ngoài công lập.

Tuy nhiên, hệ thống các trường ngoài công lập, các cơ sở giáo dục công lập có giáo viên hợp đồng vẫn sử dụng thông tin hiện hành để quản lý giáo viên nhằm đảm bảo các tiêu chí thống nhất chung trong toàn ngành giáo dục.

Về điểm mới, Phó Cục trưởng cho biết, thông tư mới ra đời một mặt nó khắc phục được những bất cập trong quá trình thực hiện chùm thông tư liên tịch 20,21, 22, 23; một mặt đáp ứng được việc bổ sung những điểm mới của Luật Giáo dục và Luật Viên chức sửa đổi, có hiệu lực từ năm 2020.

Thứ nhất, đối với giáo viên mầm non và tiểu học, trước đây có quy định 3 hạng nhưng là hạng 4, hạng 3, hạng 2 (không có hạng 1, do chuẩn đào tạo của giáo viên mầm non phổ thông là trung cấp cho nên áp dụng chức danh), còn thông tư mới xếp giáo viên mầm non ở 3 hạng (hạng 1, hạng 2, hạng 3) như giáo viên THCS.

Các quy định từ chùm thông tư cũ sang chùm thông tư mới sẽ được chuyển tương ứng. Cũng như vậy, các quyền lợi của giáo viên, các yêu cầu để thực hiện nhiệm vụ và tiêu chuẩn năng lực sẽ được giữ nguyên hoặc theo chiều hướng có lợi cho giáo viên chứ không có chuyện giáo viên bị giảm đi quyền lợi của mình.

Thứ hai, trước đây tất cả giáo viên đều được xếp vào hạng lương cán sự (hệ số 1,86); đến thời điểm này giáo viên mầm non xếp vào hệ 2,10, giáo viên tiểu học xếp vào hệ 2,34 bởi lương được xếp theo trình độ đào tạo. Đây cũng là điểm thuận lợi, giải quyết được một vấn đề bức xúc phổ biến của nhiều giáo viên thời gian qua về việc lương phải được xếp theo trình độ đào tạo.

Thứ ba, chùm thông tư mới được ban hành không quy định giáo viên cần trình độ ngoại ngữ, tin học mà tương đương với nó là các chứng chỉ ngoại ngữ, tin học. Điều này không có nghĩa là hạ thấp yêu cầu. Các yêu cầu đã được Bộ GD&ĐT tính toán đưa vào quy định chuẩn đầu ra đào tạo giáo viên và các chuyên đề bồi dưỡng nâng cao năng lực nghề nghiệp.

Yêu cầu này cũng được quy định trong các thông tư về chuẩn năng lực thực hiện nghề nghiệp của giáo viên. Nghĩa là giáo viên nào cũng phải có năng lực công nghệ thông tin, ngoại ngữ trong hoạt động nghề nghiệp và một số nhiệm vụ cụ thể mà việc làm yêu cầu.

Thứ tư, việc quy định hạng chức danh nghề nghiệp đối với giáo viên sẽ không cứng nhắc, không phải giáo viên, công chức cả đời cứ mãi ở ngạch chuyên viên hay mãi ở hạng 3. Nếu giáo viên có nhu cầu thăng tiến trong nghề nghiệp thì cần phấn đấu cả về mặt phẩm chất, nghề nghiệp, trình độ và năng lực để lên hạng 2 rồi hạng 1.

Khi giáo viên phấn đấu thăng hạng thì dĩ nhiên được hưởng quyền lợi và chế độ cao hơn.

Xếp hạng đạo đức giáo viên

Trước những băn khoăn của giáo viên về tiêu chuẩn đạo đức với từng phân hạng trong chứng chỉ bồi dưỡng chức danh nghề nghiệp theo thông tư mới, ông Bình cho rằng, về tiêu chuẩn đạo đức nhà giáo đã có quy định riêng nhưng nhà giáo ở đây cũng là viên chức. Do đó, phải có sự kết hợp cả tiêu chuẩn về đạo đức nhà giáo và đạo đức nghề nghiệp.

"Việc mỗi hạng đều có tiêu chuẩn về đạo đức nhà giáo thì chúng tôi làm rõ rằng, chùm thông tư mới phải tuân thủ quy định của luật, hướng dẫn của Chính phủ và Bộ Nội vụ. Cụ thể mỗi hạng chức danh nghề nghiệp, ngoài tên hạng phải có 4 tiêu chuẩn: Tiêu chuẩn nhiệm vụ, tiêu chuẩn về đạo đức, tiêu chuẩn về trình độ nghiệp vụ và chuyên môn nghề nghiệp. Chúng ta chỉ có một tiêu chuẩn đạo đức nhà giáo thống nhất cho giáo viên ở các hạng. Nhưng ở hạng cao sẽ có yêu cầu về mức độ thực hiện cao hơn", ông Đặng Văn Bình nói.

Tất cả giáo viên hạng 2 đều phải thực hiện yêu cầu đạo đức của giáo viên ở hạng 3, nhưng đã phấn đấu lên hạng 2 thì tất cả thầy cô đều phải gương mẫu trong thực hiện các quy định này. Ở hạng 1 cũng phải thực hiện tất cả quy định ở hạng 3 nhưng khi đã phấn đấu lên hạng 1 thì thầy cô còn có nhiệm vụ hỗ trợ đồng nghiệp thực hiện tốt các quy định này.

Phó Cục trưởng phụ trách Cục Nhà giáo và quản lý giáo dục cho biết: "Trước đây, trong ngành từng xảy ra một số vụ việc đáng tiếc khi giáo viên vi phạm đạo đức nhà giáo. Rõ ràng, giáo viên hạng 2, hạng 1 phải có trách nhiệm phát hiện những hành vi, biểu hiện xấu nhằm hỗ trợ đồng nghiệp không dẫn đến hành vi vi phạm khiến xã hội, dư luận lên án".

Tới đây, trong chương trình công tác, Bộ GD&ĐT sẽ tổ chức hội nghị hướng dẫn triển khai đến các Sở GD&ĐT, Sở Nội vụ các địa phương và một số đại diện phòng giáo dục, nhà trường để thực hiện xếp lương theo chùm thông tư mới này.