Theo thông tin công khai trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia, vào lúc 15h03 ngày 22/11/2025, Sở Giáo dục và Đào tạo Quảng Trị đã hoàn thành mở thầu gói thầu "Mua sắm thiết bị dạy học tối thiểu cấp tiểu học cho các trường phổ thông dân tộc bán trú và trường phổ thông có học sinh ở bán trú trên địa bàn tỉnh Quảng Trị" (Mã TBMT: IB2500470656).

Gói thầu này có giá dự toán được phê duyệt là 5.096.575.900 đồng, thuộc lĩnh vực hàng hóa, thực hiện theo loại hợp đồng trọn gói với thời gian thực hiện ngắn chỉ trong 30 ngày. Đây là một phần trong kế hoạch lựa chọn nhà thầu đã được Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Quảng Trị phê duyệt tại Quyết định số 797/QĐ-SGDĐT ngày 24/9/2025.

Kịch bản "một mình một ngựa" và bài toán tiết kiệm ngân sách

Biên bản mở thầu ghi nhận tình trạng "độc diễn" khi chỉ có duy nhất một nhà thầu nộp hồ sơ dự thầu (E-HSDT) là Công ty Cổ phần Thiết bị Thiên Bình (Mã định danh: vn0104746480).

Cụ thể, Công ty Cổ phần Thiết bị Thiên Bình đưa ra giá dự thầu là 4.954.393.000 đồng, không có thư giảm giá. So với giá gói thầu (5.096.575.900 đồng), mức giá dự thầu này thấp hơn khoảng 142.182.900 đồng, tương ứng với tỷ lệ tiết kiệm ngân sách chỉ đạt khoảng 2,79%.

Theo quy định của Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15 và các văn bản hướng dẫn thi hành, trong trường hợp chỉ có một nhà thầu tham dự, nếu nhà thầu này đáp ứng đầy đủ các yêu cầu về kỹ thuật và năng lực kinh nghiệm, cơ hội trúng thầu là gần như tuyệt đối. Tuy nhiên, việc thiếu vắng sự cạnh tranh từ các đối thủ khác khiến dư luận băn khoăn về tính hiệu quả kinh tế của gói thầu, khi mức tiết kiệm cho ngân sách nhà nước ở mức khiêm tốn dưới 3%.

Được biết, gói thầu sử dụng nguồn vốn từ Kinh phí sự nghiệp Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Do đó, việc sử dụng nguồn vốn này sao cho hiệu quả, tiết kiệm tối đa là trách nhiệm quan trọng của chủ đầu tư.

Năng lực "phủ sóng" toàn quốc và áp lực từ "cơn mưa" trúng thầu

Công ty Cổ phần Thiết bị Thiên Bình có trụ sở đăng ký tại Tầng 2, Số 367 Nguyễn Khang, Phường Cầu Giấy, TP Hà Nội. Doanh nghiệp này được thành lập từ năm 2010, hiện do bà Đặng Thị Thanh Hà làm người đại diện pháp luật.

Dữ liệu đấu thầu cho thấy, Công ty Cổ phần Thiết bị Thiên Bình là một gương mặt quen thuộc trên thị trường thiết bị giáo dục với lịch sử tham gia 141 gói thầu, trong đó đã trúng 84 gói, trượt 51 gói, 4 gói chưa có kết quả và 2 gói bị hủy. Tổng giá trị trúng thầu của doanh nghiệp này (tính cả vai trò độc lập và liên danh) lên tới hơn 328 tỷ đồng.

Đáng chú ý, phân tích hoạt động đấu thầu trong năm 2025 cho thấy một tần suất tham gia và trúng thầu "chóng mặt" của doanh nghiệp này. Cụ thể, trong năm 2025, Công ty Cổ phần Thiết bị Thiên Bình đã tham gia 52 gói thầu, trong đó trúng 31 gói, trượt 17 gói và 4 gói đang chờ kết quả.

Chỉ tính riêng trong tháng 11/2025, thời điểm cùng lúc tham gia gói thầu tại Quảng Trị, nhà thầu này đã ghi nhận chuỗi trúng thầu ấn tượng tại nhiều địa phương khác nhau:

• Ngày 24/11/2025: Trúng gói thầu mua sắm trang thiết bị cho trường Tiểu học và THCS Hàng Trạm (Hòa Bình) với giá hơn 1,4 tỷ đồng.
• Ngày 08/11/2025: Trúng liên tiếp 2 gói thầu tại Lào Cai gồm gói mua sắm cho Trường PTDT Bán trú THCS Số 2 Nậm Xây (gần 950 triệu đồng) và Trường PTDTBT TH Số 2 Nậm Xây (hơn 1,1 tỷ đồng).
• Ngày 03/11/2025: Trúng gói thầu tại Trung tâm GDNN-GDTX Hạ Lang (Cao Bằng).

Trước đó, trong tháng 9/2025, Công ty Cổ phần Thiết bị Thiên Bình cũng đã trúng hàng loạt gói thầu tại Hà Tĩnh như: Trường THPT Lê Quý Đôn (23/9), THPT Nguyễn Du (19/9), THPT Hồng Lĩnh (10/9), THPT Cẩm Xuyên (8/9).

Địa bàn hoạt động của nhà thầu này trải rộng khắp cả nước, từ các tỉnh miền núi phía Bắc như Cao Bằng, Lào Cai, Lạng Sơn đến khu vực Bắc Trung Bộ như Hà Tĩnh, Quảng Trị, Huế và cả khu vực miền Nam như Vĩnh Long, Cần Thơ.

Rủi ro từ việc dàn trải nguồn lực?

Việc trúng thầu liên tiếp 31 gói thầu trong năm 2025 chứng tỏ năng lực hồ sơ của Công ty Cổ phần Thiết bị Thiên Bình rất mạnh. Tuy nhiên, việc thực hiện hàng loạt hợp đồng cung cấp thiết bị tại nhiều địa bàn cách xa nhau trong cùng một khoảng thời gian đặt ra thách thức không nhỏ về quản trị, logistics và nhân sự.

Tại gói thầu đang xét ở Sở Giáo dục và Đào tạo Quảng Trị, thời gian thực hiện hợp đồng yêu cầu là 30 ngày. Đây là khoảng thời gian rất ngắn, đòi hỏi nhà thầu phải tập trung nguồn lực để cung cấp, lắp đặt và bàn giao. Trong khi đó, doanh nghiệp này cũng đang phải thực hiện các gói thầu vừa trúng vào cuối tháng 11 tại Hòa Bình và các gói đang chờ kết quả khác tại Lạng Sơn và Vĩnh Long.

Dư luận đặt câu hỏi: Liệu Công ty Cổ phần Thiết bị Thiên Bình có đảm bảo được tiến độ và chất lượng hàng hóa cho tất cả các gói thầu trúng cùng lúc hay không? Việc kê khai nhân sự chủ chốt và thiết bị thi công (nếu có) trong các hồ sơ dự thầu có sự trùng lặp hay không, khi mà các gói thầu diễn ra gần như song song?

Ý kiến chuyên gia về tính cạnh tranh và trách nhiệm thẩm định

Trao đổi về vấn đề này, chuyên gia đấu thầu Đào Giang nhận định: "Tình trạng 'một mình một ngựa' trong đấu thầu, đặc biệt là đấu thầu qua mạng, dù đúng quy trình nhưng chưa đảm bảo tính cạnh tranh cao nhất về giá. Khi chỉ có một nhà thầu tham dự, chủ đầu tư mất đi cơ hội so sánh để lựa chọn phương án tối ưu về tài chính. Rủi ro nằm ở chỗ nếu giá dự thầu sát giá dự toán, ngân sách nhà nước sẽ không tiết kiệm được bao nhiêu."

Cũng theo chuyên gia Đào Giang, đối với những nhà thầu trúng thầu dày đặc trong một năm, Tổ chuyên gia xét thầu cần đặc biệt lưu ý khâu kiểm tra năng lực thực hiện hợp đồng. "Luật Đấu thầu quy định rất rõ về việc nhà thầu phải chứng minh khả năng huy động nguồn lực. Nếu nhà thầu sử dụng cùng một đội ngũ nhân sự hoặc cùng một năng lực tài chính để 'chạy' cho nhiều gói thầu cùng lúc mà không đảm bảo thực tế, đó là dấu hiệu cần phải làm rõ để tránh tình trạng chậm tiến độ hoặc bán thầu sau này," vị chuyên gia nhấn mạnh.

Dưới góc độ pháp lý, Luật sư Nguyễn Quốc Vũ (Đoàn Luật sư TP HCM) phân tích: "Theo Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15 và Nghị định 214/2025/NĐ-CP, nguyên tắc cốt lõi là cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế. Việc một nhà thầu tham gia nhiều gói và trúng nhiều là quyền của doanh nghiệp. Tuy nhiên, chủ đầu tư có trách nhiệm giải trình và đảm bảo rằng nhà thầu được lựa chọn phải thực sự đủ năng lực thực hiện gói thầu ngay tại thời điểm ký kết hợp đồng. Nếu phát hiện nhà thầu kê khai không trung thực về khả năng huy động thiết bị, nhân sự do đang thực hiện các hợp đồng khác, chủ đầu tư hoàn toàn có quyền loại bỏ hoặc yêu cầu làm rõ."

Luật sư Vũ cũng lưu ý thêm về Thông tư 79/2025/TT-BTC, yêu cầu công khai minh bạch thông tin quá trình lựa chọn nhà thầu. Việc giám sát cộng đồng và giám sát từ các cơ quan chức năng là cần thiết để đảm bảo các gói thầu mua sắm công, đặc biệt là các gói thầu phục vụ giáo dục vùng sâu vùng xa như tại Quảng Trị, được thực hiện đúng chất lượng, tránh lãng phí ngân sách nhà nước.

Hiện tại, gói thầu "Mua sắm thiết bị dạy học tối thiểu cấp tiểu học cho các trường phổ thông dân tộc bán trú và trường phổ thông có học sinh ở bán trú trên địa bàn tỉnh Quảng Trị" vẫn đang trong quá trình đánh giá hồ sơ dự thầu. Kết quả lựa chọn nhà thầu sẽ là câu trả lời chính xác nhất cho năng lực thực sự của Công ty Cổ phần Thiết bị Thiên Bình tại địa phương này.

Báo Tri thức và Cuộc sống sẽ tiếp tục theo dõi và thông tin về kết quả của gói thầu này.