Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Lạng Sơn đang trong giai đoạn xét thầu gói mua sắm thiết bị dạy học tối thiểu lớp 2 năm 2025. Dữ liệu từ biên bản mở thầu và hồ sơ năng lực các bên tham gia đã phác họa một bức tranh đấu thầu đầy kịch tính, nơi giá thấp chưa hẳn là yếu tố quyết định duy nhất trước những biến động về năng lực thực tế của các nhà thầu trong năm 2025.

Lộ diện liên danh "bỏ giá" siêu tiết kiệm

Theo Biên bản mở thầu được công bố hoàn thành vào lúc 09:06 ngày 28/11/2025, gói thầu "Gói thầu mua sắm thiết bị dạy học tối thiểu lớp 2 năm 2025 cho các cơ sở giáo dục công lập trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn" (Mã TBMT: IB2500495706) do Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Lạng Sơn làm chủ đầu tư đã thu hút 7 nhà thầu tham dự. Gói thầu này có giá được duyệt là 20.312.669.000 đồng, thực hiện theo loại hợp đồng trọn gói trong 90 ngày.

Điểm nhấn đáng chú ý nhất tại biên bản mở thầu là sự phân hóa mạnh về giá dự thầu và các tỷ lệ giảm giá "khủng".

Cụ thể, dẫn đầu cuộc đua về giá là Liên danh thiết bị giáo dục PACIFIC-ANHDUONG. Nhà thầu này chào giá 14.315.183.000 đồng và có thư giảm giá 4,4%, đưa giá dự thầu sau giảm xuống còn 13.685.314.948 đồng. Mức giá này thấp hơn giá gói thầu khoảng 6,6 tỷ đồng, tạo ra một tỷ lệ tiết kiệm ngân sách rất lớn nếu trúng thầu.

Bám đuổi sát nút là Công ty TNHH Trang thiết bị Thái Dương với giá dự thầu 14.020.148.000 đồng và không có giảm giá. Chênh lệch giữa hai nhà thầu thấp nhất chỉ khoảng hơn 300 triệu đồng.

Ở nhóm các nhà thầu có giá dự thầu cao hơn, xuất hiện những chiến thuật giảm giá mạnh tay. Liên danh gói thầu TBTT lớp 2 tỉnh Lạng Sơn 2025 chào giá 18.636.403.000 đồng nhưng áp dụng tỷ lệ giảm giá lên tới 16%, đưa giá sau giảm về mức 15.654.578.520 đồng. Tương tự, Công ty TNHH Đầu tư & Phát triển Giáo dục TSV Việt Nam chào giá 20.312.459.000 đồng, sát với giá gói thầu, nhưng sau đó giảm giá 15,1%, chốt giá dự thầu sau giảm là 17.245.277.691 đồng.

Các nhà thầu còn lại gồm Công ty TNHH Đầu tư Sản xuất Hương Tràm (16.234.576.200 đồng), Liên danh công ty 689 (17.739.830.000 đồng) và Công ty Cổ phần Thiết bị Thiên Bình (19.296.909.000 đồng) đều giữ nguyên giá dự thầu.

Việc xuất hiện những mức giá "siêu tiết kiệm" là tín hiệu tích cực cho ngân sách. Tuy nhiên, đối với thiết bị giáo dục, đặc biệt là thiết bị tối thiểu cho học sinh tiểu học, yếu tố giá cần được cân nhắc song hành với chất lượng kỹ thuật để tránh tình trạng trúng thầu giá rẻ nhưng thiết bị không đạt chuẩn.

Soi năng lực "thực chiến" năm 2025: Những gam màu sáng tối

Để đánh giá chính xác cơ hội của các nhà thầu, cần nhìn sâu vào "hồ sơ sức khỏe" và hiệu suất hoạt động của họ trong năm 2025, thời điểm thị trường có nhiều biến động.

Liên danh có Công ty Cổ phần ĐT & TM Công nghệ số Pacific: Công ty Cổ phần ĐT & TM Công nghệ số Pacific (Mã định danh: vn0108965483), có địa chỉ tại Hà Nội, là thành viên trong liên danh bỏ giá thấp nhất. Dữ liệu hoạt động cho thấy đây là nhà thầu có phong độ khá ổn định. Tính riêng năm 2025, Pacific tham gia 3 gói thầu thì đã trúng 2 gói và 1 gói đang chờ kết quả (chính là gói thầu tại Lạng Sơn). Tổng giá trị trúng thầu của doanh nghiệp này (bao gồm cả liên danh) lũy kế đến nay đạt hơn 62,4 tỷ đồng. Các địa bàn trúng thầu gần đây gồm Quảng Ninh và các gói thầu mua sắm bàn ghế, thiết bị khác.

Công ty TNHH Đầu tư & Phát triển Giáo dục TSV Việt Nam: Công ty TNHH Đầu tư & Phát triển Giáo dục TSV Việt Nam (Mã định danh: vn0106864151) là tên tuổi lớn với lịch sử tham gia 122 gói thầu. Tuy nhiên, năm 2025 ghi nhận những dấu hiệu chững lại. Thống kê cho thấy trong năm 2025, TSV Việt Nam tham gia 12 gói thầu nhưng tỷ lệ trượt thầu lên tới 50% (trúng 5 gói, trượt 5 gói, chờ kết quả 2 gói). Đáng chú ý, ngày 10/10/2025, nhà thầu này trượt gói thầu số 13 mua sắm thiết bị tại Ban Quản lý dự án Đầu tư Xây dựng Giao thông tỉnh An Giang. Trước đó, vào tháng 6/2025, đơn vị này cũng không thành công tại gói thầu của Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng khu vực Vũng Tàu.

Công ty TNHH Sản xuất Thương mại Liên Thành Phát: Theo dữ liệu đấu thầu, Công ty TNHH Sản xuất Thương mại Liên Thành Phát (Mã định danh: vn3700850167), có trụ sở tại TP HCM, tham gia gói thầu này với vai trò liên danh chính. Đây là nhà thầu có tần suất tham dự thầu rất cao nhưng tỷ lệ trượt cũng ở mức báo động. Cụ thể, trong năm 2025, Liên Thành Phát tham gia 17 gói thầu nhưng trượt tới 14 gói và chỉ trúng 2 gói. Tỷ lệ trượt thầu áp đảo (hơn 82%) trong năm 2025 là một chỉ số rủi ro mà Tổ chuyên gia cần cân nhắc kỹ lưỡng khi đánh giá năng lực thực hiện hợp đồng. Các gói thầu trượt trải dài từ TP HCM, Bình Thuận đến Cần Thơ.

Bài toán kỹ thuật và sự linh hoạt trong E-HSMT

Bên cạnh câu chuyện về giá và năng lực, một yếu tố kỹ thuật quan trọng tại gói thầu này là yêu cầu về mã HS hàng hóa trong hợp đồng tương tự. Ngày 21/11/2025, Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Lạng Sơn đã ban hành văn bản số 4755/SGDĐT-KHTC để làm rõ E-HSMT.

Theo văn bản này, do hàng hóa của gói thầu bao gồm nhiều chủng loại thiết bị dạy học tối thiểu cấp tiểu học khác nhau, Tổ chuyên gia gặp khó khăn trong việc xác định mã HS chính xác cho từng loại (trừ Tivi). Do đó, E-HSMT đã đưa ra quy định mở: Nhà thầu có thể chứng minh kinh nghiệm bằng hợp đồng cung cấp thiết bị dạy học tối thiểu cấp tiểu học (trừ bàn, ghế, kệ) hoặc tự xác định và chứng minh mã HS hàng hóa của gói thầu có cùng nhóm (4 số đầu) với hàng hóa trong hợp đồng đã thực hiện.

Quy định này được đánh giá là linh hoạt, tạo điều kiện cho nhiều nhà thầu tham gia. Tuy nhiên, nó cũng đặt ra thách thức cho Tổ chuyên gia trong việc đánh giá sự tương đồng về tính chất và độ phức tạp của hàng hóa, tránh tình trạng nhà thầu sử dụng các hợp đồng cung cấp hàng hóa đơn giản để "lách" qua khe cửa hẹp về kinh nghiệm.

Góc nhìn chuyên gia: Cạnh tranh phải đi đôi với hiệu quả

Trao đổi về hiện tượng giảm giá sâu và năng lực nhà thầu, chuyên gia đấu thầu Đào Giang nhận định: "Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15 và Nghị định 214/2025/NĐ-CP luôn đề cao nguyên tắc hiệu quả kinh tế. Việc các nhà thầu cạnh tranh về giá là tín hiệu tích cực. Tuy nhiên, với thiết bị giáo dục, chất lượng phải là ưu tiên hàng đầu. Giá thấp không được đồng nghĩa với chất lượng thấp. Chủ đầu tư cần thực hiện nghiêm túc việc làm rõ đơn giá dự thầu thấp khác thường (nếu có) theo quy định".

Đồng quan điểm, Luật sư Nguyễn Quốc Vũ, Đoàn Luật sư TP HCM chia sẻ thêm về trách nhiệm giải trình: "Theo tinh thần của Luật Đấu thầu sửa đổi, trách nhiệm giải trình của người có thẩm quyền, chủ đầu tư và bên mời thầu được đề cao. Đối với các nhà thầu có lịch sử trượt thầu cao hoặc năng lực tài chính biến động, việc đánh giá hồ sơ đề xuất kỹ thuật cần được thực hiện chặt chẽ, khách quan. Đặc biệt, việc áp dụng các tiêu chí về mã HS cần đảm bảo công bằng, không tạo rào cản vô lý nhưng cũng không được buông lỏng quản lý chất lượng".

Hiện tại, gói thầu vẫn đang trong quá trình xét thầu. Dư luận và cộng đồng doanh nghiệp đang chờ đợi một kết quả công tâm từ Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Lạng Sơn, lựa chọn được nhà thầu thực sự có năng lực để cung cấp những thiết bị tốt nhất cho học sinh, đồng thời tối ưu hóa hiệu quả ngân sách.

Báo Tri thức và Cuộc sống sẽ tiếp tục cập nhật thông tin về kết quả của gói thầu này.