Theo tìm hiểu của Báo Tri thức và Cuộc sống, bên cạnh các gói thầu có tỷ lệ tiết kiệm thấp hoặc các gói thầu tại chủ đầu tư "ruột" Trường Đại học Tài chính - Marketing, hoạt động đấu thầu của Công ty Cổ phần Xây dựng - Tư vấn - Thiết kế Quốc tế Đông Á (Công ty Đông Á) trong năm 2025 còn ghi nhận việc trúng các gói thầu xây lắp giá trị lớn tại nhiều chủ đầu tư khác nhau, với bức tranh cạnh tranh đa dạng hơn.

Tại Công ty Cổ phần Phân bón Miền Nam, Công ty Đông Á trúng liên tiếp 3 gói thầu xây lắp lớn. Gói Xây dựng nhà kho số 7 (Mã E-TBMT: IB2300348857, KHLCNT thuộc năm 2025) có 4 nhà thầu tham dự. Theo báo cáo đánh giá, Công ty Cổ phần Công nghiệp Xây dựng Toàn Thành bị loại ở bước đánh giá năng lực kinh nghiệm. Ba nhà thầu còn lại đều đạt yêu cầu kỹ thuật. Công ty Đông Á xếp hạng 1 với giá dự thầu 4.446.800.000 đồng, trúng thầu với giá này, tiết kiệm 15,95% so với giá gói thầu (5.290.854.450 đồng).

Gói Xây lắp Thùng chứa hóa chất (Mã E-TBMT: IB2400054183, KHLCNT thuộc năm 2025) có 2 nhà thầu tham dự. Cả hai đều vượt qua đánh giá năng lực, kinh nghiệm và kỹ thuật. Công ty Đông Á trúng thầu với giá 12.938.833.598 đồng (tiết kiệm 23,27% so với dự toán 16.863.742.686 đồng được phê duyệt tại QĐ 181/QĐ-PBMN). Đối thủ là Liên danh Công ty TNHH MTV Dương Tú Tuấn - Công ty TNHH Quảng Thành xếp hạng 2 với giá dự thầu 14.059.476.798 đồng.

Gói Phần xây dựng Hệ thống nghiền và sàng supe lân (Mã E-TBMT: IB2500385697) cũng có 2 nhà thầu tham dự. Cả hai đều đạt yêu cầu. Công ty Đông Á trúng thầu với giá 3.398.268.000 đồng (tiết kiệm 2,99% so với giá gói thầu 3.503.178.423 đồng). Đối thủ là Công ty TNHH Xây lắp Định Nguyễn xếp hạng 2 với giá dự thầu 3.489.495.683 đồng.

Tại Công ty Cổ phần Phân bón Bình Điền, gói Đầu tư mở rộng Kho chứa nguyên liệu và thành phẩm (Mã E-TBMT: IB2500151278) thu hút 6 nhà thầu tham dự. Theo báo cáo đánh giá, Công ty TNHH Đầu tư xây lắp Vạn Đạt Thành bị loại ở bước đánh giá kỹ thuật. Năm nhà thầu còn lại đều đạt yêu cầu. Công ty Đông Á xếp hạng 1 với giá dự thầu 14.763.174.156 đồng và trúng thầu với giá này, tiết kiệm 13,44% so với giá gói thầu (17.054.640.851 đồng).

Tại Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng thành phố Buôn Ma Thuột, Liên danh Công ty Đông Á - Công ty TNHH XD Thương mại Thiết bị PCCC Hà Nam trúng Gói thầu xây lắp và thiết bị (Dự án Trường Mầm non Hòa Phú, Mã E-TBMT: IB2500174440) với giá 9.184.690.909 đồng, tiết kiệm 5,97% so với giá gói thầu (9.768.044.000 đồng). Gói thầu này có 3 nhà thầu/liên danh tham dự và cả 3 đều vượt qua các bước đánh giá, được xếp hạng.

Có thể thấy, ở những gói thầu có sự tham gia của nhiều nhà thầu và nhiều nhà thầu vượt qua các bước đánh giá, tỷ lệ tiết kiệm thường đạt mức khá cao (trên 5%, thậm chí trên 10-20%). Tuy nhiên, ngay cả ở những gói thầu này, vẫn cần xem xét kỹ lưỡng hồ sơ mời thầu và quá trình đánh giá hồ sơ dự thầu để đảm bảo tính khách quan, minh bạch.

Luật Đấu thầu 22/2023/QH15 và Nghị định 214/2025/NĐ-CP đã có những quy định chặt chẽ hơn về việc xây dựng hồ sơ mời thầu, tiêu chuẩn đánh giá, quy trình làm rõ hồ sơ dự thầu, thẩm định kết quả lựa chọn nhà thầu nhằm hạn chế các hành vi thông thầu, gian lận, đảm bảo lựa chọn được nhà thầu thực sự có năng lực, kinh nghiệm với giá cả cạnh tranh nhất.

Việc đánh giá hồ sơ dự thầu, đặc biệt là đánh giá về kỹ thuật, cần dựa trên các tiêu chí định lượng, rõ ràng, minh bạch được quy định trong hồ sơ mời thầu. Việc loại nhà thầu ở các bước đánh giá cần có lý do thuyết phục, đúng quy định, tránh tình trạng loại nhà thầu một cách chủ quan hoặc tạo điều kiện cho một nhà thầu cụ thể trúng thầu.

Tính cạnh tranh trong đấu thầu không chỉ thể hiện qua số lượng nhà thầu tham gia mà còn ở chất lượng của các hồ sơ dự thầu và sự minh bạch, khách quan trong quá trình đánh giá. Chỉ khi đó, mục tiêu về hiệu quả kinh tế và chất lượng công trình/hàng hóa mới thực sự đạt được.

Báo Tri thức và Cuộc sống tiếp tục thông tin./.

[Kỳ 5:] Nâng cao hiệu quả đấu thầu: Góc nhìn chuyên gia từ vụ việc Công ty Đông Á